Limited Şirket Ortaklarının Hakları Nelerdir?

Limited Şirket Ortaklarının Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı

6102 sayılı  Türk Ticaret Kanunu ile limited şirket ortakları­na modern şirketler hukuku kapsamında geniş boyutlu bilgi alma hak­kı tanınmıştır.

Limited şirket ortaklarının limited şirket ortaklarının bilgi alma ve inceleme hakkı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 614’üncü maddesinde aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

“Her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları hak­kında bilgi vermelerini isteyebilir ve belirli konularda inceleme yapa­bilir.

Ortağın, elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde kul­lanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve incelemeyi ge­rekli ölçüde engelleyebilir; bu konuda ortağın başvurusu üzerine genel kurul karar verir.

Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engeller­se, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Mahkeme kararı kesindir.”

Limited Şirket Ortaklarının Limited Şirkete Verdikleri Ödünçlere İlişkin Hakları

Limited şirket ortaklarının limited şirket ortaklarının limited şirkete verdikleri ödünçlere ilişkin hakları, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 615’inci maddesinde aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

“Ortaklar veya onlara yakın kişiler tarafından şirkete verilen ve özkaynakların yerini tutan nitelikteki ödünçler, bir sözleşme veya be­yan dolayısıyla sırada en sonda yer alanlar da dâhil olmak üzere diğer tüm alacaklardan sonra gelir.

Aşağıdakiler, özkaynakların yerini tutan ödünç niteliğinde sayılır.

1. Esas sermayenin ve kanuni yedek akçelerin, aktifler tarafından artık karşılanamadığı bir anda verilen ödünçler.
2. Ortaklar veya onlara yakın kişiler tarafından, şirketin fınansal durumu itibarıyla özkaynak koymalarının uygun olduğu bir anda, bu­nun yerine verilen ödünçler.

İflasın açılmasından önceki bir yıl içinde, özkaynakların yerini tutar nitelikteki ödünçlerin geriye ödenmesi amacıyla yapılan ödeme­ler, bu ödemelerin alıcısı tarafından geri verilir.”

Sermaye yerini tutan ödünç kurumu kolay kabul gören, genel ola­rak benimsenen bir kurum değildir. Bu sebeple İsviçre Öntasarısında bulunduğu halde Tasarıdan çıkarılmıştır. Reddedilmesinin sebebi, or­takların şirketi gönüllü olarak finanse etmelerini engellemesi olasılığı­nın yüksek olmasıdır. Kanuna da hakim olan karşı teze göre ortakları­nın sermaye koymadıkları, ödünç vermedikleri, yaşaması için hiçbir finansal destek sağlamadıkları, yabancı ortak bulmadıkları ve devret­medikleri veya devredemedikleri bir şirketin tüm yükünü kredi piya­sasına ve üçüncü kişilere bırakmak doğru değildir; böyle bir anlayış geniş çaplı krizlere yol açmaktadır. Şirket kuranlar özveride bulunma­lıdır. Piyasamızın düzelmesi ancak özsermayesi ve ortak desteği güçlü şirketlerle sağlanabilir.

Limited Şirket Ortaklarının Özel Denetim İsteme Hakkı

Limited şirket ortaklarının özel denetim hakkı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 635’inci maddesinde yer alan; “Anonim şir­ketin denetçiye ve işlem denetçileriyle denetime ve özel denetime iliş­kin hükümleri limited şirkete de uygulanır.” hükmü çerçevesinde olu­şan bir haktır.

6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun 635’inci maddesinde ver alan düzenleme ile limited şirket, bir sermaye şirketi olarak ano­nim şirket ile aynı denetleme sistemine bağlanmıştır.