Emsal ücret araştırması – Yargıtay kararları
…Davacı işçi, aylık ücretin 400.000.000 TL.olduğunu ileri sürmüş, davalı işveren ise 150.000.000 TL.aylık ücret ödendiğini savunmuştur.
Dosya içinde aylık ücretlerin ispatına dair yazılı bir belge bulunmamaktadır. Davacı işçinin arkadaşı olan bir tanık ve işyerinde çalışmış üç kişi bu noktada iddiayı doğrulamışlar, davalı tanıkları ise ücret hususunda beyanda bulunmamışlardır. Dosyadaki bilgi ve belgelere göre davacı işçinin aylık ücretleri ile ilgili kesin bir sonuca ulaşılması mümkün olmamıştır.
Mahkemece, davacının fiilen yaptığı iş ve çalıştığı tarihler bildirilmek suretiyle ne kadar ücret alabileceği ilgili meslek kuruluşundan sorulmalı ve alınacak olan yazı tüm dosya kapsamıyla birlikte yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak aylık ücretlerle ilgili gerekirse bilirkişiden ek rapor alınarak sonuca gidilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2006/4686 E. 2006/26692 K. 09.10.2006
…Somut olayda, davacının, davalıya ait işyerinde 01.03.2002-17.08.2009 tarihleri arasında yedi yıl beş ay onaltı gün süreyle davacının iddiasına göre muhasebeci, davalının iddiasına göre ön muhasebeci olarak çalıştığı, davacının net 1.750,00 TL, Bakanlığa verdiği şikayet dilekçesinde 1.500,00 TL net ücretle çalıştığını, davalının 800,00 TL net, 1.116,55 TL brüt ücretle çalıştığını ileri sürdükleri, işverenin 11.07.2008 tarihli yazısında ücretin net
1.500,0 TL olduğunun belirtildiği, şahitlerin tarafları doğruladıkları, ücret bordrolarında ücretin 800,00 TL net, 1.116,55 TL brüt olduğu, ITO’nun, yüksekokul mezunu ve muhasebeci olarak çalışanın ücretinin 1.800,00 TL. önmuhasebe elamanının 900.00 TL net ücretle çalışacağını, mali müşavirler odasının, ücretin, karşılıklı anlaşmayla belirleneceğini bildirdikleri, mahkemece, bildirilen iki ücretin ortalaması olan brüt 1.528,06 TL, net
1. 094,85 TL ücretin kabul edildiği anlaşılmış olup, davacının Bakanlığa verdiği şikayet dilekçesindeki beyanı ve dosya içeriğinden ön muhasebeci olarak çalıştığı kabul edilerek, tarafların ücret konusunda anlaşamadıkları, ücret bordroları, işyeri yazısı ve tarafların beyanlarında bildirdikleri ücret miktarlarının birbiriyle çelişiyor olması karşısında, işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş (iki yıllık yüksekokul mezunu, yedi yıl beş ay kıdemi bulunan önmuhasebe elemanı) bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından ve meslek kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
22. HD. 2013/3971 E. 2013/26794 K. 26.11.2013
…Davacı vekili dava dilekçesinde müvekkilinin 990,00 TL net ücret aldığını iddia elmiş, davalı işveren ise, davacının asgari ücret aldığını savunarak, bilirkişi raporuna karşı beyanlarını içeren dilekçesinde emsal ücret araştırması yapılmasını istemiştir. Diğer yandan davacı işçi Bölge Çalıma Müdürlüğüne verdiği dilekçesinde ücretinin brüt 990,00 TL olduğunu belirtmiştir. Mahkemece herhangi bir araştırma yapılmadan davacının ücretinin 990,00 TL net olduğu kabul edilerek, buna göre belirlenen alacaklar hüküm altına alınmışsa da hatalı olmuştur. Bu durumda, işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı, davacının ücret miktarındaki çelişki giderilmeli ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir. Davacı beyanına itibar edilerek belirlenen ücret miktarına göre dava konusu alacakların hesaplanması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2013/12629 E. 2014/15159 K. 29.05.2014
…Somut olayda, davacı en son günlük 100.00 TL ücretle çalıştığını iddia etmiş dinlenen davacı tanıkları davacının ücret seviyesine yönelik beyanda bulunmamışlardır.
Mahkemece Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarındaki asgari ücret seviyesinden yapılan hesaplamaya itibarla hüküm kurulmuştur. Dosyaya davacıya ait iş sözleşmesi ve ücret bordrosu sunulmamıştır. Davacının iddia ettiği ücret seviyesi ile davalı tarafın savunması ve işyeri kayıtlarındaki ücret seviyesi arasında büyük miktarda farklılık olup davacının işyerinde vasıflı işçi olarak yaptığı işin niteliği de dikkate alındığında emsal ücret araştırması yapılmadan asgari ücretle çalıştığının kabulü hatalıdır.
Bu sebeplerle, davacının yaptığı iş, kıdemi ve fesih tarihi belirtilerek yukarıdaki ilkeler doğrultusunda sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından araştırma yapılarak, dosyadaki bilgi ve belgeler tekrar değerlendirilerek davacının işyerindeki gerçek ücretinin belirlendikten sonra ücret alacağının belirlenecek bu ücrete göre hesaplanıp hüküm altına alınması gerekirken eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2013/25457 E. 2014/12754 K. 13.05.2014
…Somut olayda, emsal ücret araştırması neticesinde, Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayi İşçileri SendikasTnca, bir tekstil firmasında mekanik ustası olarak çalışan işçinin emsal ücret miktarının net 2.000,00 TL civarında olduğu bildirilmiştir. Mahkemece de, emsal ücret araştırması neticesi ve davacı tanıklarının beyanları nazara alınarak, aylık ücret miktarı net 2.050,00 TL kabul edilmiştir.
Dava dilekçesinde, davacının yaptığı iş, “hava, su, kondans tesisatı ve montaj işleri” olarak tanımlanmıştır. Dosya kapsamında, işyerinde yürütülen işin, tekstil sektöründe olduğuna ilişkin bilgi ve belge bulunmamaktadır. Davalı vekilince de, işin tekstil sektöründe olmaması nedeniyle Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayi İşçileri Sendikası’nca bildirilen emsal ücret miktarına itibar edilemeyeceği savunulmuştur. Mahkemece, söz konusu savunma nazara alınmaksızın, bu yönde bir araştırma yapılmaması hatalı olmuştur. Anılan nedenle, işyerinin faaliyet konusu araştırılmalı, gerekirse tanık beyanlarına yeniden başvurulmalıdır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan, işyerinde yürütülen işin dahil olduğu işkolu bilgisi sorulmalıdır. Neticeye göre, emsal ücreti araştırması yeniden yapılmalıdır. Davacının aylık ücret ödemelerinin yapıldığı banka hesabı dökümleri de dosyaya celp edilerek, tüm dosya kapsamı yeniden değerlendirmeye tabi tutulmalı ve davacının aylık ücret miktarı belirlenmelidir.
Yukarıda yazılı sebepten, eksik araştırma ve incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2013/28174 E. 2014/12711 K. 13.05.2014
…Somut olayda, davacı 1100 TL net ücret, yol ve yemek yardımı ile çalıştığını iddia etmiş, davalı asgari ücretle çalıştığını savunmuştur. Mahkemece, bilirkişinin sadece tanık M.’in beyanına dayanarak 1100 TL net ücret üzerinden yaptığı hesaplamaya itibar edilerek hüküm kurulmuştur.
Davacının ücretinin tartışmalı olması karşısında yalnız tanık beyanıyla sonuca gidilemeyeceğinden işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek ünvam ve fiilen yaptığı iş ve fesih tarihi de belirtilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından ve meslek odası başkanlığından emsal işçi ücretinin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek ücret belirlenip bilirkişiden ek rapor alınarak davacının hakettiği işçilik alacakları belirlenen ücrete göre hesaplatılarak sonuca gidilmelidir.
