TÜRKİYEDE KAZA YAPAN YABANCI PLAKALI ARAÇ SAHİPLERİNİN TAZMİNAT HAKLARI

TÜRKİYEDE KAZA YAPAN YABANCI PLAKALI ARAÇ SAHİPLERİNİN TAZMİNAT HAKLARI

YABANCI PLAKALI ARAÇLARDA TAZMİNAT ALMAK

Türk hukukunda meydana gelen kazalar sonucunda mağdur olan tarafın tazminat isteme hakkı vardır. Bu durum yabancı plakalı araçlar açısından da geçerlidir. Yabancı plakalı araçlar tarafından meydana gelen trafik kazalarında mağdur olan şahısların maddi manevi dava açma hakkı bulunmaktadır.

Kaza sonucunda zararı meydana gelen kişinin bu zararı gerçek kişilerden talep etmesine gerek kalmadan yurt dışındaki yabancı plakalı aracın sigorta şirketini muhatap almaktadır.

Yabancı plakalı aracın kaza sonucu kusurlu bulunması halinde yabancı plakalı aracın yeşil kart (yeşil kart) sigortası mevcutsa Türkiye’de geçerli zorunlu trafik sigortası düzenlenmiş gibi kabul edilmektedir. Türkiye’de ki yeşil kart sigortası uluslar arası uygulanırlığı olan trafik sigortası çeşididir. Mağdur olan şahıs kaza sonrasında Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu’nu taraf alarak tazminat istemlerini Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu’na yöneltmektedir

YABANCI PLAKALI ARAÇ KAZALARINDA NE YAPILMALI?

Meydana gelen kaza sonrası öncelikle ambulans ve polis çağırılmalıdır. Polis tarafından yazılan kaza tutanağına yabancı plakalı araç sahibinin yeşil kart sigortası bilgilerinin tam olarak tutanakta yer almalıdır.

Yeşil kart sigorta belgesi, ruhsat fotokopisi, ehliyet ve polis tarafından doldurulan kaza tutanağının bir örneği alınmalıdır.

Sürekli sakatlık durumunda gerekli belgeler

Tam teşekküllü bir hastaneden sağlık kurulu raporu
Polis/jandarma tarafından düzenlenen kaza tutanağı
Kazaya karışan yabancı plakalı araca ait yeşil kart belgesinin kopyası ya da yeşil kart bilgileri (yeşil kart numarası, geçerlilik tarihi, düzenleyen kurum)
Başvuru sahibinin T.C. kimlik numarası ve banka hesap bilgileri
Kazada sonucunda sakat kalan kişiye ait son 3 aylık gelir belgesi
Yaralanma ile sonuçlanan yabancı plakalı araç kazalar tazminat talep formu

Vefat Durumunda Gerekli Belgeler

Veraset ilamı
Polis/jandarma tarafından düzenlenen kaza tutanağı
Kazaya karışan yabancı plakalı araca ait yeşil kart belgesinin kopyası ya da yeşil kart bilgileri (yeşil kart numarası, geçerlilik tarihi, düzenleyen kurum)
Vefat eden kişinin nüfus kayıt örneği
Vefat eden kişiye ait son 3 aylık gelir belgesi
Başvuru sahibinin T.C. kimlik numarası ve banka hesap bilgileri
Vefat ile sonuçlanan yabancı plakalı araç kazalar tazminat talep formu

Maddi Hasarlı Kazalarda Yapılması Gerekenler (Tutanak tutulmasına gerek duyulmayan maddi hasarlı kazalarda yapılması gerekenler)

Kazanın olduğu yol ya da kavşağı, araç pozisyonlarını, plakaları ve araçlarda meydana gelecek hasarları gösterecek şekilde kaza alanının fotoğraflarını çekin.
Kaza tespit tutanağı doldurun. Kaza tespit tutanağını indirmek için kaza tespit tutanağıyazımızı ziyaret edin. Kaza anında araçta kaza tespit tutanağı olmaması halinde, akıllı telefonunuza indirebileceğiniz Mobil Kaza Tutanağı uygulaması üzerinden tutanak oluşturabilirsiniz.
Tutanağı eksiksiz doldurduğunuzdan emin olun. Yabancı plakalı aracın yeşil kart sigortası bilgilerini, tutanakta yer alan 8. Bölüm’e (Araç Yeşil Kart (Green Card) Belgesine Sahipse Doldurulacak Bölüm) yazın.
Yabancı plakalı araç sürücüsünün ehliyet belgesi, yeşil kart sigorta belgesi, araç ruhsatı ve sürücü tarafından imzalanmış kaza tutanağının bir kopyasını alın.

