İkametgah nedir?

İkametgah nedir? İkametgah (yerleşim yeri), bir kimsenin oturmakta olduğu, iş ve aile ilişkilerinin merkezi olan yerdir. İkametgah, (yerleşim yeri) Türk Medeni Kanunu’nun 19-21. maddelerinde düzenlenmiştir. İkametgah, hem özel hukuk, hem de kamu hukuku bakımından önemli kavramdır. TMK açılacak çoğu davalarda yerleşim yeri mahkemesinin yetkili olduğunu belirtmektedir. Örneğin, TMK’nın 168. maddesine göre, boşanma davalarında yetkili mahkemenin belirlenmesinde yerleşim yeri önem taşımaktadır.

Önemi nedeniyle herkesin bir ikametgahının bulunması gerekmektedir. Yerleşim yeri edinmek bir hukuki işlem değildir.

İkametgah çeşitleri nelerdir, ikametgah nedir?

İkametgah seçimi hukuki fiil niteliğindedir. Üç tür yerleşim yeri bulunmaktadır: “iradi yerleşim yeri”, “itibari yerleşim yeri” ve “yasal yerleşim yeri”

İradi Yerleşim Yeri

İradi yerleşim yeri, lişinin kendi isteği ile seçtiği ve fiilen oturmakta olduğu yerleşim yeridir. TMK’nın 19/1 fıkrasına göre yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.Bir yerin iradi yerleşim yeri olarak kabul edilebilmesi için kişinin sürekli kalma niyetiyle orada fiilen oturması gerekir. Kişinin belli bir yerde oturma niyeti yoksa fiilen oturulan yer ikametgah olarak sayılmaz. Bu nitelikte bir yer konut (mesken) olarak adlandırılabilir.

İtibari Yerleşim Yeri

İradi yerleşim yeri bulunmayan kişilerin meskeni yasa gereği yerleşim yeri olarak kabul edilir. TMK’nın 20/2 fıkrasına göre “önceki yerleşim yeri belli olmayan veya yabancı ülkedeki yerleşim yerini bıraktığı halde Türkiye’de henüz bir yerleşim yeri edinmemiş olan kimsenin halen oturduğu yer, yerleşim yeri sayılır”.

İtibari yerleşim yeri, herkesin mutlaka bir yerleşim yerine sahip olması ilkesinin bir gereğidir. İtibari yerleşim yeri, kişinin şimdiye kadarki yerleşim yeri olabileceği gibi, onun meskeni de olabilir. Yeni yerleşim yeri edininceye kadar, mevcut yerleşim yeri bir kişinin itibari yerleşim yeri olarak kabul edilir.

Yasal Yerleşim Yeri

İkametgah nedir? Yasal yerleşim yeri, bazı kimseler için kanun tarafından doğrudan belirlenmiş yerleşim yeridir. TMK’nın 21. maddesine göre yasal yerleşim yeri, velayet altındaki küçükler ile vesayet altındaki kişiler bakımından söz konusudur. TMK’nın 21. maddesinde göre velayet altındaki çocukların yerleşim yerleri düzenlenmiştir. Buna göre velayet altındaki çocukların yerleşim yeri ana babalarının oturduğu yerdir.

Vesayet altındaki kişiler açısından yerleşim yeri ilgili kişinin bağlı oldukları vesayet makamının bulunduğu yerdir. Velayet altındaki küçüklerin yerleşim yeri anne ve babasının yerleşim yeridir.

TMK’ya göre yerleşim yerine hakim olan ilkeler şunlardır: yerleşim yerinin tekliği ilkesi ve yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesidir.

Yerleşim Yerinin Tekliği İlkesi

Yerleşim yerinin tekliği ilkesi gereğince herkesin sadece bir tane yerleşim yeri bulunabilir. TMK’nın 19/2 fıkrasına göre bir kimsenin aynı anda birden fazla yerleşim yeri olması mümkün değildir. Ancak bu hükümticaret şirketleri açısından uygulanmaz (TMK m. 19/3). Bu istisnanın sebebi bu kuruluşların şubelerinin bulunduğu yerde dava açılabilmesidir.

Yerleşim Yerinin Zorunluluğu İlkesi

Yerleşim yerine hakim bu ilkeye göre, herkes mutlaka bir yerleşim yerine sahip olmalıdır. İradi olarak bir yerleşim yeri seçmeyen kişilerin yerleşim yeri kanun tarafından belirlenir. Bir kimsenin yerleşim yeri bulunmuyorsa o kişinin yer kanun gereği yerleşim yeri sayılır.

TDK sözlüğüne göre ikametgah nedir

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre ikametgah (yerleşim yeri), bir kimsenin oturmakta olduğu, iş ve aile ilişkilerinin merkezi olan yerdir.

Bu yazımızda sizlere ikametgah nedir, yerleşim yeri nedir, idadi yerleşim yeri nedir, yasal yerleşim yeri nedir, itibari yerleşim yeri nedir, yerleşim yerinin tekliği nedir, yerleşim yerinin zorunluluğu nedir sorusunun cevaplarını vermeye çalıştık.