Suçlunun Birden Fazla Olması Durumunda Cezalandırma

Kanunun hükmü gereğince ya da nitelikleri gereği ancak birden fazla kişinin müşterek katı­lımıyla işlenebilen suçlardır. Bu suçlarda kişi­lerin çokluğu suçun zorunlu bir unsurudur; işte bu nedenle zorunlu iştirak adı da verilmektedir. Rüşvet, nüfuz ticareti, rızaya dayalı kürtaj (karşı­laşma tipi), suç işlemek için örgüt kurmak, Ana­yasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suç­lar, hükümlü veya tutukluların ayaklanması suçu (birleşme-yakınsama tipi) tipik örnekleridir. Bu suçların tek faille işlenebilmesi imkânsızdır.

Çok failli suçlara iştirak mümkündür. İştirak hükümlerinden farklı olarak ise bunlar Kanun’un özel kısmında düzenlenmiştir. Ayrıca çok failli suçlar, iştirak hükümlerinden farklı olarak, ba­ğımsız hüküm niteliğindedirler. Oysa birazdan işleyeceğimiz üzere, iştirak hükümleri, Kanun’un genel kısmında düzenlenmiş olup, suçu genişle­tici nitelik arz ederler. Ancak genel bir ağırlaştırıcı sebep olmadığına da dikkat edilmelidir.

Ayrıca çok failli suçun oluşması için faillerin birden fazla olması, kurucu (zorunlu) bir unsur­ken, iştirak hâlinde işlenen suçlarda suça katılanların çokluğu, suçun kurucu (zorunlu) bir un­suru değildir.

Şartları

Her şeyden önce, kanunilik ilkesi gere­ğince, yasa maddesinde suçun işlenme­si bakımından birden çok failin olması gerekliliğinin açık veya kapalı bir şekilde belirtilmiş olması gerekir.

Faillerden her biri, suçun oluşması için nedensel değeri olan icrai veya ihmali nitelikte fail sıfatıyla bir hareket gerçekleştirmelidirler.

Bu hareketler, suçun düzenlendiği mad­dede unsur olarak tanımlanmış olmalı­dır.