Yabancı Plakalı Araç Maddi Zarar Sonrası Başvuru

Kaza Tespit Tutanağı veya polis/jandarma tarafından düzenlenen kaza tutanağı
Kazada zarar gören aracın ruhsat fotokopisi
Kazaya karışan yabancı plakalı araca ait yeşil kart belgesinin kopyası ya da yeşil kart bilgileri (yeşil kart numarası, geçerlilik tarihi, düzenleyen kurum)
Başvuru sahibinin kimlik fotokopisi ve banka hesap bilgileri
Başvuru sahibi tüzel kişilik ise, imza sirküleri ve yetkililerin kimlik fotokopileri[1]

YABANCI ARAÇLARIN KAZA YAPMASININ HUKUKİ SONUÇLARI

TÜRK VE YABANCI PLAKALI ARAÇLARIN TARAF OLDUĞU ÇİFT TARAFLI TRAFİK KAZALARINDA İZLENMESİ GEREKEN USUL

Ülkemiz, Türkiye sınırları içinde karayollarında seyahat eden araçlar için trafik sigortası yaptırmak şart kılınmıştır. Şart kılınan ve bedensel yahut maddi zarara uğranılması durumunda bir anlamda araç sahibini, araç sahibi ile birlikte aracıyla yolculuk yapanları korumayı amaçlayan bu sigortanın amacı Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (ZMMS) adıyla karşımıza çıkmaktadır. Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası, Trafik Sigortası olarak da adlandırılmaktadır.

KİMLER ZMMS YAPTIRMAK ZORUNDADIR?

Araç sahibi, işleten, girişimci, motorlu araçla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar, motorlu araç yarış düzenleyicileri, motorlu araç römorkları ve çekilen araç, devlet ve kamu tüzel kişileri, yabancı plakalı araçlar.

YEŞİL KART SİGORTASI NEDİR?

Meydana gelen trafik kazalarında mağdur olan şahısların haklarını teminat altına alınması amacıyla Türkiye’de Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası bulunmaktadır. Buna ek olarak bu sigortalar, Türkiye sınırları içerisinde meydana gelen kazalar ile ilgili bir teminatı ortaya koymaktadır. Yeşil kart sigortası ise Motorlu araçların Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına dair Avrupa Sözleşmesi’nce düzenlenen sigortayı ifade ettiği şeklinde tanımı yapılmaktadır. Yani yeşil kart sigortası ile zorunlu mali sorumluluk sigortası eşdeğerdedir. Yeşil kart sigortası bir nevi sorumluluk sigortasıdır. Bu sigorta trafik kazası sonucunda meydana gelen karşı tarafın hasarını karşılar, kendi hasarı bu sigorta vesilesiyle karşılanamaz. Türk sigorta mevzuatına baktığımızda yalnızca ülkemizde trafiğe tescilli ve geçerli bir Zorunlu Türk Trafik Sigortası bulunan araçlara Yeşil Kart düzenlenebilir. Yeşil kart sigorta sistemi sayesinde 15.09.2015’ten sonra yeşil kart sigorta sistemine üye olan 47 ülkeden birinde kaydı mevcut bulunan taşıt sahibi, ülke sınırında diğer sigorta poliçelerinden birine gerek duymadan, üye olan ülkelerden birine geçtiği zaman bu ülkenin hukuksal düzenlemeleri doğrultusunda diğer bir işlem veya harcama yapılmadan gidilen ülkenin yapılmasını mecbur kıldığı sorumluluk sigortasını yaptırmış sayılmaktadır. Bir anlamda üye olan ülkeye gidilen yabancı plakalı taşıt sahibinin 3. Kişilere vereceği yahut 3. Kişilerin sigorta kapsamındaki kişiye vereceği zorunlu trafik sigortası kapsamındaki zararları gidermeye dair bir teminat sağlar.