Mahkemece emsal ücret araştırması yapılmadan tanık beyanı ve iddiaya itibar ederek dava konusu alacakları 1100 TL net ve 1743.24 TL giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibarla hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
7. HD. 2013/1187 E. 2013/1998 K. 04.03.2013
…Somut olayda, davacı son ücretinin 1.300,00 TL olduğunu ileri sürmüş, davalı ise davacının son net ücretinin 542,12 TL olduğunu savunmuştur. Davacı tanıkları davacının net 1.500.00 TL ücret aldığını, davalı tanıkları ise davacının asgari ücretle çalıştığını beyan etmişlerdir. Dosyaya sunulan imzalı ücret bordrolarında davacının ücretinin asgari ücret olduğu görülmektedir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise talep edilen alacaklar davacının ücreti 1.300,00 TL net ve asgari ücret üzerinden iki şıklı olarak hesaplanmış, mahkemece asgari ücret olduğu kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Mahkemece davacının ücretinin ne olabileceği meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş belirtilerek ilgili meslek odalarından sorularak belirlendikten sonra işçilik alacaklarını bu ücrete göre hesaplattırıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozma nedenidir.
7. HD. 2013/1610 E. 2013/2817 K. 14.03.2013
…Davacı sefer priminin sefer başına 350-400 € olduğunu iddia ederken davalı ise sefer priminin 200 € olarak sabit olduğunu savunmuştur. Davacı tanıkları davacıyı davalı tanıkları ise davalıyı doğrulamıştır. Öncelikle yurtdışı çalışan tır şoförlerinin sefer yaptıkları ülkeye göre sefer primi aldıkları bilinen bir gerçektir. Mahkemece yapılacak iş, davacının sefer yaptığı yerler bildirilmek suretiyle alabileceği sefer priminin işçi ve işveren meslek kuruluşlarından araştırmaktır. Bu araştırma yapılmaksızın davacının iddiası kabul edilerek sefer priminin ve dolayısıyla ücretin tespit edilerek davacının taleplerinin hüküm altına alınması yerinde olmamıştır.
22. HD. 2013/17233 E. 2014/5207 K. 07.03.2014
…Davacının aldığı ücret taraflar arasında ihtilaflıdır. Bazı ödeme belgelerinde davacının imzası mevcut olup, davalı tanıkları da ödeme belgelerini doğrulamışlardır.
Davacı tanıkları ise davacının iddiası doğrultusunda açıklamada bulunmuşlar mahkeme de davacının iddiasına göre yapılan hesaplara değer vererek hüküm kurmuştur.
Davacı tanıklarının beyanları yazılı ödeme belgeleri ve davalı tanık beyanlarıyla çeliştiğinden bu beyanlarla sonuca gidilmesi yerinde görülmemiştir.
Davacının çalışma yılları, yaptığı görev açıklanarak meslek kuruluşlarından alabileceği ücret sorulmalı, alınacak cevap diğer delillerle birlikte değerlendirilip gerek görülürse bilirkişiden rapor alınıp sonuca gidilmelidir.
9. HD. 2006/16672 E. 2007/39 K. 22.01.2007
…Somut olayda davacı, davalı iş yerinde imalat sorumlusu olarak en son net 2.800 TL ücret ile çalıştığını iddia etmiş, davalı taraf ise davacının son brüt maaşının 1.200 TL olduğunu savunmuştur.
Mahkemece davacının iddiası doğrultusunda aylık net 2.800 TL ücret aldığı kabul edilerek yapılan hesaplamaya göre karar verilmiştir. Öte yandan dosyadaki deliller davacının en son net 2.800 TL ücret ile çalıştığını ispata yeterli değildir.
Bu nedenle yukarıdaki ilke kararı doğrultusunda davacı ile aynı vasıfta bir işçinin (davacının fiilen yaptığı iş, çalıştığı tarihler, kıdemi gibi hususlar da yazılacak müzekkerede belirtilmek suretiyle ) alabileceği aylık ücret ile ilgili meslek kuruluşlarından araştırma yapılarak, bunlardan gelecek cevaba göre bir değerlendirme yapılıp karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davacının iddiasına göre tespit edilen ücret baz alınarak alacakların hüküm altına alınması hatalı olup, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
9. HD. 2010/13 199 E. 2012/20451 K. 12/06/2012
…Davacı işçi son ücretinin 1.500.000.000 TL olduğunu ileri sürmüş, davalı işveren ise asgari ücret ödendiğini savunmuştur.
Davacının şikayeti üzerine işyerinde inceleme yapan İş Müfettişliği raporunda da son ücretin 223.000.000 TL olduğu saptanmıştır.
Mahkemece ücret araştırmasına gidilmiş, sendika cevaplarında ücretin bürüt 800 TL ve 1.200 TL olabileceği bildirilmiştir. Mahkemece araştırma yapılan iki işveren ise, asgari ücret alabileceğini açıklamışlardır.
Bu durumda ücret araştırmasından da tam bir sonuç alınamamıştır.
Davacının iinvanı, kıdemi ve işyerinde çalıştığı yıllar belirtilerek ne kadar ücret alabileceği meslek örgütü olan lokantacılar odasından sorulmalı ve davalıya ait işyerinin bulunduğu yer, çalışan sayısı ve diğer özellikleri de belirtilerek gerçek durumun tespitine çalışılmalıdır. Alınacak olan cevap, dosya içindeki bilgi ve belgelerle yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulmalı ve gerekirse ek hesap raporu alınarak sonuca gidilmelidir.
9. HD. 2006/9878 E. 2006/16342 K. 06.06.2006
…Davacının iddia ettiği aylık ücret ile davacı tanıklarının belirttikleri ücret miktarı ve imzalı ücret bordroları birbirini tutmamaktadır. Bu durumda emsal ücret araştırması yapılmadan davacının iddia ettiği ücreti aldığı kabul edilerek hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2006/8518 E. 2006/13924 K.. 15.5.2006
…Somut olayda davacı ölçüm aletleri operatörü olarak davalı şirketin yapımını üstlendiği A. Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İ. Yolu Deşarjları ile Dodurga Pis Su Yağmur Suyu Kolektör 1 lalları Malzemeli İşçilik Altyapı İnşaatı işinde aylık 1500 TL ücret ile çalıştığını ileri sürmüş davalı ise bordrolarda yazılı ücreti aldığını savunmuştur.
Mahkemece dinlenen davacı tanıkları davacının iddiasını doğrulamış davalı tanığı ise bordrodaki yazılı ücreti aldığını ifade etmiştir.
A.Ticaret Odası tarafından ise aylık 650 TL ücret alabileceği bildirilmiştir.
Aylık ücret miktarının tespitine yönelik mahkemece yapılan araştırma yeterli değildir. Ölçüm aletleri operatörü olarak Bclediye’den alınan alt yapı inşaatı işinde çalışan ve iddiaya göre 10 yıllık deneyime sahip işçinin 2008 yılı sonu itibariyle aylık 650 TL ücret aldığının kabulü çalışma hayatının gerçekleriyle örtüşmemektedir.
Mahkemece yapılacak iş davacının yaptığı iş, meslek kıdemi, ünvanı, çalıştığı proje belirtilmek suretiyle meslek kuruluşlarından, sendikalardan ve varsa diğer meslek odalarından alabileceği ücret soruşturulmak dosyadaki delillerle birlikte bir değerlendirmeye tabi tutularak aylık ücret miktarı tespit edilmelidir. Yazılı şekilde eksik araştırma ile karar verilmesi hatalıdır.
