Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri