İşyeri Bildirgesinin Süresinde Verilmemesi Halinde Uygulanacak İdari Para Cezası
5510 Sayılı Kanun’un 11 inci maddesinde belirtilen bildirgeyi, Kuramca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kuramca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler veya bu Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere:
- Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında,
- Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında.
- Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.
Burada kıstas alınması gereken asgari ücret, bildirgenin verilmesi gereken son günde geçerli olan asgari ücrettir.
Görüldüğü üzere işyeri bildirgesinin süresinde verilmemesi ile ilgili olarak uygulanacak idari para cezaları 5510 Sayılı Kanun’un 11. maddesinde belirtilmiş olan bildirgeleri kapsamaktadır. Söz konusu maddede bahsi geçen bildirgeleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;
- 5510 Sayılı Kanun kapsamında bir işyeri tescil edilmesi gerektiği durumlarda en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte Kuruma vermesi gereken işyeri bildirgesi,
- Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tâbi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilân tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması durumunda ise en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden on gün içinde Kuruma verilmesi gereken işyeri bildirgesi,
- İşyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi halinde işyerinin nakledildiği tarihi takip eden on gün içinde Kuruma verilmesi gereken işyeri bildirgesi,
- Sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi halinde yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde Kuruma verilmesi gereken işyeri bildirgesi,
- İşyerinin miras yoluyla intikali halinde mirasçılarca, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde Kuruma verilmesi gereken işyeri bildirgesi.
İşyerinin aynı il sınırları içinde Kurumun diğer bir ünitesinin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde, adres değişikliğinin yazı ile bildirilmesi yeterlidir. Böyle durumlarda işyeri bildirgesi verilmesi gerekmemekte olup aynı zamanda söz konusu adres değişikliği yazısının verilmemesi nedeniyle idari para cezası uygulanmaması da söz konusu olmamaktadır.
Yukarıda belirtildiği üzere işyeri bildirgesinin süresinde verilmemesi halinde uygulanacak idari para cezaları üçlü bir ayrıma tabi tutulmuştur. Bu ayrımda işverenlerin tutmakla yükümlü oldukları defter çeşitleri kıstas alınmıştır. Buna göre kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında, diğer defterleri (işletme defteri ve serbest meslek kazancı defteri) tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında, defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
İşyeri bildirgesinin süresinde verilmemesinin yanı sıra 5510 Sayılı Kanun’un 102. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde söz konusu bildirgenin Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun verilmemesi veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda gönderilmemesi halleri içinde aynı şekilde idari para cezası uygulanması öngörülmüştür.
5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce uygulanan 506 Sayılı Kanun’da yer alan işyeri bildirgesine ilişkin idari para cezaları 5510 Sayılı Kanun ile paralellik göstermekteydi ve aynı tutarlar uygulanmaktaydı. Yalnızca kamu idareleri açık bir şekilde bilanço usulünde defter tutanlarla anılmamakta olup, uygulamada ise bilanço usulünde defter tutanlarla aynı ceza uygulanmaktaydı.
5510 Sayılı Kanun’un 102. maddesinde işyeri bildirgesine ilişkin olarak başka cezalar da öngörülmüştür. Nitekim şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini, ticaret sicili memurluklarına bildiren işverenlerin, bu bildirimleri Kuruma yapılmış sayılmaktadır, ancak ticaret sicili memurlukları, kendilerine yapılan bu bildirimi en geç on gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır. Belirtilen bildirim yükümlülüğünü yasal süresi içinde yerine getirmeyen ticaret sicili memurluklarına yerine getirilmeyen her bir bildirim yükümlülüğü için aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır. 5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girmeden önce uygulanan 506 Sayılı Kanun hükümlerinde ticaret sicil memurluklarının söz konusu yükümlülüğü yerine getirmemeleri halinde nasıl bir ceza uygulanacağı net bir şekilde belirtilmemiş olup uygulamada bu yükümlülüğü yerine getirmeyen ticaret sicil memurluklarına üç asgari ücret tutarında ceza uygulanmakta idi. 5510 Sayılı Kanun ile birlikte bu konuya kesin bir açıklık getirilmiş olup ticaret sicil memurluklarının bildirim yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde bir asgari ücret tutarında idari para cezası verilmesi öngörülmüştür.