9. HD. 2011/7134 E. 2012/11501 K. 05.04.2012
…Somut olayda, davacı ücretinin 2.000,00 TL. brüt olduğunu iddia etmiş, aynı zamanda davası bulunan davacı tanıkları davacı iddiasını doğrulamışlardır.
Davalı davacı ücretinin bordrolarda göründüğü üzere 796,00 TL olduğunu savunmuştur.
Mahkemece Alanya Ticaret Odasına müzekkere yazılmış ve davacının alabileceği ücretin bordroda göründüğü gibi asgari ücret olabileceği şeklinde cevap verilmiştir.
Mahkemece işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından ve özellikle ilgili meslek odalarından araştırılmadan genel nitelikte bir oda olan Alanya Ticaret Odasının yazdığı yazıyla yetinilmesi, diğer yandan işverene karşı davası ve dolayısıyla davacıyla menfaat birliği bulunan tanık beyanlarına itibarla ücreti 2.000,00 TL kabul etmesi hatalıdır.
Yapılması gereken iş; yukarıda açıklandığı şekilde araştırma yapılarak tüm deliller bir arada değerlendirilerek sonuca gitmektir. Mahkemece eksik inceleme ve araştırma ile sonuca gidilmesi bozma nedenidir.
7. HD. 2013/9000 E. 2013/5864 K. 08.04.2013
…Somut olayda davacı aylık net 1.180,00 TL olduğunu iddia etmiş davalı ücretin 935,00 TL brüt olduğunu savunmuş, davacı tanıklardan birinin davacı işverene karşı açılmış davası bulunduğundan, davalı tanıkları ise iş yerinde çalışmakta olduklarından ücretin tanık beyanlarına göre belirlenmesi dosyaya uygun düşmemektedir, Sanayi ve Ticaret Odası genel oda niteliğindedir yapılacak iş, davacının yaptığı iş, mesleki kıdemi, eğitim durumu, çalıştığı tarihler belirtilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından ve özellikle ilgili meslek odasından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacının alabileceği aylık ücret belirlenip işçilik alacakları bu ücrete göre hesaplattırılıp bir sonuca gidilmelidir. Bu konuda eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
7. HD. 2013/3304 E. 2013/9369 K. 22.05.2013
…Davacı son ücretinin net 1,200,00 TL olduğunu ileri sürmüş, davalı ise davacının kayıtlardaki ücreti aldığını savunmuştur. Mahkemece Kayseri Ticaret Odasından emsal ücret sorularak bildirilen ücrete göre davacının asgari ücretin 1,5 katı ücret aldığı kabul edilmiştir.
Mahkemece emsal ücret araştırmasının ilgili meslek odalarından yapılması gerekirken sanayi odasından bildirilen ücretin hükme esas alınması hatalıdır.
7. HD. 2013/10767 E. 2013/18588 K. 07.11.2013
…Somut olayda, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda Alanya Ticaret ve Sanayi Odasından gelen cevabi yazıdaki ücret miktarı esas alınmış ise de emsal ücret araştırması yeterli değildir.
Mahkemece davacının çalıştığı otelin yıldız sayısı ve kapasitesi belirlenip bu nitelikteki bir otelde çalışan, davacının yaptığı işi yapan onun vasfındaki bir işçinin alabileceği ücretin yukarıda belirtilen kurum ve kuruluşlar yanında aynı özellikleri haiz çevre otellerden de sorulmak sureti ile tespitinden sonra davacının talepleri konusunda ek rapor alınarak bir değerlendirmeye tabi tutularak karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
9. HD. 2009/27030 E. 2011/43899 K. 21.11.2011
…Somut olayda, davacı 710,00 TL ücret aldığını iddia etmiş, davalı ise asgari ücret karşılığında çalıştığını savunmuştur. İşverence düzenlenen bordrolar asgari ücret üzerinden tanzim edilmiştir. Mahkemece yapılan emsal ücret araştırmasıyla Ticaret Odası’na ve sendikaya davacının alabileceği ücret sorulmuştur. Ancak ticaret odası genel nitelikte bir odadır; sendika ise sendikalı işçilerin ücretlerini bildirmektedir. İlgili meslek odasından davacının alabileceği ücret sorularak davacı alacaklarının hesaplanması gerekirken eksik araştırma ile hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
Yapılacak iş; ilgili meslek odasından emsal işçinin alabileceği ücret sorularak davacının ücretini belirleyip davacının hakettiği işçilik alacaklarını bu ücrete göre belirleyip çıkacak sonuca göre bir karar vermektir.
7. HD. 2013/6698 E. 2013/16208 K. 03.10.2013
…Somut olayda davacı aylık 2.000 TL ücret aldığını ileri sürmüş, davalı ise aylık 500 TL aldığını savunmuştur. Mahkemece davacının aylık 2.000 TL aldığı sonucuna ulaşılmış ise de, bu hususta davacı tarafından sunulan yazılı bir delil bulunmamaktadır.
Davalının sunduğu bordrolarda ise davalının imzası bulunmamaktadır.
Sunulan sözleşmede ise aylık ücretin brüt 500 TL olduğu ve davacının imzası bulunduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan davacının dinlettiği tanıklar ücret hususunda davacının iddiasını doğrulamıştır. Davalı tanıklarından birisi davalı savunmasını doğrularken bir diğeri davacının ücretini bilmediğini beyan etmiştir.
Bu durumda davacının ücretinin gerçekte ne kadar olduğu hususu yukarıdaki esaslar doğrultusunda işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonuca gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile ücretin aylık 2.000 TL olduğunun kabulü ile karar verilmesi hatalıdır.
9. HD. 2009/22777 E. 2011/37115 K. 13.10.2011
…Davacı son günlük ücretinin 16.50 TL olduğunu ileri sürmüştür.
Bu konuda bir kısım tanıklar hasılatın %20 sinin ödendiğinden söz etmişlerdir. Ancak günlük hasılatın miktarı belirli olmadığı gibi, tanık beyanlarında ücret konusunda bir açıklık yoktur.
Bu durumda ücretin meslek kuruluşundan araştırılması ve alınacak olan cevabın dosyadaki delillerle yeniden bir değerlendirilmesi gerekirken eksik incelemeyle sonuca gidilmesi de hatalı olmuştur.
9. HD. 2006/7617 E. 2006/15776 K. 30.05.2006
…Somut olayda, davacı en son ücretinin 1.200 TL olduğunu iddia etmiş, davalı ise asgari ücret olduğunu savunmuştur.
Davacı tanıkları davacının günlük ücretinin 40-50 TL olduğunu, davalı tanıkları ise asgari ücret olduğunu belirtmiştir.
İmzalı ücret bordrosunda davacının ücreti en son günlük 22 TLdir. Toplu bordro sunulmamış ve emsal araştırması yapılmamıştır.
Mahkemece, davacının kıdemi ve yaptığı işin niteliğine göre alabileceği ücret miktarının ilgili meslek kuruluşlarından sorulmadan, soyut iddiaya ve eksik incelmeye göre ücretin tespiti hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2012/17666 E. 2012/23365 K. 18.06.2012
…Somut olayda davacının ücretinin tespiti için Akdeniz Profesyonel Aşçılar Birliğine müzekkere yazılarak verilen cevaba göre sonuca gidilmişse de ücret araştırması, davacının ve davalı işyerinin özellikleri belirtilerek yapılmış değildir.
Mahkemece, davacının kıdemi ve eğitim durumu ile davalı otelin büyüklüğü ve kaç yıldızlı olduğu gibi hususlar göz önüne alınarak ücret tespiti yoluna gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olmuştur.
