İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları nasıl açılır?

Sorumluluk

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 5- İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları, ancak idare aleyhine açılabilir. Devletin, zararın meydana gelmesinde kusuru bulunan görevlilere rücu hakkı saklıdır. Bu davalara Adliye Mahkemelerinde bakılır.

Zimmet

MADDE 6- İcra Dairesine tevdi veya bu dairece tahsil olunan veya muhafaza altına alman paraların, ilgili memur tarafından zimmete geçirilmesi halinde, zimmete geçirilen miktar, cezai takibat sonucu beklenmeden ve tazmin yolunda bir hükme hacet kalmaksızın Hazine tarafından derhal icra veznesine yatırılır. Devletin asıl sorumlulara rücu hakkı saklıdır.

Zarar ve Ziyan Davasının Zamanaşımı

MADDE 7- Zarar ve ziyan davası, mutazarrır olan tarafın zararı öğrendiği günden bir sene ve her halde zarar ve ziyanı mucip fiilin vukuundan on sene geçmesiyle zamanaşımına uğrar.

Şu kadarki zarar ve ziyan cezayı mucip bir fiilin neticesi olup da ceza kanunları bu fiili daha uzun bir müddetle zamanaşımına tabi tutmakta ise hukuk davasında da ceza zamanaşımı cari olur.

Tutanaklar

MADDE 8- İcra ve iflâs daireleri yaptıkları muamelelerle kendilerine vâki talep ve beyanlar hakkında bir tutanak yaparlar. Sözlü itirazlar ile talep ve beyanların altları ilgililer ve icra müdürü veya yardımcısı veya kâtibi tarafından imzalanır.

İlgililer bu tutankları görebilir ve bunların örneğini alabilir.

İcra ve iflâs dairelerinin tutanakları, hilafı sabit oluncaya kadar muteberdir.

Para ve değerli eşyanın tevdii

MADDE 9- İcra ve iflâs daireleri; aldıkları paraları ve kıymetli evrak ve değerli şeyleri, nihayet ertesi iş günü, çalışma saati sonuna kadar, sermayesinin yarısından fazlası Devlete ait bulunan bankalardaki hesaplarına yatırmaya, banka bulunmıyan yerlerde icra veya mahkeme kasalarında muhafazaya, kasası olmıyan mahallerde malsandıklarma bırakmaya mecburdurlar.

İcra ve iflâs dairelerinin para ve değerli şeyleri yatıracakları bankalar hazırlanacak yönetmelikte gösterilir.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Açıklama

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin (örneğin: İcra Müdürünün) kusurları nedeniyle, zarara uğrayan gerçek veya tüzel kişiler tazminat davası açabilirler. Açılacak bu davalarda, idare (Adalet Bakanlığı) hasım gösterilecektir. Zira. Devlet: İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarını yüklenmiştir. Ancak; zararın doğumunda kuşum bulunan görevlilerden ödeyeceği tazminatı da isteyebilecektir (yani rûcu hakkı vardır).

Sorumluluktan doğan tazminat davaları Adli yargı yerinde yani değere göre sulh veya Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülecektir.

Bu tür davalarda, davalı idare, kusurlu müdür veya memura davayı ihbar edebilecektir. Ancak, ihbar keyfiyetinin yerine getirilebilmesi için davacının sadece idare hakkında dava açması gerekecektir. İdare ile kusurlu görevli hakkında birlikte dava açılmışsa, idarenin ayrıca davayı bu kişiye ihbarına gerek olmayacaktır. Bundan başka, görevlinin kuşum ceza yasası yönünden suç oluşturuyorsa ayrıca C.Savcılığınca kamu davası açılabilecektir.

Tazminat davasını, zarara uğrayan alacaklı veya borçlu yahut üçüncü kişi genel kurallara göre ikame edebilir. Dava zararın öğrenildiği günden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır. Ancak zararı doğuran eylemin doğumundan itibaren 10 yıl geçmekle dava zamanaşımına uğrayacaktır. Eylem ceza yasalarında suç sayılıp daha uzun zamanaşımına bağlı tutulmuşsa, olayda ceza zamanaşımı işleyecektir.

Dava genel kurallara uygun tazminat davası niteliğini taşımaktadır.

İcra Dairesine verilen yahut bu dairece tahsil olunan veya kasaya alınan paralar Devletin güvencesi altındadır. Bu tür paralar, eşyalar ilgili görevli tarafından zimmete geçirilmesi halinde, bu zimmete geçirilen miktar Hazine tarafından ivedi olarak İcra Dairesi veznesine yatırılır. Hâzinenin, asıl sorumlu görevlilere rücu hakkı bulunmaktadır.

İcra ve İflas Daireleri yaptıkları işlemleri gösteren tutanak tutmak zorundadırlar. Bu tutanaklarda, başvurular ve beyanlar gösterilir. Sözlü itirazlar da tutanağı

71 geçirilir ve tutanaklar ilgilileri ve îcra Müdür veya yardımcısı tarafından yahut işlemi yürüten görevli tarafından imzalanır.

Bu tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir ve ilgililerce incelenebilir ve örnekleri alınabilir.

İcra ve İflas Daireleri, aldıkları veya Daireye teslim edilen paraları, kıymetli evrak (bono, çek gibi) veya değerli şeyleri Devlet Bankası (% 50’den fazla sermayesi Devlete ait)ndaki hesaba, en geç yatırıldıkları günün ertesi işgünü mesai saatine kadar yatırmak zorundadırlar.

Devlet Bankası bulunmayan yerlerde icra veya mahkeme kasalarında saklamağa, kasa da yoksa, mal sandıklarına bırakmaları gerekir. Bu bir zorunluluktur. Ancak, bu hususta yönetmelik hazırlanmış olup, bankalar yönetmelikte gösterilmiştir (Emlak Bankası, Ziraat Bankası, Vakıfbank gibi).