Yeşil Kart Sigorta Sistemi

1949 senesinde, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Alt Komitesi, üye ülkelerin hükümetlerin öğütler vererek önceleri 4 İskandinav devletinin aralarında uyguladıkları trafik sigorta sisteminin geriye kalan Avrupa ülkelerini de kapsamasının gerekliliğini dile getirmiştir. Bu söylenenlere ek ulusal düzeyde Yeşil Kart Bürolarının kurulmasının da gerekli olduğu vurgulanmıştır. Yeşil kart bürolarının iki vazifesi vardır. Birisi sertifika düzenlemek diğeri ise meydana gelen zararların giderilmesini sağlamaktır. Büroların, meydana gelen zararı acele şekilde giderip ödemeyi gerçekleştirmesi için kazaya sebebiyet veren taşıtın, olayın gerçekleşme tarihinde Yeşil Kart Sistemine üye bir ülke tarafından düzenlenmiş geçerli bir Yeşil Kartının olması gerekmektedir.

Somut olarak anlatmak gerekirse; yeşil kart sigorta sistemine üye olan ülkede kaydı bulunan yabancı plakalı taşıt, ülkemiz sınırlarına girdiği zaman herhangi bir şahsa ya da taşıta çarpıp fiziksel yahut maddi bir zarar verirse, mağdur olan taraf kazayla ilgili tüm belgeler ile birlikte Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu’na (TMTB) gerekli başvuru belgelerini de ekleyerek başvuru yapacaktır. Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu çalışanları ise bu başvuruyu bir dosya numarası altında ele alarak, ödeme bürosu niteliğindeki yabancı plakalı aracın kayıtlı bulunduğu ülke Yeşil Kart Bürosuna iletecektir.

Yeşil Kart Hangi Ülkelerde Geçerlidir?

15.09.2015 tarihinden sonra Yeşil Kart Sigorta Sistemine üye olan 47 ülke mevcuttur. Bu ülkeler;

Avusturya (A) – Letonya (LT)
Arnavutluk (AL) – Litvanya (LY)
Andorra (AND) – Malta (M)
Azerbaycan (AZ) – Fas (MA)
Belçika (B) – Moldova (MD)
Bulgaristan (BG) – Makedonya (MK)
Bosna Hersek (BIH) – Karadağ (MNE)
Beyaz Rusya (BY) – Norveç (N)
İsviçre (CH) – Hollanda (NL)
Kıbrıs (CY) – Portekiz (P)
Çek Cumhuriyeti (CZ) – Polonya (PL)
Almanya (D) – Romanya (RO)
Danimarka (DK) – Rusya (RUS)
İspanya (E) – İsveç (S)
Estonya (EST) – Slovakya Cumh. (SK)
Fransa (F) – Slovenya (SO)
Finlandiya (FIN) – Sırbistan (SRB)
İngiltere ve Kuzey İrlanda (GB) – Tunus (TN)
Yunanistan (GR) – Türkiye (TR)
Macaristan (H) – Ukrayna (UA)
Hırvatistan (HR)
İtalya (I)
İran (IR)
İrlanda (IRL)
İzlanda (IS)
Lüksemburg (L)

Yabancı Plakalı Araç Türkiye’de Kaza Yaparsa Ne Olur?

Sigorta hukuku dahil olmak üzere hukuk alanında birçok konuda ve tazminat hesaplamalarında esas alınan nokta ‘kusur’ öğesidir. Kusur ,yabancı plakalı taşıtların kayıt olduğu ülke sınırlarında kaza yapmaları halinde de esas alınan bir nokta olmaktadır. Tarafların kusur sorumlulukları göz önünde bulundurulup sonuçlar buna göre değerlendirilmektedir.

Kazada Kusuru Bulunan Taraf Türk Plakalı Araç Kullanırsa Ne Olur?