9. HD. 2008/25178 E. 2010/12039 K. 03.05.2010
…Davacı M. aylık 940 milyon D. ise 826.000.000 TL ücret aldığını iddia etmişler davalı ise imzalı bordrolardaki 314.724.355 TL ücreti aldıklarını savunmuştur.
Davacıların tanıkları davacıların iddiasını doğrulamışlardır.
Mahkemede tanık beyanlarına itibarla davacıların iddia ettiği ücreti esas alarak dava konusu istekleri hüküm altına almıştır.
Ancak bu şekilde eksik inceleme ile sonuca ulaşılması hatalıdır. Mahkemece davacının yaptığı iş ve kıdemi belirtilerek alabileceği ücret meslek kuruluşlarından sorulmalı tüm delillerle birlikte değerlendirilerek sonuca gidilmelidir. Yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
9. HD. 2006/17380 E. 2007/972 K. 29.01.2007
…Emsal ücret araştırması kapsamında yazılan yazıya Eğitim-Sen tarafından verilen cevabi yazıdaki miktarlar benimsenmiş ve hükme esas alman bilirkişi raporunda davacının 2007 yılı ücretinin net 1.500,00 TL olduğu kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Hesaplamalara esas alman emsal ücret sendikal örgütlenme kapsamında TİS düzeni bulunan işyerlerinde sendikalı işçilere uygulanan ücret olup sendika üyesi ve Toplu İş Sözleşmesi Tiden yararlandığı konusunda iddia ve delil bulunmayan somut olaydaki işçi için dikkate alınması mümkün değildir. Yapılacak iş, davacının ücretinin ne olabileceği, meslekle geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş belirtilerek ilgili meslek odaları ve derneklerinden sorularak belirlendikten sonra işçilik alacaklarını bu ücrete göre hesaplattırıp sonucuna göre karar vermektir.
Mahkemece eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozma nedenidir.
7. HD. 2013/6358 E. 2013/14264 K. 11.09.2013
…Somut olayda, davacı aylık net ücretinin 1.500,00 TL olduğunu ileri sürmektedir. Davalı işverenin bu husustaki savunması asgari ücret ile çalıştığı yönündedir. Mahkemece, emsal ücret araştırmasının sadece Nakliyat İş Sendikasından sorulmak sureti ile gerçekleştirildiği ve ilgili sendika tarafından Toplu İş sözleşmesinden yararlanan işçilere ait aylık ücret miktarlarının bildirildiği görülmektedir. Davacı işçi Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmadığından yapılan bu araştırma yetersizdir. İlgili işçi ve işveren kuruluşlarından davacı işçinin sendikasız olduğu ve Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmadığı belirtilerek araştırma yapılmalı ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
22.HD. 2013/23138 E. 2013/21891 K. 22.10.2013
…Somut olayda, davacı, ücretinin aylık net 1.350,00 TL olduğunu ileri sürmüş ve bu iddiasını kanıtlamak bakımından tanık dinletmeyeceğini belirterek, emsal ücret araştırması yapılmasını istemiştir. Mahkemece, Birleşik Metal İşçileri Sendikası ile İstanbul Ticaret Odası’ndaıı ayrı ayrı emsal ücret miktarı sorulmuştur. Sendika tarafından emsal ücretin aylık net
2.381,0 TL olduğu belirtilmiş ise de, davacının sendikalı olduğunun iddia ve ispat edilmemiş olması karşısında, bu ücretin dikkate alınması mümkün değildir. İstanbul Ticaret Odası tarafından aylık emsal ücretin net 1.000,00 TL olduğunun bildirilmiş olması ve bu miktardan daha fazla ücret alındığı yönünde başkaca delil bulunmaması nedeniyle aylık ücretin net 1.000,00 TL olduğu kabul edilerek hesaplama yapılması gerekirken, davacının iddia ettiği ücretin esas alınarak hesaplama yapılması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2012/17947 E. 2013/7393 K. 05.04.2013
…Davacı işyerinde 03/09/2007-01/11/2009 tarihleri arasında satış koordinatörü olarak çalışmış olup davacı vekili davacının aylık net 1500.00 TL ücret + primle çalıştığını iddia etmiştir. Davalı taraf ise davacının net 551.86 TL ücretle çalıştığını savunmuştur. Dosyaya sunulan imzalı ücret bordrolarında net 551.86 TL ücret seviyesinden tahakkuk ettirilmiştir. Mahkemece dinlenen davacı tanıkları işyerinde ücretlerin bir kısmının bankadan bir kısmın da elden ödendiğini beyan ederek davacının ücret konusundaki iddiasını doğrulamış; davalı tanıkları ise davacının asgari ücretle çalıştığını beyan etmişlerdir. Davalı şirket yetkilisi tarafından imzalı Garanti Bankası Güneşli Şube Müdürlüğüne hitaben yazılan 17.03.2009 tarihli belgede davacının 1500.00 TL maaş + prim aldığı bildirilmiştir. Yapılan emsal ücret araştırmasında Türkiye Haber -İş Sendikası davacının asgari ücretin 1,5 katı tutarında ücret alabileceği bildirilmiştir. Mahkemece davacı tanıklarınca doğrulanan davacının iddia ettiği ücret seviyesinden yapılan hesaplamaya itibarla hüküm kurulmuştur.
Mahkemece davacı işçi sendikalı olmadığı halde emsal ücret araştırmasının sendikadan sorulması doğru olmadığı gibi, bildirilen emsal ücret ile davacının iddiası ve tanık anlatımları uyumlu olmadığı halde ücret miktarının iddia edilen ücret seviyesinden olduğunun kabulü hatalıdır. Mahkemece yeniden davacı işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği detaylı bir şekilde araştırılması davacının gerçek ücretinin tespit edilmesi ve gerekirse bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle karar verilmesi gerekirken sadece davacı tarafın beyanları esas alınarak yapılan hesaplamaya itibar edilmesi hatalı olmuştur.
22. HD. 2012/22666 E. 2013/11778 K. 21.05.2013
…Davacının aldığı ücret taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Davacı imalat ve montaj ustası olarak 8 yıl 5 ay süreyle çalıştığını, aylık ücretinin net 960 TL olduğunu iddia etmiştir.
Davalı ise davacının usta olmadığını ve vasıfsız işçi olup asgari ücret aldığını savunmuştur.
Dinlenen davacı tanığı davacının ücretinin 950 TL civarında olduğunu beyan etmiştir.
Davalı tanığı S.F.B. davacının asgari ücret aldığını, diğer tanık B.D. ise davacının ücretini bilmediğini beyan etmiştir.
İbraz edilen ücret bordrolarının imzalı olduğu ve asgari ücret üzerinden tahakkukunun bulunduğu görülmüştür.
Yapılan emsal ücret araştırması neticesinde imalat ve montaj ustası bir işçinin 2007 yılı itibariyle aylık net 870 TL ücret alabileceği bildirilmiştir.
Mahkemece, davacının yüksek ücret aldığını ispatlayamamasının yanında ücret bordrolarının imzalı olması nedeniyle son aylık brüt ücretinin 585 TL olduğunu, buna göre bilirkişinin 2. seçeneğine göre yapılan hesaplamaların dosya kapsamına uygun olduğundan bahisle davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir.
Şöyle ki; somut olayda davacının 8 yılı aşkın kıdemde, PVC montaj ustası olarak görev yaptığı açıktır.
Davacının kıdemi ve yaptığı iş dikkate alındığında artık vasıfsız bir işçi olduğu ileri sürülemez.