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Görevli Mahkeme

Dava değerine göre tâyin edilir (200 Milyon) liradan daha fazla değerli davalar Asliye Hukuk, (200 Milyon) lira veya daha az değerli davalar da Sulh Hukuk Mahkemesinde görülecektir. Ancak, bu miktar 01.01.2000’den itibaren 400 Milyon lira olacaktır.

Bu tür tazminat davaları İdare Mahkemelerinde görülmez.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Yetkili Mahkeme

Kusurlu hareket eden İcra Dairesi görevlilerinin, görev yaptıkları İcra Dairesinin bulunduğu yer mahkemesi yetkili mahkemedir. Yasada bu tür tazminat davasının Adliye Mahkemelerinde görüleceği yazılıdır. O halde genel kurallara göre yetkili mahkeme tâyin edilecektir.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Davacı

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurundan dolayı zarara uğrayan gerçek veya tüzel kişiler davacı olabileceklerdir. Bunlar alacaklı, borçlu veya üçüncü kişi veya kuruluş olabilir. Genel kurallar davanın açılmasında da gözönünde tutulacaktır.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Davalı

• Kusurlu hareket eden ve zarara neden olan icra dairesi görevlisi veya görevlilerinin (icra müdürü, yardımcısı, veya yazman yahut hizmetlisi gibi) bağlı olduğu idare yani Adalet Bakanlığı.
• Kusurlu hareket eden görevli veya görevliler.

Yasada bu tür tazminat davalarının ancak idare hakkında açılabileceği 5’nci madde ile vurgulanmıştır. İdare’nin kusurlu hareket edenlere rücu hakkı bulunduğuna göre, davanm kusurlu hareket eden görevlilere de tercihi yanlış olmaz; bilâkis idarenin kusurlu görevli hakkında yeniden dava açması yolunu kapatır ve tek kararla

idare, görevliden davacıya ödendiğini talep edebilir. Bu bakımdan dava hem idare, hem de görevli kişi hakkında açılmalıdır.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Dava Açma Koşulları

• îcra Dairesinde davacının bir başvurusu olmah.
• îcra Dairesinin görevlisi veya görevlileri (örneğin; İcra Müdürü veya yardımcısı, yahut yazman, veya hizmetlisi gibi), yaptıkları işlemde kusurlu hareket etmiş olmah.
• Bu kusur nedeniyle de, davacının bir zararı doğmalı,
• Bu zararın öğrenildiği günden itibaren 1 yıl içinde dava açılmalı,
• îcra Dairesinin görevlisinin işlemi aynı zamanda suç sayılıyorsa, ceza davası açılıp açılmadığı da araştırılmalı, ceza zamanaşımı gözönünde tutulmalı’dır.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Dava Açma Süresi

• îcra ve îflas Dairesi görevlisi veya görevlilerinin kusurlarından doğan zararın öğrenildiği günden itibaren tazmini davası 1 yıl içinde açılmalıdır. Ancak, zarar doğuran eylemin meydana gelmesinden itibaren 10 yıl geçmişse artık davanın açılma olanağı yoktur. Zamanaşımına uğrayacaktır.
• îcra ve îflas Dairesi görevlisi veya görevlilerinin kusurlu eylemleri aynı zamanda (ceza yasasına göre) suç oluşturuyorsa ceza yasasındaki zamanaşımı davanın açılmasında gözönünde tutulacaktır. Suç daha uzun bir zamanaşımına bağlanmışsa o zamanaşımı işleyecektir.

İcra ve İflas Dairesi görevlilerinin kusurlarından doğan tazminat davaları Gözönünde Tutulacak Hususlar

• îcratâkip dosyası getirtilecektir.
• Tazminata konu eylemin icra dairesi görevlisinin kusurundan ileri gelip gelmediği araştırılacaktır.
• Tazminatın miktarı ve icra görevlilerinin kusurları bilirkişi veya bilirkişilerce raporla tespit edilecektir.
• Dava, genel kurallara göre açılan tazminat davası niteliğindedir.
• îcra Dairesi görevlisinin kusurunun davacının zararını doğurup doğurmadığı da saptanacaktır.
• Zamanaşımı savunması incelenecektir.
• Dava sabit olduğu takdirde kabul edilecektir.

Resmî olan veya resmî olmayan senedin sahteliği iddia edilmiş olup da bu konuda bir dava açılmadığı hallerde takibe esas tutulan bu senedin bilirkişiye incelettirilerek borçlunun savunmasının incelenmesini icra tetkik mercii yapabilir.

(İcra ve İflas Dairesi 28.10.1966 gün E. 10932 – K10601)

Ayrıca icra memuru olmayan yerlerde icra işleri mahkeme başkâtipleri tarafından görülür. İcra işlerini görmekle ödevli mahkeme başkâtibi vazifesi başında iken kendilerine icra işlerinde kâtip olarak çalışma yetkisi verilmiş olmayan mahkeme kâtiplerinden herhangi birinin icra memuruna vekâleten iş görme yetkisi yoktur.

(İcra ve İflas Dairesi 21.02.1967 gün E.1667 – K.1739)

Ödeme şartını kapsayan beyanların icra tutanağına geçirilerek imzalanması gerekir. İmzasız tutanak usule uygun bir işlemi aksettiremez.

(İcra ve İflas Dairesi 10.05.1971 gün E.5397 – K.5342)

Alacaklı ve borçlunun sözlü olarak karşılaştırılıp icra tutanağına geçirttikleri (borcu ödeme şartını) havi beyan, icra memurununun. yardımcısının veya kâtibin imzasını taşımadığı için geçerli değildir.