Yabancı plakalı taşıt ile Türk plakalı taşıt iki taraflı trafik kazasına neden olurlar ve trafik kaza sonucunda kusur Türk plakalı araçta ise yabancı plakalı taşıt sahibi gerekli tüm evrakları hazırlayıp yeşil kart sigortasını yaptırdığı ülkedeki yani plakasının kayıtlı olduğu ülkede yer alan Büro’ya başvurmalıdır. Yabancı ülkedeki büro meydana gelen zararın tazmini için ise Türkiye’de yer alan Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu’na başvuruda bulunacaktır. Ülkemizde geçerli sigortaları bulunmayan yabancı plakalı araçlar için zorunlu mali sorumluluk sigortası ülkemiz sınırlarına girişleri esnasında yapılır. Fakat yabancı plakalı aracın yeşil kart sigortası yoksa ya da zamanı geçmişse böyle bir durum söz konusuysa yeşil kart sigortası mevcut değil iken yurda araç girişi yapılmış ve kazaya sebebiyet vermiş ise, bu durumun hizmet kusuru olarak değerlendirilmesi gerektiği ve bu durumda sigorta limitlerinden bahsedilmeksizin meydana gelen zararın tümünden idarenin sorumlu olacağı ifade etmektedir.

Kazada Kusuru Bulunan Taraf Yabancı Plakalı Araç Kullanırsa Ne Olur?

Kaza meydana geldiğinde kusuru bulunan taraf yabancı plakalı araç ise kusuru bulunmayan Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası sahibi, yabancı plakalı taşıtın yeşil kart sigortasının yapıldığı ülkede yer alan yeşil kart bürosuna başvuruda bulunmalıdır. Yargıtay kararlarında da bu hususa yer verildiği görülmektedir. ‘Karar başlığında davalı olarak “Sparkasse Versıcherung’a izafeten Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu” yazılması gerekirken davalı adının yanlış yazılması da doğru olmamıştır.’[2]. bir diğer Yargıtay kararında ise Yeşil kart sigortası ile zararları güvence altına alınan yabancı plakalı araçların, ülke sınırları içinde meydana getirdiği zararlar bakımından davanın, Türkiye’de yetkili büro olan Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Motorlu Taşıt Bürosu’nun görev ve yetki verdiği sigorta şirketi hasım gösterilerek açılması gerekmektedir.’ Hükmü verilmiştir[3]. Yargıtay kararlarından da anlaşılacağı üzere, yabancı plakalı, kazada kusuru bulunan ve Yeşil Kart Sigortası bulunan araç için, kazanın diğer tarafı Türk plakalı araç ise yapılması gereken işlem, Türk plakalı aracın sigorta şirketinin, doğrudan yabancı ülkedeki sigorta şirketine talep yöneltmesi yerine o ülkedeki Büro’ya başvurması olacaktır.

Türk plakalı aracım, yabancı plakalı araç tarafından aracımda maddi hasar meydana geldi. Kazada hiçbir kusurum yok, ne yapmalıyım?

Kaza meydana geldiğinde eğer polis tarafından tutanak tutulmasına gerek duyulmuyorsa yabancı plakalı taşıtın da taraf olduğu kazalarda kaza anında yapılması gerekenler; öncelikle kazanın meydana geldiği alanı detay verecek şekilde, taşıt pozisyonlarını, plakalar ile taşıtlarda ortaya çıkan zararları gösterecek biçimde kaza yerinin fotoğraflarını çekilmeli. Kaza tespit tutanağı tutulmalı. Yabancı plakalı taşıtın yeşil kart bilgileri de kesinlikle tutanağa yazılmalı. Daha sonra ise yabancı plakalı taşıt sürücüsünün ehliyet belgesi, yeşil kart sigorta belgesi, araç ruhsatı ile sürücü tarafından imzalanmış kaza tutanağının bir kopyasını alınmalı.

Kaza gerçekleştikten sonra bütün belgeleri eksiksiz bir şekilde hazırladım. Bundan sonraki aşama ne olacak?

Tüm belgeler hazırlandıktan sonra hazırlanan belgelerin Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu’na iletilmesi gerekmektedir. Türkiye motorlu taşıtlar bürosu ise yabancı plakalı taşıtın yeşil kart sigortası bulunup bulunmamasına göre hareket edecektir.