Bu kıdemde ve nitelikteki bir işçinin asgari ücretle çalışması hayatın olağan akışına aykırı olup, davacının ücret araştırmasına göre belirlenen aylık net 870 TL ücretin kabulü ile bilirkişinin bu ücret üzerinden yaptığı I. seçeneğe göre kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve yıllık ücretli izin alacaklarının hüküm altına alınması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davacının asgari ücret aldığı kabulü ve buna göre hesaplanan alacakların hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2010/8777 R. 2012/16414 K. 09.05.2012
…Somut olayda davacı işçi aylık net 800 TL ücret ile çalıştığını savunmuştur. Mahkemece meslek kuruluşlarından ücret araştırması yapılmıştır. Ankara Ticaret Odası ile Ankara Lokantacılar ve Kebapçılar Odası davacının ücretinin asgari ücret olabileceğini belirtmiştir. Oleyis Sendikası ise davacının 900-1.000 TL ücret alabileceğini belirtmiştir. Davacı tanığı da davacının 800 TL ücret aldığını belirtmiştir. Davacı dönerci ustasıdır. Davacının yaptığı iş ustalık gerektirdiğinden asgari ücret ile çalışması hayatın olağan akışına aykırıdır. Davacı aylık 800 TL net ücret ile çalıştığını ispatlamıştır. Davacının kıdem, ihbar tazminatı alacağının bilirkişi raporunun II. seçeneğine göre hüküm altına alınmalıdır.
9. HD. 2008/14552 E. 2010/817 K. 21.01.2010
…Somut olayda davacı, davalı işyerinde 9 yıl 9 ay 20 gün bobin boyama ustası olarak çalışmıştır. Davacı aylık 770 TL net ücret ile çalıştığını belirtmiştir.
Davalı ise davacının asgari ücret ile çalıştığını ilişkin 2007/öcak ve Şubat aylarına ilişkin imzalı ücret bordrosu ibraz etmiştir. Davacı tanıkları aylık 770 TL net ücret ile çalıştığını belirtmiştir.
Mahkemece yapılan ücret araştırması neticesinde Denizli Sanayi ve Ticaret Odası davacının asgari ücret ile çalışacağını belirtmiştir.
Davacının bobin boyama ustası olarak 9 yıl 9 ay 20 günlük çalışma süresi ve tanık beyanları nazara alındığında asgari ücret ile çalışması hayatın olağan akışına aykırıdır. Davacı aylık 770 TL net ücret ile çalıştığını ispatlamıştır.
Davacının kıdem tazminatı ile ücret alacağı bu ücrete göre hesaplanmalıdır. 9. 11 D. 2009/25391 E. 2011 /43740 K. 16.11.2011
…Somut olayda, davalı işveren tarafından düzenlenen bordrolarda herkese asgari ücret ödendiği görülmektedir.
Davalı tanıkları davacının 1.045 TL aldığını doğrulamışlardır.
Mahkemece yapılan ücret araştırmasına verilen cevapta işçinin tecrübesine göre asgari ücret ile bunun üç katı arasında ücret alabileceği belirtilmiştir.
Davacı 1964 doğumlu olup, 1987 yılından beri sigortalı olarak çalıştığı görülmektedir. Yardımcı usta olup elektrik teknisyeni olarak çalışmaktadır.
Dosya kapsamından iddia gibi davacının 1.045 TL ücretle çalıştığı anlaşılmaktadır. Mahkemece 1.045TL ücrete göre alacakların değerlendirilmesi gerekirken, asgari ücrete itibar edilerek yapılan hesaplama doğrultusunda hüküm kurulması hatalı olmuştur.
9. HD. 2011/17332 E. 2011/17043 K. 07.06.2011
…Davacının iddia ettiği ücret asgari ücretin 1,45 katı olup, ağır vasıta ehliyetli ve işyerinde 5 yılı aşkın süreyle çalışan davacı işçi yönünden gerçek ücret 850 TL olarak kabul edilmelidir. Meslek kuruluşu da iddia edilen ücreti doğrulamış ve davacı tanıkları kısmen iddiayı doğrulayan anlatımlarda bulunmuşlardır. Böyle olunca davacının aylık ücretinin 850 TL olarak kabul edildiği bilirkişi raporu bir değerlendirmeye tabi tutularak bir karar verilmelidir.
9. HD. 2009/30615 E. 2010/1332 K. 26.01.2010
…Somut olayda davacı transmikser şoförü olarak 1.325 TL net ücret ile çalıştığını belirtmiştir.
Davalı işveren ise davacının asgari ücretle çalıştığına ilişkin imzalı bordrolar ibraz etmiştir.
Davalı tanıklarından F.Ç. davacının aylık 1.250 TL net ücret ile çalıştığını doğrulamıştır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda inşaat mühendisleri odası tarafından bildirilen 1.159 TL brüt ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır.
Davacının 2 yıllık kıdemi, yaptığı iş ve davalı tanığının beyanı nazara alındığından aylık 1.250 TL net ücretle çalıştığını ispatlamıştır. Davacının kıdem ve ihbar tazminatları ile ücret ve izin alacağı aylık net 1.250 TL ücret üzerinden hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır.
9. HD. 2010/17776 E. 2012/24713 K. 27.06.2012
…Davacı işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği 31.3.2001 tarihinde aylık ücretinin miktarı taraflar arasında tartışma konusudur. Davacı işçi son ücretinin 650 TL net olduğunu ileri sürerken işveren asgari ücret ödendiğini savunmuştur. Davacının aylık ücretini gösteren iş sözleşmesi, bordro gibi yazılı delil bulunmamaktadır. Davacının mahalle arkadaşı olduğunu söyleyen ve işyerinde çalışması olmayan davacı tanığı, aylık ücretin 600-650 TL olduğunu davacıdan duyduğunu belirtmiş, işyerinde muhasebe bölümünde çalışmış olan davacı tanığı ise davacının son ücretinin 400-500 TL civarında olduğunu açıklamıştır. Davalı tanıkları ücret konusunda bilgi vermemişlerdir. Mahkemece İstanbul Ticaret Odasından ücret araştırması yapılmış ve emsal ücretin 500-550 TL civarında olabileceği bildirilmiştir. Mahkemece, davacının iddia ettiği ücretin kanıtlandığı gerekçesiyle 650 TL net ücret aldığı kabul edilmiştir.
Dosya içeriğine göre davacının 31.3.2001 tarihinde 650 TL ücret aylığını gösteren bir delil bulunmamaktadır. İşyerinde çalışması olmayan tanığının duyuma dayalı açıklaması dahi aylık ücretin 600-650 TL civarında olduğu şeklindedir. Oysa davacının diğer tanığı işyerinde muhasebe görevlisi olarak çalışmış olduğuna göre, bu tanığın beyanına itibar edilmelidir. Bahsi geçen tanık, 400- 500 TL aylık ücretten söz etliğine göre 500 TL aylık ücrete göre ihbar ve kıdem tazminatları hesaplanmalıdır. Gerekirse bu konuda bilirkişiden ek hesap raporu alınmalı ve buna göre davaya konu tazminat isteklerinin kabulüne karar verilmelidir.
9. HD. 2007/30087 E. 2007/37699 K. 11.12.2007
…Somut olayda, davacı işçinin ücreti hususunda davalı işveren tarafından herhangi bir kayıt sunulmamıştır. Ancak iş müfettişi tarafından yapılan incelemede, 2006 yılı Nisan ve Mayıs ayı dışındakilerin imzalı bulunduğu belirtilen ücret kayıtlarında ücretin günlük brüt 18.50.TL, olduğu belirlenmiştir.
Davacı aylık net 600.TL. ücret aldığım, davalı ise asgari ücret alındığını ileri sürmüştür. Tanıkların beyanı da ücret hususunda çelişkili durumdadır. Davacının dosyaya emsal olarak sunduğu meslek odası yazısındaki miktarlar ise davacının iddiasının doğrular mahiyettedir. Bu durumda davacının yaptığı işin mahiyeti dikkate alındığında aylık ücretinin iddia edilen aylık net 600.TL. olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu durumda davacının ücretinin aylık net 600.TL. olduğu esas alınarak hesaplanan bilirkişi raporu dikkate alınarak dava konusu edilen alacakların hüküm altına alınması gerekirken son günlük brüt ücretin 18,50.TL. olduğu esas alınarak yapılan hesaplamaya göre isteklerin kabulü hatalıdır.
