İsmin Korunması Davası Nasıl Açılır?

MEDENİ YASA MADDE 25- İsmi ihtilafa mahal veren kimse, hakimden hakkının tanınmasını talep edebilir.

İsmi gasbolunmasıyla mutazarrır olan kimse, bunun men’ini ve taksir vukuu takdirinde maddi tazminat talebi hakkına halel gelmemek üzere maruz kaldığı haksızlığın mahiyeti icap ediyorsa manevi tazminat namı ile bir meblağ itasını da talep edebilir.

İsmin Korunması Davası İle İlgili Açıklama

İsim, kişinin tanınmasını sağlayan kelimedir. Ve kişiliğe bağlı manevi varlıktır. Bu varlığa saldırıyı yasa koruma altına alınmıştır. İsmine tecavüz edilen kişi bu tecavüzün kaldırılmasını, önlenmesini mahkemeden isteyebilir. Bunun gibi. ismi uyuşmazlığa yol açan kimse de, isim hakkının korunmasını talep edebilir. Ayrıca, isminin kendisi tarafından kullanıldığının saptanmasını da istemek hakkına haizdir.

İsim, soyadı, lakap, ticari unvanlar, işletme ve firma adları da korunmaya değer manevi varlıklardır.

İsim, başkaları tarafından da alınabilir. Yasa koyucu bunu gaspeder biçimde tanımlamıştır. İsmi gasbedilen kişi, isminin başkaları tarafından kullanılmasının önlenmesini, isteyebileceği gibi bundan zarar gördüğünü ispatlamak suretiyle uğradığı maddi ve manevi zararının da tazminini dava edebilir.

Bu tür davalar Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür. Zira isim hakkı, değeri belli olmayan niteliktedir. Mahkemece manevi tazminata hükmolunabılmesı için isim hakkına tecavüz edenin kusurlu bulunmasının da tespiti gerekir.

İsmine ve isim hakkına tecavüzün önlenmesi talep edildiği takdirde bu tür istemlerde tecavüz edenin kuşum aranmaz, Tecavüz edip etmediği araştırılır.

İsmin Korunması Davası Görevli Mahkeme

Asliye Hukuk Mahkemesidir.

İsmin Korunması Davası’nda Yetkili  Mahkeme

İsim hakkına tecavüzün yapıldığı yer mahkemesi yetkili mahkemedir.

İsmin Korunması Davası‘nda Davacı

İsim hakkına tecavüz edilen kimse veya bu kimse ölmüş ise yasal mirasçılarıdır.

İsmin Korunması Davası‘nda Davalı

İsim hakkına elatan ve onu ihlâl eden kimse veya kimseler.

İsmin Korunması Davası Dava Açma Koşulları  

1. İsim hakkı ihlâl edilmiş olmalı veya bu hakka bir el atma vuku bulmalıdır. (Tecavüzün men’i davası için),
2. Ayrıca, elatan kusurlu bulunmalı, elatmadan büyük bir zarar meydana gelmelidir. (Maddi ve manevi tazminat davası için).

İsmin Korunması Davası Dava Türleri

Bu tür davalar 3 grupta toplanır.

1. Elatmanm önlenmesi davası,
2. Maddi tazminat davası,
3. Manevi tazminat davası.

İsmin Korunması Davası Gözününde Tutulacak Hususlar

1. İsim hakkına elatmadan doğan davalar (yani tecavüzün men’i maddi ve manevi tazminat davasının tümü) bir dilekçe ile açılabildiği gibi ayrı ayrı da açılabilir. Ancak isim hakkına tecavüzden maddi ve manevi tazminat davası açabilmek için tecavüzün men’i hakkında davanın açılması veya bu tecavüzün tesbıt edilmiş olması şarttır.
2. İsim hakkına elatmanm önlenmesi davasında; isim hakkının ihlâl veya tecavüze uğramış olup olmadığı incelenir. Tecavüz edenin kusuru aranmaz.
3. İsim hakkına elatmadan dolayı maddi tazminat davasında:

1. Tecavüz edenin kusurlu olup olmadığı araştırılır. Kusuru yoksa maddi tazminata hükmedilmez.
2. İsmi tecavüze uğraymm maddi bir zararı bulunup bulunmadığı tesbit edilir. (Örneğin: İsmini, başkasının kullanmasından, kazancında azalma olan şahıs ismini kullanan aleyhine maddi tazminat davası açabilir).
3. Manevi tazminat davasında:
4. Tecavüz edenin kusuru tesbit edilecektir.
5. İsim hakkı tecavüze uğrayan şalısın bu tecavüz dolayısiyle, şeref ve haysiyetiyle oynandığı ve bu yüzden incinip incinmediği hususu da araştırılır.
6. İsim hakkı tecavüze uğrayan şahsın bu yüzden pek fahiş bir zararı olup olmadığı da gözönünde tutulacaktır.   Fahiş   bir  zarar  yoksa manevi  tazminata hükmedilemeyecektir. (Örneğin; Şahsın isminin diğer bir şahıs tarafından köpeğine verilmesi gibi).
7. Maddi ve manevi tazminat davaları Borçlar Yasasının 41.nci maddesine göre haksız fiil hükümlerine tabidir.

İsmin Korunması Davası‘nda Zamanaşımı

Maddi ve manevi tazminat davaları bir yıllık zamanaşımına tabidir. Tecavüzün öğrenildiği günden itibaren bir yıl içinde açılmalıdır.

Açılmadığı takdirde zamanaşımına uğrar.