Bilişim Sistemine Girme Suçunun Cezası Nedir?

MADDE 243- (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.

(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yan oranına kadar indirilir.

(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Bilişim Sistemine Girme Suçunun Koruduğu Hukuki Değer

Bilişim sistemlerine karşı suçların düzenlendiği Bölümde yer alan bu maddede bilişim sistemine girme fiili suç olarak tanımlanmıştır.

Suçla korunan hukuki değer, bilişim sisteminin güvenliğidir. Bilişim sistemine hukuka aykırı erişimin engellenmesiyle sistemin maliki ya da kullanıcısı gibi sitem­den yararlanan kimselerin verilerinin gizliliğinin korunması, özel hayatının doku­nulmazlığı ya da kişi veya kurumların gereksinim duyduğu güvenlik duygusu gibi çok sayıda farklı türden çıkarları koruma altına alınmaktadır.

Suçun faili herkes olabilir. Failin sıfat veya görevinin suçun nitelemesi açısın­dan bir önemi bulunmamaktadır. Suçun tüzel kişi yararına bir gerçek kişi tarafından işlenmiş olması durumunda tüzel kişi hakkında TCK’nm 246. maddesi uyarınca güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

Herkes bu suçun mağduru olabilir. Gerçek ya da bir tüzel kişinin mağdur ol­ması olanaklıdır.

Suçun konusunu bilişim sistemi oluşturmaktadır.

Maddenin 3. fıkrasında öngörülen suçun konusu ise yok olan veya değişen ve­rilerdir.

Bilişim Sistemine Girme Suçunun Hareket ve Neticesi

1. FIKRA

Maddenin 1. fıkrasında bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hu­kuka aykırı olarak girmek ve orada kalmaya devam etmek fiili suç hâline getirilmiş­tir. Sisteme, hukuka aykırı olarak giren kişinin belirli verileri elde etmek amacıyla hareket etmiş bulunmasının önemi yoktur. Sisteme, doğal olarak, haksız ve kasten girilmiş olması suçun oluşması için yeterlidir.

Suçun hedefi bir bilgisayar sistemi ya da ağıdır. “Girme- erişim” sistemin bir kısmına ya da bütününe, programlara veya içerdiği verilere ulaşma anlamındadır. Yöntem, önemli değildir. Bu bir kişi tarafından bir bilgisayara doğrudan yakın bir yerden yapılabileceği gibi, uzak bir mesafeden örneğin bir modem hattı ya da başka bir bilgisayar sisteminden de gerçekleştirilebilir.

Bilişim sistemine girmek” ifadesi ile anlatılmak istenen bilişim sisteminin oluşturduğu sanal- soyut alana girilmesidir. Sisteme girildikten sonra orada kalmaya devam edilmez hemen çıkılırsa suç oluşmaz. Çünkü maddede, sisteme “giren ve orada kalmaya devam eden kimse”nin cezalandırılması öngörülmüştür. Bir kimse­nin bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girdikten sonra hemen çıkması duru­munda suç oluşmayacaktır. “Hemen çıkma”dan anlaşılması gereken olanaklı olan en kısa zamandır.

Bilişim sisteminin bütününe girilmiş olabileceği gibi bir bölümüne girmekle de suç oluşur. Ancak suçun oluşması ayrıca sisteme hukuka aykırı olarak girmeyi ge­rektirir. Sahibi ya da kullanıcısının rızasıyla bir bilişim sistemine giren ancak rızası dışında burada kalan kişinin eylemi de maddedeki suçu oluşturur. Rıza hukuka aykırılığı ortadan kaldırır.

Bunun yanında CMK’nın 134. maddesi uyarınca bir suç dolayısıyla yapılan so­ruşturmada, başka surette delil elde etme imkanının bulunmaması halinde, Cumhu­riyet savcısının istemi üzerine şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar prog­ramları ile bilgisayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kop­ya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin hâline getirilmesine hâkim tarafın­dan karar verilir.

Bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine şifrenin çözüle­memesinden dolayı girilememesi veya gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması halinde çözümün yapılabilmesi ve gerekli kopyaların alınabilmesi için, bu araç ve gereçlere elkonulabilir. CMK’nın 134. maddesinde öngörülen bu durumlarda öngörülen yasal yararın – sağlanabilmesi için sisteme girme ve orada kalmaya devam etme, hukuka aykırılık öğesi bulunmadığından suç oluşturmaz.

Suç, sisteme girildikten sonra ve oradan çıkılması gereken makul süre aşılmak­la oluşur.

Bilişim sistemine girme ve orada kalmaya devam etme eyleminin bir kimsenin ya da failin kendisinin yararına veya bilişim sisteminin ait olduğu tüzel kişi ya da gerçek kişinin zararına işlenmesinin önemi yoktur. Suç, sadece sisteme girme ve orada kalmayı cezalandırmaktadır. Buradaki verileri değiştirme, yok etme, kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlaması gibi eylemler 244. maddede öngörülen suçu oluşturacaktır.