9. HD. 2007/33390 E. 2008/33434 K. 04.12.2008
…Somut olayda davacı aylık 650 TL ücret aldığını iddia etmiştir.
Davalı ücret konusunda savunmada bulunmamış, ancak ibraz edilen ücret bordrolarında ücretin asgari ücret olarak gösterildiği anlaşılmıştır.
Dinlenen davacı tanığı V.Y. beyanında ücret konusunda davacı iddiasını doğrulamış ve davacının 650 TL ücret aldığını belirtmiştir.
Mahkemece emsal ücret araştırması yapılmış, meslek odası emsal ücretin aylık net 800-850 TL arası olabileceğini bildirmiştir.
Ayrıca ibraz edilen ücret bordroları incelendiğinde davacının en kıdemli işçilerden olduğu, ancak ücretinin diğer işçiler gibi asgari ücret üzerinden tahakkuk ettirildiği görülmüştür.
Hal böyle olunca davacının kıdemi, yaptığı işin niteliği ile meslek odası cevap yazısı ve tanık beyanı karşısında davacının iddia ettiği ücret üzerinden yapılan hesaplamaların dikkate alınması gerekirken hatalı değerlendirme sonucu asgari ücret üzerinden yapılan hesaplamaların hükme esas alınması isabetsizdir.
9. HD. 2009/36234 E. 2012/805 K. 18.01.2012
…Somut olayda davacı işçi haftalık net 350 TL ücret ile çalıştığını belirtmektedir.
Davalı taraf ise davacı işçinin aylık brüt 459 TL ücret ile çalıştığını savunmuştur. Davalı taraf dosyaya imzalı bordro sunamamıştır.
Davacı tanıkları haftalık net 350 TL ücret aldığını söylemişlerdir. Meslek kuruluşu olan İstanbul Hazır Giyim Sanatkarları Esnaf Odası haftalık net 300 ila 400 TL ücret ile çalışıldığını belirtmiştir.
Davacının çalıştığı süre ve kalifiye işçi olması nazara alındığında haftalık net 350 TL ücret üzerinden bilirkişi tarafından yapılan hesaplamanın değerlendirmeye tabi tutularak bir sonuca gidilmesi gerekir.
9. HD. 2008/3106 E. 2009/18530 K. 25.06.2009
…Somut uyuşmazlıkta, davacı son aylık net ücretinin 1.250,00 TL olduğunu belirtmiştir. Davalı taraf ise davacının aylık brüt ücretinin 838,10 TL olduğunu beyan etmiştir. Davacı tanıkları davacının 1.250,00 TL aldığını beyan etmişlerdir. Davalı tanığı davacının maaşının 850,00 TL olduğunu belirtmiştir. Emsal ücret araştırmasında sendikalı şoförün net 1.785,00 TL, sendikasız olanların ise net 1.300,00 TL ücret alacağı bildirilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının ücreti bordrodaki miktara göre belirlenerek hesaplamaya yapılmıştır. Davacı davalı işyerinde tır şoförü olarak çalıştığı sabittir. Hal böyle olunca davacının yapmış olduğu işin niteliği,tanık beyanları ve emsal ücret araştırması hep birlikte değerlendirildiğinde davacının ücretinin net 1.250,00 TL olarak kabul edilerek ücret alacağının ve kıdem tazminatının bu miktar üzerinden hesaplanması gereklidir.
22. HD. 2012/25645 E. 2013/15942 K. 01.07.2013
…Davacı işçinin aylık ücretinin miktarı taraflar arasında tartışma konusudur. Davacı işçi aylık ücretinin iş sözleşmesinin feshedildiği 1.3.2000 tarihinde 850.0. 000 TL olduğunu ileri sürmüş, davalı işveren ise imzalı ücret bordrolarına dayanarak ücretin 120.000.000 TL olduğunu savunmuştur. Davalı tarafın savunduğu ücret yasal asgari ücretin yaklaşık olarak % 10 fazlasıdır. Bu konuda meslek örgütünden araştırma yapılması için Dairemizce daha önce bozma kararı verilmiş, sendika tarafından verilen cevapta emsal ücretin
2.500.0. 000 TL olacağını açıklamıştır. İstanbul Ticaret Odası bordrodaki ücretin ödenmiş olabileceğini bildirmiştir, işverenlerin oluşturduğu bir meslek kuruluşu ise ücretin asgari ücretin % 10 fazlası olarak ödenebileceğini açıklamıştır.
Mahkemece, bilirkişi raporunda aylık ücretin 850.000.000 TL olarak kabul edildiği ilk seçenek hükme esas alınarak sonuca gidilmiştir. Davacının imzasını taşıyan ücret bordroları ile işverenler meslek kuruluşunun yazısı birbiriyle uyumludur. Öte yandan sendika yazısı davacının aldığını iddia ettiği ücretin yaklaşık olarak 3 katı üzerindedir. Bu itibarla sendika tarafında bildirilen ücrete göre bir değerlendirme yapılması olanağı bulunmamaktadır. Böyle olunca davacının ücreti yasal asgari ücretin % 10 fazlası olarak kabul edilmeli ve 26.2.2007 tarihli bilirkişi raporunun 2. seçeneği hükme esas alınarak bir karar verilmelidir.
9. HD. 2007/22329 E. 2007/29846 K. 09.10.2007
…Davacı spot ve çeyiz mağazası işyerinde şoför ve dağıtım elemanı olarak çalışmıştır.
Bordrolar asgari ücretten düzenlenmiş olup işçinin imzasını taşımaktadır.
Yapılan ücret araştırmasında da davacının konumundaki bir çalışanın alabileceği ücret miktarının asgari ücret düzeyinde olduğu bildirildiği halde, iddia edilen ücretten yapılan hesaplamalara itibar edilerek karar verilmesi de doğru değildir.
“9. HD. 2006/5470 E. 2006/27180 K. 16.10.2006
…Davacı işçi, aylık net ücretinin 1.500.000.000 TL ve 1 OOOAmcrikan Dolan olduğunu ileri sürmüş, davalı işveren ise 460.000.000 TL bürüt ücret ödendiğini savunmuştur.
Her iki taraf tanıklarının da ücret konusunda kesin bir açıklamaları olmamıştır. Bir kısım davacı tanıkları başka işçilerden davacının ücretini duyduklarını belirtmişlerdir.
Taraflar arasında Türk Lirası ve yabancı para üzerinden ücret ödeneceğine dair yazılı bir belge bulunmamaktadır. Dosyaya sunulan ve bir kısmı imzalı olan ücret bordrolarında da davacının ücreti 460.000.000 TL bürüt olarak gösterilmiş, ancak işyerinde vasıfsız olarak çalışmakta olan diğer işçilerle aynı miktar belirtilmiştir.
Bu noktada ücret bordroları ve tanık beyanlarına göre sonuca varılması mümkün olamamıştır.
Mahkemece meslek örgütlerinden ücret noktasında araştırma yapılmış ve Uşak Tabaklar Esnaf Odası aylık net ücretin 450-500 TL olabileceğini bildirmiş, Uşak Ticaret ve Sanayi Odası yazısında 500 TL ile 800 TL arasında ücret ödenebileceği açıklanmıştır.
Bu durumda davacı işçinin son aylık ücreti Ticaret Odasının bildirdiği üst rakam olarak kabulü ile sonuca gidilmesi gerekir. Mahkemece, davacının kanıtlanamayan iddiasına değer verilerek asgari ücretin yaklaşık 9 katı ücret aldığının kabulü hatalı olmuştur.