Türk plakalı aracıma yabancı plakalı araç çarptı ve kazada ölüm/yaralanma var. Ne yapmalıyım?

Yukarıda da bahsettiğimiz üzere fiziksel ya da maddi zarar meydana gelen kazalarda ilk yapılması gereken husus kazayı belgelendiren delil ile belgeleri oluşturmaktır. Fiziksel bir zararın meydana geldiği trafik kazalarında polis tutanak tutmalıdır. Bu yüzden bu gibi durumlarda öncelikle polise haber verilmelidir. Daha sonra yapılan usulü işlemler, maddi zararlı trafik kazalarıyla genel anlamıyla benzer olup bazı belgelerin içerik ve türleri değişiklik göstermektedir.

Araç kiralama servisim (rent a car) var. Yabancı kişi tarafından aracım kiralandı ve kaza yapıldı. İşleten olarak maddi zarardan ben mi sorumlu olacağım?

Karayolları Trafik Kanunu 115’inci maddesinin 8’inci fıkrasının 3’üncü bendine uyarınca, ‘Türk plakalı araç kullanan yabancı sürücülerin trafik cezaları, cezanın yazıldığı araç sahibinden tahsil edilir.’ Fakat Anayasa Mahkemesi’nin 2022/45 E., 2022/89 K., 20.07.2022 tarihli kararı ile Karayolları Trafik Kanunu m.115/8-3 cümlesinde yer alan, “Türk plakalı araç kullanan yabancı sürücülerin trafik cezaları, cezanın yazıldığı araç sahibinden tahsil edilir.” şeklindeki hüküm, taşıtını yabancı sürücülere vermekten başka bir fiili olmayan veya fiile iştirak etmeyen taşıt sahiplerinin trafik kabahatinden sorumlu tutulmasına ve cezalandırılmasına sebebiyet vermektedir. Bu hüküm, ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesiyle bağdaşmadığı gerekçesiyle iptal edilmiştir.

Yani böyle bir durumda ceza sorumluluğundan dolayı bir sorumluluk meydana gelmeyecektir.

Yurtdışına Türkiye’den aracım ile seyahat edeceğim. Aracımı olası zararlardan korumak adına ne yapmalıyım?

Yazımızda bahsettiğimiz üzere bu tür zararlardan korunmak için yapılması gereken şey şayet seyahat edilecek ülke Yeşil kart sistemine üye bir ülke ise yeşil kart sigortası yaptırmaktır.

YABANCI PLAKALI ARACIN TÜRKİYE’ DE KAZA SONUCU HASARA UĞRAMASI VE DEĞER KAYBI TAZMİNATI

Geçici olarak Türkiye’de bulunan yurt dışında kayıtlı taşıtta trafik kazası sonucunda meydana gelen zararın tam zarar veya kısmi zarara uğramasına göre istemde bulunulacak tazminatlar farklılık göstermektedir.

Geçici olarak Türkiye’de yer alan yurt dışına kayıtlı taşıtın trafik kazası neticesinde tam hasara uğraması durumunda taşıt pert araç olarak adlandırılır. Pert araç denilebilmesi için sigortalı bir aracın %70 yahut bu orandan daha yüksek bir kısmının hasar alması ve tamir giderlerinin sigorta değerine denk olması gerekmektedir.

Trafik kazası neticesinde bütünüyle kullanılmaz durumda olan ve eski haline getirilmesi mümkün olmayan araç tamamen yok olmuş sayılır. Eski duruma getirilmesi mümkün olmakla beraber, tamir giderleri aracın sürüm değerinden fazla ise sorumluluk açısından araç tamamen yok olmuş gibi değerlendirilir.

Yurtdışında yaşayan ama Türkiye’ye geçici olarak gelen Türkler, eğer Türkiye’de kaza olmasa idi izin bitiminde aracıyla birlikte yurtdışına döneceğinden, Türkiye’de uğradıkların gerçek zarar miktarını Euro ve USD cinsinden ya da fiili ödeme günündeki rayice göre Türk parası olarak ödenmesi isteminde bulunabilir.

