Ara dinlenmesinin çalışma süresinden sayılır mı?

İş Kanununa göre haftalık çalışma süresi 45 saattir. Peki bu durum­da yukarıda belirtilen ara dinlenme süreleri bu 45 saatin içinde midir? Yine İş Kanununun 68. Maddesinin son fıkrasına göre, ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz. Ancak sözleşmelerle ara dinlenmesinin çalışma süresinden sayılacağı kabul edilebilir. Yargıtay’a göre, toplu iş sözleşmesinde ara dinlenmesinin iş süresinden sayılacağına ilişkin hü­küm bulunsa dahi, işçi ara dinlenmesinde çalıştırılmamışsa, bu süre faz­la çalışma sayılmaz ve zamlı ücret istenmez. İşçiye sadece normal ücretin ödenmesi gerekir.

İşçi ara dinlenmesini serbestçe kullanabilir, dinlenme süresini işyeri dışında geçirebilir. Yargıtay’a göre, işçi bir iş yapmasa bile ara dinlenme­sinde işyerinde işverenin emrinde kalıyorsa bu süre iş süresinden sayılır. Yine Yargıtay’ın bir kararında, ara dinlenmesi esnasında çıkacak aksak­lık ve noksanlıkları gözetmek ve bunlara müdahale etmek için işyerin­den ayrılmayıp yemeğini orada yemek suretiyle ara dinlenmesini işba­şında geçiren işçinin fazla çalışma talebinin kabul edilmemesi, ancak toplu iş sözleşmesinde bu durum için öngörülen tazminatın ödenmesi gerektiği görüşündedir. Yine Yargıtay başka bir kararında “Toplu iş sözleşmesinde dinlenme sırasında işçilerin işyerlerini terk edemeyecek­leri yolundaki kayıt ara dinlenmesi kavramının anlam ve amaçlarını sınırlayıcı ve bu hakkın özünü zedeleyici bir kayıt olarak düşünülemez. Olsa olsa çok kısa süre içerisinde işçilerin dinlenmeden sonra işe zama­nında devamını sağlamaya yönelik bir tedbir olarak düşünmek icap eder”. Ancak işçi işyerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz.

Buna karşılık işçi ara dinlenmesinde işyerinde kalıyor ve çalıştırdı yorsa veya işverenin talimatı ile işin başında bulunduruluyor ve çıkacak iş için çalışmaya hazır durumda bekletiliyorsa, ara dinlenmesi süresi iş süresinden sayılır.

Ara dinlenmesi için ücret ödenmesi gerekmez. Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin öden mesi gerekir. Bu sürenin haftalık 45 saati aşan kısmını oluşturması ha Ünde ise, zamlı ücret ödenmelidir. Eğer ara dinlenmesinde çalışılmış ise ve bu durumda haftalık 45 saatlik çalışma süresi aşılmamışsa, işçiye normal saat ücreti ödenmelidir. Ara dinlenmesinde çalışılması ve top­lamda haftalık 45 saatin aşılmış olması durumunda işçiye saat ücreti yüzde 50 zamlı olarak ödenmelidir. Haftalık normal çalışma süresi söz­leşmelerle 45 saatin altında kararlaştırılmışsa ve işçinin toplam çalışma süresi bu süreyi aşarsa, işçi 45 saate kadar olan kısımlar için fazla süre­lerle çalışma ücreti talep edebilir ki bu ücret, işçinin saat ücretinin yüzde 25 zamlı olarak ödenmesini gerektirir.