9. HD. 2005/10046 E. 2006/16344 K. 06.06.2006
…Somut olayda davacı, en son aylık net 1.200,00 TL ücretle çalıştığını iddia etmiştir.
Davalılar, ücretin bordrodaki gibi brüt 1.200,00 TL olduğunu savunmuştur.
Son yıla ait imzalı bordrolarda aylık ücret brüt 1.200,00 TL önceki yıllarda ise asgari ücret kadardır.
Davacı tanıkları, davacının aylık net 1.000,00 TL’den fazla ücret aldığını söylemiştir.
Banka kayıtlarına göre, aylık ücretin net 914,00 TL olduğu vc buna ilave olarak 341,00 TL prim ödendiği anlaşılmaktadır.
Emsal ücret, asgari ücretin üç katı tutarında olarak bildirilmiştir.
Mahkemece, bordroya itibar edilerek aylık ücretin brüt 1.200,00 TL olduğu kabul edilmiştir.
Somut olayda davacının prim ödemesini gerektiren bir çalışma şekli yoktur. Davacının iddiasını; tanık beyanları, emsal ücret araştırması sonucu ve banka kayıtları desteklemektedir. Mahkemece, davacının en son aylık ücretinin net 1.200,00 TL kabul edilmesi gerekirken, brüt 1.200,00 TL olarak kabulü hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2011/51521 E. 2014/47 K. 13.01.2014
…Somut olayda davacının aylık 850.00 TL net ücretle çalıştığını iddia ettiği, imzalı ücret bordrolarında ise asgari ücret ile çalışıldığı, Tunceli Ticaret ve Sanayi Odasının ücreti 599,00 TL, aynı yer Esnaf Odasının ise 700,00 TL olarak bildirdiği, bilirkişinin davacı, davacı tanıkları ve bir kısım davalı tanıklarının beyanına göre 850,00 TL ücretle çalışıldığını kabul ederek hesaplama yaptığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasında ücretin uyuşmazlık konusu olduğu ve temin edilen ücret bilgilerinin birbirlerini doğrulamadığı görülmekle, davacının 04.07.2008-28.04.2010 tarihleri arasındaki çalışma süresi ile işyeri kargo görevlisi işinde çalıştığı dikkate alındığında, kıdem ve işine göre 850,00 TL ücretle çalıştığının kabulü yerinde görülmemiştir. Mahkemece o yer Esnaf Odasının 700,00 TL net ücretine göre alacaklarının hesaplanması gerekirken yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
22. HD. 2012/9319 E. 2013/877 K. 25.01.2013
…Somut olayda dava konusu işyerinde yiyecek içecek müdürü olarak çalışan davacının aylık giydirilmiş ücretinin 2.504,75 TL olduğu beyan etmiştir. Davalı taraf ise davacının ücretinin 750,00 TL olduğunu belirtmiştir. Davacı tanıklarından U.S. davacının 2.000,00-2.500,00 TL arasında ücret aldığını, diğer davacı tanığı ise davacının 2.000,00 TL ücret aldığını belirtmiştir. Davalı tanığı ise davacının 1.000,00-1.200,00 TL arasında maaş aldığını beyan etmiştir. Emsal ücret araştırmasında ATSO net 1.400,00-1.600,00 TL, Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği net 1.200,00-1.500,00 TL emsal ücret bildirmişlerdir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının ücretini net 1.794,65 TL olarak kabul ederek hesaplama yapılmıştır. Davacının yaptığı iş ve unvanı emsal ücret araştırması ve tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde davacının ücretinin net 1.500,00 TL olarak kabulü dosya içeriğine uygun düşmektedir. Mahkemece buna göre değerlendirme yapılması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2012/29759 E. 2013/28341 K. 06.12.2013
…Taraflar arasında davacının almış olduğu aylık ücret uyuşmazlık konusudur. Davacı aylık net 170 milyon TL.ücret aldığını iddia etmiş davalı ise asgari ücret aldığını savunmuştur.
Dinlenen davacı tanıklarından bir tanesi asgari ücret aldığını belirtmiş diğerleri ise ücretine dair beyanda bulunmamışlardır.
Davacı ayrıca işverene imzalı vizite kağıtları sunmuştur. Söz konusu belgelerde ise hak ettiği ücreti 150 milyon TL.olarak gösterilmiştir.
Davalı tarafından sunulan 2000 yılına ilişkin ücret bordroları ise asgari ücretten düzenlenmiştir.
Mahkemece davacının iddia ettiği ücretten hesaplanan alacaklar hüküm altına alınmıştır.
Dosya içerisinde mevcut tanık beyanları ve yazılı delillere göre davacı iddiasını yani aylık net 170 milyon TL.ücret aldığını ispat edememiştir. Ancak işverence düzenlenen Sosyal Sigortalar Kurumu dönem bordrolarında ve vizite kağıtlarında aylık ücreti 150 milyon TL.olarak belirtildiğine göre artık bu yazılı belgeler karşısında davacının iddia ettiği ücrete üstünlük tanımak olanağı da bulunmamaktadır.
Bu sebeple mahkemece yapılacak iş davacının aylık brüt 150 milyon TL.ücret aldığının kabulü ile dava konusu alacaklar hesaplanıp sonuca gidilmelidir. Yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2006/7780 E. 2006/28427 K. 30.10.2006
…Somut olayda; davacı aylık net ücretinin 1.600.00 TL olduğunu ileri sürmüştür. Davalı işveren ise asgari ücret ile çalıştığını savunmaktadır. Her ne kadar davacı tanıkları işçinin ücrete ilişkin iddiasını doğrulamışlarsa da; Türkiye Ağaç Sanayi İşçileri Sendikasından yapılan araştırma sonucunda emsal ücretin 1.018,68 TL olduğu bildirilmiştir.
Bu durumda, emsal ücret araştırması sonucuna itibar edilmesi gerekirken, davacı tanıklarının beyanı esas alınarak davacının aylık 1.600.00 TL net ücret ile çalıştığının kabul edilmesi isabetsizdir.
22. HD. 2013/38250 E. 2014/1966 K. 11.02.2014
…Somut olayda, davacı, 2.500,00 TL net ücret aldığını ileri sürmüş, davalı ise davacının ücretinin imzalı ücret bordrolarına göre brüt 850,00 TL olduğunu savunmuştur.
Dosyada mevcut, alt tarafında davalı şirket yetkilisinin imza ve kaşesinin bulunduğu yazıda davacının ücretinin net 2.500,00 TL olduğu belirtilmiştir.
Davacı tanıkları İ.E. ve Ö.Ç. davacının aylık net 2.500,00 TL ücret aldığını, ücretinin bir kısmının elden, bir kısmının ise banka kanalı ile ödendiğini bildirmişlerdir.
Bozma ilamından sonra mahkemece emsal ücret araştırması yapılmış ve davacının Türkiye Tekstil Örme ve Giyim Sanayi İşçileri Sendikası 1.007,98 TL, Bursa Tekstil Mühendisleri Odası ortalama net 1.250,00-1.650,00 TL ücret alabileceğini bildirmişlerdir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden ve tanık beyanları ile emsal ücretler dikkate alındığında, davacının ücretinin aylık net 1.650.00 TL olarak belirlenmesinin dosya kapsamına uygun düşeceği anlaşılmakladır.
Mahkemece, sözkonusu ücrete göre davacının ücret alacağı tespit edilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir.