Yabancı plakalı taşıtlar kaza neticesinde pert duruma gelmişte, taşıt yurt dışına çıkarılmaz, Gümrük Müdürlüğü’ne kesin olarak terk edilir.Pert olan taşıtlarda, aynı özellikte yeni bir araç alınması için gerekli mahrum kalınan zarar için istemde bulunulabilir. Pert olan araçta ayrıca değer kaybı zararına hükmedilmez.

Tam hasarlı yabancı plakalı taşıt sahibi Türk plakalı bir taşıt ile kaza yapmışsa ve kaza Türk plakalı aracın kusuru ile meydana gelmişse, aracın bağlı bulunduğu Türk Sigorta şirketine ya da kasko şirketine hasarın ihbarı yapılmalıdır.

Geçici olarak Türkiye’de yer alan yurt dışına kayıtlı taşıtın trafik kazası neticesinde kısmi hasara uğraması durumunda kısmi zarara uğrayan taşıt pert olmasa bile ağır bir hasar meydana gelmişse taşıt tamir ettirilmeksizin Gümrük Müdürlüğü’ne bırakılabilir.

Aracın değer kaybı belirlenirken; kayıtlı olduğu ülke piyasasındaki 2. El değeri, tamir edildikten sonraki değeri, kaza tarihinden önceki değeri ve aracın teknik özellikleri göz önünde bulundurularak genel değerlendirme yapılır. Zararın meydana geldiği taşıt sahibinin alacağı tazminat bedeli belirlenirken zarara ilişkin başka sigorta şirketinden ödeme alıp almadığı da göz önünde tutulacaktır.

Zarar tespitinin yapılması neticesinde aracın tamiri ya da terki söz konusu olduğunda kayıtlı olduğu ülkedeki piyasa değerine göre değer biçilecek ve tamir durumunda gerekli olursa parçanın yurtdışından temini için yapılacak masraflar sigorta şirketi tarafından ödenecektir.

Sorumlu Sigorta Şirketi

yabancı plakalı araç kaza yapıp zarara uğradığında, zarara sebebiyet veren diğer aracın zorunlu mali sorumluluğu trafik sigortası şirketine aittir. Trafik sigortası şirketi zarar tazmin yükümlülüğü, kazanın ihbarı ve gerekli belgelerin sigorta şirketine iletildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde yerine getirmektir.

Aracın Tamir Yeri

Türkiye’de gerçekleşen trafik kazası neticesinde yabancı plakalı araçta oluşan hasarın tamirinin nerede yapılacağı hususunda araç sahibinin seçimlik hakkı bulunmaktadır. Taşıt sahibi taşıtını ikamet ettiği ülkede ya da Türkiye’de tamir ettirebilir. Aracın yurtdışında tamir ettirilmek istenmesi halinde gerçek zarar bedeli tespit edilerek bu bedelin tazminine karar verilecektir. Sigorta şirketi, araçta oluşan gerçek zarardan azami poliçe limiti ölçüsünde sorumludur.

Kaza Neticesinde Hasara Uğrayan Yabancı Plakalı Aracın Gümrüğe Terk Edilmesi

Türkiye’de bulunan yabancı plakalı araçların meydana gelen trafik kazasından sonra gümrük idaresine terk edilmesi, aracın tamamen yok olmuş sayılacağı manasına gelmemektedir. Bu gibi durumlarda ilk önce taşıtın kullanılabilir durumda olup olmadığı değerlendirilecektir. Eğer araç kullanılabilir durumda ise tamir edilip edilmeyeceği tespit edilir. Tamiri mümkün olmasına rağmen terk edilen taşıttaki zarar belirlenirken, Türkiye’deki tamir gideri ile kayıtlı olduğu ülkedeki piyasa rayiç bedeli karşılaştırılır. Buna göre elde edilen değerlerden hangisi daha az ise zarar değeri olarak bu miktar belirlenir. Bu durumda aracın trafik kazası gerçekleşmeden önceki yurtdışı piyasa rayiç bedeli ile Türkiye’de tamiri halinde yapılacak tamir giderleri karşılaştırılarak daha ekonomik olan tutar araç sahibinin zararı olarak belirlenecektir. Yabancı plakalı taşıtın Türkiye’de kaza yapması sonucunda meydana gelen hasara, değer kaybına ve zarara ilişkin bilgi ve belgelerin araç sahibi tarafından ibraz edilmesi gerekmektedir. Aynı şekilde sigorta şirketi de iddia ve savunmalarını ispatla yükümlüdür.

