TCK m 199 Kıymetli Damgada Sahtecilik Suçunun Cezası Ne Kadar?

MADDE 199.- (1) Kıymetli damgayı sahte olarak üreten, ülkeye sokan, nakle­den, muhafaza eden veya tedavüle koyan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.

• Sahte olarak üretilmiş kıymetli damgayı bilerek kabul eden kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.
• Sahteliğini bilmeden kabul ettiği kıymetli damgayı bu niteliğini bilerek tedavüle koyan kişi, bir aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Damgalı kağıtlar, damga ve posta pulları ve muayyen bir miktar vergi veya harcın ödendiğini belgelemek amacıyla kullanılan pullar, kıymetli damga sayılır.

Kıymetli damgalarda sahtecilik suçunu düzenleyen 199.madde, 765 sayılı ETCK’nun 322.maddesinin karşılığıdır.

Suçla Korunan Hukuksal Değer

Maddede tanımlanan suçlarla korunmak istenilen hukuksal yarar, kamu güve­nidir. Kıymetli damgaları içeren kağıtlarla pulların, bir vergi veya harcın ödendiğini belgelemesi, bununla beraber kıymetli damgaların, üzerlerinde taşıdıkları nominal değerle alınıp satılmaları ve çok kere, bir ödeme vasıtası olarak tedavül etmeleri, ayrıca bu gibi damgaları basmak veya piyasaya sürmek tekelinin de Devlete ait olması, kıymetli damgaları bir vergi veya harcın ödendiğini gösteren bir makbuz olmaktan çıkarmakta ve paya yaklaştırmaktadır. Bu nedenle, kıymetli damgalarda sahtecilik fiilleri, ihlal ettiği hukuksal değer itibariyle, ayrı bir suç olarak tamam­lanmıştır.

Suçun Konusu

Maddede tanımlanan suçların maddi konusu “kıymetli damgalandır. Bir dam­ganın kıymetli damga sayılabilmesi için; özel bir Kanuna dayalı olarak çıkarılmış olması, damganın resmen kullanımda bulunması, üzerinde iptal edildiğine ilişkin işaret bulunmaması gerekir. Sürümden kaldırılmış olan kıymetli damgalarda sahtecilik 199.maddede tanımlanan suçların kapsamına girmez, koşulları varsa eylem dolandırıcılık suçu bağlamında değerlendirilebilir.

199.maddenin son fıkrasında damgalı kağıtların nelerden ibaret bulundukları sayılmıştır. Buna göre, damgalı kağıtlar, damga ve posta pulları ve muayyen bir miktar vergi veya harcın ödendiğini belgelemek amacıyla kullanılan pullar, kıymet­li damga sayılır. Ancak, bunların suç tarihinde kullanılabilir olması gerekir. Kıy­metli damganın milli veya yabana olması arasında bir fark gözetilmemiştir.

Damgalı kağıt; Devlet tarafından filigranlı kağıt üzerine basılıp, bir köşesinde vasıtalı bir verginin tahsil edilmiş olduğunu ifade eden pul şekli olan kağıtlardır. Kıymetli kağıtların yapılmasında kullanılan filigranlı kağıt, ışığa tutulunca kağıdın Devlete aidiyetini gösteren bir yazı, resim veya işaretin görülebileceği kağıttır. Filig­ranlı kağıt kullanılması ile kağıdın Devlete ait olduğunun gösterilmesi ve özel amaçlarla kullanılmasının engellenmesi amaçlanmıştır. Damgalı kağıtların vasıtalı bir verginin alınmasında kullanıldığı gözetildiğinde, damgalı kağıdın özel bir Ka­nuna dayalı olarak çıkarılması gerekir. Damga pullan; resmi bir işleme ait vergi veya harcın alındığını, bir imza veya olayın onaylanmasını veya bir resmi belgenin usulüne uygun olarak verildiğini belgelemek amacıyla devlet tarafından çıkarılırlar. Posta pullan ise; posta harcının ödenmesinde kullanılmak üzere Devlet (Posta İda­resi) tarafından Kanunla çıkarılan, matbu, arkası zamklı, gönderen veya yetkili kamu görevlisi tarafından belirli bir harcın ödendiğini belgelemek amacıyla posta gönderilerine yapıştırılan kıymetli damgalardır. Posta pulu gerçekte bir kıymetli damga niteliği taşımadığı ve doğrudan doğruya yapılan bir masrafın ödendiğini gösteren bir sembolden ibaret olduğu halde yasa koyucu, bu pullan basmak ve piyasaya sürmek tekelinin Kanunla Devlete verilmiş olması nedeniyle, posta pulla­rında sahtecilik de suçun kapsamına alınmıştır.