22. HD. 2014/3417 E. 2014/3474 K. 24.02.2014
…Somut uyuşmazlıkta, davacı son aylık net ücretinin 1.250,00 TL olduğunu belirtmiştir. Davalı taraf ise davacının aylık brüt ücretinin 810,17 TL olduğunu beyan etmiştir. Davacı tanıkları davacının 1.250,00 TL aldığını beyan etmişlerdir. Davalı tanığı davacının maaşının 850,00 TL olduğunu belirtmiştir. Emsal ücret araştırmasında sendikalı şoförün net 1.785,00 TL, sendikasız olanların ise net 1.300,00 TL ücret alacağı bildirilmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının ücreti bordrodaki miktara göre belirlenerek hesaplamaya yapılmıştır. Davacının davalı işyerinde tır şoförü olarak çalıştığı sabittir. Hal böyle olunca davacının yapmış olduğu işin niteliğktamk beyanları ve emsal ücret araştırması hep birlikte değerlendirildiğinde davacının ücreti net 1.250,00 TL olarak kabul edilerek ücret alacağının bu miktar üzerinden hesaplanması gereklidir.
22. HD. 2012/25621 E. 2013/15940 K. 01.07.2013
…Davacı davalı işyerinde aylık 1.000 TL ücret ile müşteri temsilcisi olarak çalıştığını belirtmiştir.
Davalı işveren ise davacının aylık 430 TL brüt ücret ile çalıştığına ilişkin imzalı bordrolar ibraz etmiştir.
Davalı işveren yuıtdışına satış yaptığı tanık beyanları ile sabittir. Dosya içindeki, davacının işe başvuru dilekçesinde iyi derecede İngilizce bildiği belirtilmiştir. Davacı tanıkları davacının aylık 1.000 TL net ücret aldığını doğrulamıştır. Davalı işyerinde davacı ile aynı işi yapan Z. B. S. tarafından davalı işveren aleyhine Bakırköy 2.İş Mahkemesinin 2004/1220 esas sayılı dosyasında açılan ve temyiz edilmeden kesinleşen davada davacının 1.750 TL net ücret aldığı belirtilerek hesaplama yapılmış ve işçilik alacakları buna göre hüküm altına alınmıştır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının işçilik alacakları tarafların iddia ettiği ücretlere göre seçenekli olarak hesaplanmıştır.
Davalı işverenin yurtdışına satış yapan bir firma olması, davacının iyi derecede İngilizce bilmesi ve müşteri temsilcisi olarak çalıştığı, 3 yıl 11 ay 29 günlük kıdemi ve tanık beyanları ile kesinleşen emsal dosyada dikkate alındığında davacının aylık 1.000 TL net ücret ile çalıştığı sabit olup bilirkişi tarafından bu ücrete göre I. şıkta yapılan hesaplamaya itibar edilerek davacının kıdem ve ihbar tazminatı ile izin, ücret farkı ve fazla çalışma alacakları hüküm altına alınmalıdır.
9. HD. 2010/16808 E. 2012/23885 K. 20.06.2012
…Davacının son aylık ücretinin miktarı konusunda taraflar arasında tartışma bulunmaktadır.
Davacı işçi 1.500 TL ödendiğini savunmuş, davacı tanıkları davacıdan duyduklarını açıklamakla yetinmişlerdir.
Davalı tanıkları ise asgari ücret ve bahşişlerden söz etmişlerdir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının asgari ücretin 3 katı tutarında ücret alabileceği varsayımına göre hesaplama yapılmıştır. Mahkemece ilgili meslek odasından bu husus sorulmuş ve kuaför olarak çalışan işçinin asgari ücretle işe girdiği ve müşteri potansiyeli ve becerisine göre arttırılabileccği açıklanmıştır. Şu halde göre davacının iddia etliği ve mahkemece kabul edilen ücreti meslek örgütü yazısında da belirtilmemiştir.
İşyerinde aynı dönemde kuaför olarak çalışan ve işverene karşı dava açan diğer işçi ise son ücretinin 500 TL olduğunu ileri sürmüş ve yargılama bu iddia çerçevesinde yapılarak karara bağlanmıştır. Somut olayda da davacı işçinin aylık ücretinin 500 TL olduğunun kabulü gerekir. Diğer işçinin açmış olduğu davada hesaplamaya esas alınan bahşişler de değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmelidir.
9. HD. 2006/5558 E. 2006/8562 K. 04.04.2006
…Somut olayda davacı, günlük net 60 TL, aylık net 1.800 TL ücretle davalı inşaat şirketinin Ankara-Çayyolu’ndaki işinde boyacı olarak çalıştığını ve ücret alacağının ödenmediğini belirterek, ücret alacağının ödetilmesini istemiştir.
Davalı davaya cevap vermemiş ve delil sunmamıştır.
Davacı tanıkları, davacının günlük 60 TL ücretle çalıştığını söylemişlerdir.
Dosyaya örneği sunulan Ankara 8. İş Malıkemesi’nin 2010/678 Lsas sayılı dosyasında dinlenen davalı tanıklarının da, günlük ücretin 60-80 TL civarında olduğunu söyledikleri anlaşılmaktadır.
Dosyadaki SGK prim cetveline göre, davacının primleri asgari ücret üzerinden yatırılmıştır. Dosyaya bordro ve toplu bordro sunulmamıştır.
Mahkemece, davacının talep ettiği tanık anlatımları ve yukarıda değinilen emsal dosyadaki delillere göre doğrulanan ücret miktarı yerine talebin çok altında olan Bayındırlık Bakanlığı rayiç işçilik bedeline göre günlük ücretin brüt 36,75 TL olduğu sonucuna varılması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2011/43931 E. 2012/30150 K. 17.09.2012
…Davacı net ücretinin 125 TL.olduğu iddiası ile tazminat ve alacak isteklerinde bulunmuştur.
Mahkemece davacı iddiasına değer verilerek hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuştur. Oysa taraflar arasında kesinleşen Edirne İş Mahkemesinin 2002/364 Esas, 2005/14 Karar sayılı kararında davacının asgari ücretle çalıştığı tespit edilmiştir. Bu tespite göre davacının tazminat ve alacaklarının asgari ücrete göre hesaplanıp karar altına alınması gerekirken fazla miktarlara hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2006/4678 E. 2006/7179 K. 21.3.2006
…Somut olayda davacı ile aynı pozisyonda görev yapan Ankara 12.İş Mahkemesinin 2007/342 ve 343 Esas sayılı dosyalarındaki davacıların ücretleri asgari ücretin Zı misli olarak kabul edilmiştir. Mahkemece ücret araştırması yapılmadan sadece tanık beyanlarına dayanılarak iddia kabul edilmiştir.
Mahkemece yukarıdaki ilkeler doğrultusunda ücret araştırması yapılıp diğer dosyalardaki davacıların kıdemleri de dikkate alınarak o dosyalardaki veriler de değerlendirilerek davacının ücretinin belirlenmesi gerekirken eksik inceleme ile iddiaya değer verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2009/17348 E. 2011/37172 K. 13.10.2011
…Davacı, davalı işyerinde en son aylık net 3.104 TL ücretle çalıştığını ileri sürmüştür. Davalı işveren ise davacının asgari ücretle çalıştığına ilişkin ücret bordroları ibraz etmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ücret araştırmasına itibar ederek aylık 1.750 TL net ücretle çalıştığı kabul edilerek işçilik alacakları hesaplanmıştır. Halbuki davacı işçi Bakırköy İş Mahkemelerinde davalı işveren aleyhine açılan davalarda işveren lehine yaptığı tanıklıklarında işyerinde asgari ücretle çalıştığını açıkça beyan etmiştir. Davacının Mahkeme huzurundaki bu beyanları kendisini bağlayıcı niteliktedir. Mahkemece gerekirse bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle davacının işçilik alacakları asgari ücret üzerinden hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır.
9. HD. 2011/51335 E. 2013/33684 K. 17.12.2013