Meydana Gelen Maddi Zararların Tazminine İlişkin Zamanaşımı Süresi

Karayolları Trafik Kanunu’nun 109. Maddesi uyarınca; Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine dair talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar. Fakat sigorta şirketinin kısmi ifayı gerçekleştirmesi durumunda zamanaşımı kesilir, 2 yıllık süre tekrardan başlar.

Sigorta Şirketine Başvuru Şartı

dava açmadan veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmadan önce kesinlikle sigorta şirketine yazılı başvuru gerekir. Sigorta şirketi araç sahibinin talebine olumlu bir cevap vermemişse ya da 15 iş günü (Trafik sigortasında 15 gün) içerisinde cevap vermemişse dava açılabileceği gibi Sigorta Tahkim Komisyona da başvuruda bulunulabilir. Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapmayı tercih ederse söz konusu uyuşmazlığın tutarı 5.000 TL’ye kadar ise 100 TL, tutar 5.001 ila 10.000 TL arasında ise 250 TL, 10.001 ila 20.000 TL arasında ise 350 TL, 20.001 TL ve daha üzerinde ise uyuşmazlığın tutarının %1,5’u kadar, yani en az 350 TL, başvuru ücreti yatırmak durumundadır.

Uyuşmazlıkta Görevli Mahkeme

davalı, sigorta şirketi, zorunlu mali sorumluluk sigortacısı olduğundan, sigorta hukuku ve zorunlu sorumluluk sigortası 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlendiğinden, Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmesi sebebiyle dava ticari dava olup asliye ticaret mahkemesi görev alanı içinde bulunmaktadır. Tüm bu nedenlerle, yabancı plakalı araçların Türkiye’de kaza yapması durumunda açılacak dava asliye ticaret mahkemesinde açılır.

Yetkili Mahkeme

Sigorta şirketinin ticari merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, yabancı plakalı aracın yaptığı kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde ya da araç sahibinin Türkiye’deki ikametgahının bulunduğu mahkemede açılabilir.

Dava ve Sigorta Tahkim Komisyonu Kararı Süresi

yabancı plakalı aracı olup yurt dışında kayıtlı araçta trafik kazası neticesinde oluşan hasar davaları mahkemede açılırsa, ortalama olarak 1 yıl ile 2 yıl arasında sonuçlanmakta olup, Sigorta Tahkim Komisyonu’nda açılırsa 4 ay içinde sonuçlanmaktadır.

Söz Konusu Kazanın Sebep Olduğu Hasar İle İlgili Nereye İhbarda Bulunulmalıdır?

Türkiye’de bulunan fakat yurtdışına kayıtlı olan yabancı plakalı araç ile Türkiye’de kaza yapıldığında yabancı plakaya sahip aracın sürücüsü kusurlu ise bu takdirde kazanın sebep olduğu hasarın ihbarı Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu’na yapılmalı; eğer kusurlu olan Türk plakalı araç ise bu takdirde söz konusu aracın Türkiye’deki sigorta kuruluşuna yapılmalıdır. Eğer Türk plakalı aracın kasko poliçeleri bulunuyorsa, bu takdirde araç hangi ülkede kayıt altındaysa o ülkedeki kasko şirketine de hasarın ihbarının yapılabilmesi mümkündür.

[1] Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu Ölüm ya da Yaralanma ile Sonuçlanan Kazalarda Zarar Gören İçin Bilgilendirme Sayfası, (23.02.2023/26.05.2022).

[2] Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2006/7645 E. 2007/10526 K. ve 10.07.2007 Tarihli Kararı.

[3] Yargıtay 11.Hukuk Dairesi 2003/7809 E. 2004/3185 K. ve 29.03.2004 Tarihli Kararı.