Bilişim Sistemine Girme Suçu 2. Fıkra

İkinci fıkraya göre, birinci fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi, bu suç açısından daha az ceza ile cezalandı­rılmayı gerektirmektedir.

Bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemden anlaşılması gereken ücret karşılığı hizmet veren web siteleri, internet cafelerde olduğu gibi belirli bir bedel karşılığın­da bilişim sisteminin kiralanması, bir kuruluş tarafından belli bir sistemin bedel karşılığı sunulması, (örneğin bedel karşılığı kişilerin cep telefonlarına bilişim siste­mi üzerinden reklam amaçlı mesaj gönderilmesi), belli bir dönem ya da zamanda bedel karşılığı internet bağlantısının sağlanması olabilir. Bunların sınırlanması ola­nağı yoktur. Teknolojinin düzeyine göre sayılan artabilir. Bunların hepsinde kişiler bir bilişim sistemine bağlanmakta, belli bir bedel karşılığı sistemin kendisinden ya da sağladığı hizmetlerden yararlanmaktadır.

Bu fıkrada öngörülen eylem, bilişim sistemine giren kişinin de bedeli karşılığı sistemde kalabileceği durumlara ilişkindir. Aksi takdirde bedeli, sahibi ya da kulla­nıcısı tarafından ödenen bir bilişim sistemine girilmesinin daha fazla ceza yaptırımı ile karşılanması gerekirdi. Bu konuda madde metninde ve gerekçede yeterli açıkla­ma bulunmadığından hangi sistemler için ve hangi nedenle cezanın indirilmesini öngören düzenleme yapıldığının yorumunda zorluk çekilmektedir.

Bilişim Sistemine Girme Suçu 3. Fıkra

Üçüncü fıkrada, bu suçun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâli düzenlenmiştir. Bi­rinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi nedeniyle sistemin içerdiği verilerin yok olması veya değişmesi hâlinde failin, suçun temel şekline nazaran daha ağır ceza ile cezalandırılması öngörülmüştür. Dikkat edilmelidir ki, bu hükmün uygulanabilmesi için, failin verileri yok etmek veya değiştirmek kastıyla hareket etmemesi gerekir.

Netice sebebiyle ağırlaşmış hal, kişinin suç işlerken kast ettiği sonuçtan daha ağır ya da başka bir sonucun meydana gelmesidir. Fail, bu ağır ve başka sonuç açı­sından kasten hareket etmemiştir. Bu fıkrada öngörülen suç da aslında failin hu­kuka aykırı olarak girdiği ve kalmaya devam ettiği sırada kast etmediği, bilinç ve isteğinde bulunmayan sistemin içerdiği verilerin yok olması veya değiştirilmesi sonucudur. Fail, verileri kasten, bilerek ve isteyerek yok eder veya değiştirirse, eylemi YTCK’nm 244/2. maddedeki suçu oluşturur.

Sistem içindeki bütün soyut unsurlar, fıkrada geçen “veri” teriminin kapsamındadır.

Suç doğrudan kastla işlenebilir. Failin hukuka aykırı olarak, bilerek veya bil­meyerek rastlantı sonucu girdiği bilişim sisteminde, durumun farkına vardıktan sonra bilerek ve isteyerek kalması ile suç oluşacaktır. Hukuka uygun olarak sisteme giren kimsenin, Kanunla ya da ilgilinin rızasıyla izin verilen sürecin dışında sistem­de kalmaya devam etmesi de suçu oluşturacaktır.

Bilişim Sistemine Girme Suçunun Yaptırımı

Maddenin 1. fıkrası uyarınca bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.

Maddede seçimlik ceza öngörülmüştür. Hakim hapis cezası ya da adli para ce­zası verilmesini tercih edebilir. Hapis cezası verilmesi tercih olunduğunda hakimin YTCK’nın 49/1, maddesi uyarınca bir aydan az olmamak üzere bir yıla kadar hapis cezasına hükmetmesi olanaklıdır. Hükmolunan hapis cezasının, adli para cezası seçimlik olarak öngörüldüğünden TCK’mn 50/2. maddesindeki “Suç tanımında hapis cezası ile adli para cezasının seçenek olarak öngörüldüğü hallerde, hapis ce­zasına hükmedilmişse; bu ceza artık adli para cezasına çevrilmez.” Hükmü uyarın­ca, adli para cezasına çevrilme olanağı bulunmamaktadır.

Maddenin 2. fıkrasında öngörülen, suçun bedeli karşılığı yararlanılabilen sis­temler hakkında işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.

3. fıkra uyarınca sisteme girme ve kalmaya devam etme eylemi nedeniyle sis­temin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası­na hükmolunur.

Bilişim Sistemine Girme Suçunda Kovuşturma Ve Görevli Mahkeme

Suçun kovuşturulması şikayet koşuluna bağlı değildir. Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hak­kında Kanunun 10. maddesi uyarınca yargılamayı yapmakla görevli mahkeme sulh ceza mahkemesidir.