Kambiyo Senetleri Nelerdir?
Kavram ve Türleri
İçerdikleri hakkın türü açısından yapılan kıymetli evrak sınıflandırmasında, bir para alacağını temsil eden senetlerden poliçe, bono ve çek, kambiyo senetleri olarak anılır. Poliçenin uygulaması bono ve çeke oranla daha az olmasına rağmen, kanunumuzda ayrıntılı olarak poliçe düzenlenmiştir. Birçok konuda poliçe hükümleri, yapılan yollamalardan dolayı çek ve bonoya da uygulanır (TTK m.778, 818). Çek için TTK yanında Çek Kanunu’nda da önemli düzenlemeler vardır.
Kambiyo Senetlerinin Ortak Özellikleri
- Kambiyo senetleri, kıymetli evrak grubuna dâhil diğer senetler gibi sıkı şekil şartlarına tabidir (bkz. TTK m.680, 686/2, 687, 710/3).
- Kambiyo senetleri kanunen emre yazılı senetlerdir (TTK m.681, 778, 785/1). İstenirse başka türe çevrilebilirler (poliçe ve bono nama, çek ise nama veya
hamiline dönüştürülebilir. Fakat TKHK m.6/A uyarınca taksitli satışlarda düzenlenecek senetlerin nama yazılı olması gerekir aksi takdirde geçersizdir). - Kambiyo senetleri soyut (mücerret) kıymetli evrak grubuna girer (TTK m.671/1,b, 776/1,b, 780/1,b).
- İçerdiği hakkın türü açısından bir para alacağını içerirler (TTK m.671/1,b, 776/1,b, 780/1,b).
- Kambiyo senetlerinde imzaların istiklali ilkesi yürürlüktedir (TTK m.677).
- Kambiyo senetlerinde hak senetle birlikte doğar (yaratıcı kıymetli evrak).
- Kambiyo senetlerinde müteselsil borçluluk söz konusudur. Senette imzası bulunan herkes, kendisinden sonraki herkese karşı müteselsilen sorumludur (TTK m.724).
- Kambiyo senetleri, emre veya hamiline yazılmış olmaları koşuluyla kamu güvenine dayanırlar. Dolayısıyla, kişisel defiler üçüncü kişilere karşı kural olarak öne sürülemez (TTK m.687, 825).
- Kambiyo senetlerindeki alacak, özel bir usul ile takip ve tahsil edilebilir (İİK m.167 vd.).