Bir değerin pullara eşit tutulabilmesi için, hem aynı işleri yapması hem de özel bir Kanunun bu gibi değerlerin çıkarılmasına izin vermiş bulunması gerekir. Bu itibarla, örneğin posta kartı (kart-postal), Devlet tarafından verilen açık yetki uya­rınca kamu kuruluşları ve derneklerce (Kızılay, Verem Savaş Derneği vb.) çıkarılan pullar, pula eşit birer değer sayılırlar. Ancak, posta pulunun fonksiyonunu yapma­yan ve çeşitli kuruluşlarca çıkartılıp da, posta pulları yanında zarflara yapıştırılan ve esasta pulu çıkaran kuruluşa bir teberru niteliğinde bulunan pullar bu tanıma girmez; meğer ki özel kanun bu gibi pullan içermeyen zarf veya paketlerin posta hizmetlerinden yararlanamayacaklarını veya bu gibi pulların Devletçe çıkarılan pullara eşit tutulduğunu belirtmiş olsun.

Belirli (muayyen) bir miktar vergi veya harcın ödendiğini belgelemek amacıyla kullanılan pullar da kıymetli damga sayılır.

Suçun Faili Ve Mağduru

Maddede tanımlanan suçların faili herhangi bir kişi olabilir. Suçun mağduru, korunan ve ihlal edilen hukuksal değere göre, belirli bir birey olmayıp toplumdur.

Suçun Maddi Unsuru

199.maddede tanımlanan suç tipleri, maddi unsur bakımından 197.maddedeki parada sahtecilik suçlarına benzer şekilde düzenlenmiştir.

Maddenin 1.fıkrasında tanımlanan suçun maddi unsurunu oluşturan seçimlik hareketler, kıymetli damgayı; sahte olarak üretme, ülkeye sokma, nakletme, muha­faza etme ve tedavüle koyma olarak belirlenmiştir. Bu seçimlik hareketler bakımın­dan, 197.maddede yapılan açıklamalar burada da geçerlidir. Sahte kıymetli damga­yı tedavüle koymak, bunu kullanmayı, sarfetmeyi ifade eder. Sahte damga pulunu bir makbuza veya sahte posta pulunu bir zarfa yapıştıran kimse, bu pulu elinden çıkarmış yani tedavüle koymuş olur. Daha önce kullanılmış olan bir kıymetli dam­ganın, üzerindeki kullanıldığına dair işaret silinerek tekrar kullanılması halinde de, sahte damgayı tedavüle koymak sözkonusudur.

Maddenin 3.fıkrasındaki suçun maddi unsuru ise, sahteliği bilinmeden kabul edilen kıymetli damganın bu niteliğinin öğrenilmesine rağmen tedavüle konulması ile oluşmaktadır. Bu durumda, kişi sahteliğini bilmeden kabul ettiği kıymetli dam­gayı, bu özelliğini öğrendikten sonra elinden çıkarmaya çalışmaktadır.

Suçun Manevi Unsuru

Maddede tanımlanan suçlar, kasten işlenebilen suçlardır. Birinci fıkradaki suç bakımından saikin önemi yoktur. Ancak, 2. ve 3.fıkradaki suçlarda “bilme” unsuru arandığından, bu suçlar ancak doğrudan kastla işlenebilir, olası kastla (21/2.md.) işlenmeleri mümkün değildir.

Suça Etki Eden Nedenler

199.maddede tanımlanan suçlarla ilgili olarak cezanın artırılmasını veya daha az ceza verilmesini gerektiren özel bir hükme yer verilmemiştir.

Maddenin 1. ve 2.fıkralarındaki suçlar bakımından, YTCK’nun 201.madde-sinde öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde “etkin pişmanlık” nedeniyle fail hak­kında cezaya hükmolunmaz. Etkin pişmanlık hükmünün uygulanma koşulları ba­kımından 201.maddedeki açıklamalara bakılmalıdır.

Teşebbüs

199.maddede yazılı suçlara teşebbüs mümkündür.

İştirak

Bu suçlara iştirakin her hali (müşterek fail, azmettiren, yardım) müm­kündür. Bu durumlarda suça iştirake ilişkin genel hükümler (37-40.md.) uygulanır.

İçtima

Suçların içtimai hususunda, bu suçlara özgü bir hüküm getirilmedi­ğinden, genel hükümler (42-44.md.) uygulanır. Maddenin 1.fıkrasındaki suçun zincirleme suç (43.md.) biçiminde işlenmesi mümkündür.

Kovuşturma

Maddede yer alan suçların soruşturma ve kovuşturmaları re’sen yapılır.

Görevli Mahkeme

5235 sayılı Kanunun 10. ve 11.maddeleri uyarınca bu suç­lar dolayısıyla açılan davalara bakmakla görevli mahkemeler; 1.fıkradaki suçta asliye ceza, 2. ve 3.fıkralardaki suçlarda ise sulh ceza mahkemesidir.

Suçun Yaptırımı

l.fıkradaki suçta bir yıldan beş yıla kadar hapis ve adli para cezası; 2.fıkradaki suçta üç aydan bir yıla kadar hapis ve adli para cezası, 3.fıkradaki suçta ise bir aydan altı aya kadar hapis cezasıdır.

Dava Zamanaşımı

YTCK’nun 66/1-e bendi uyarınca, bu suçların dava zama­naşımı süresi sekiz yıldır.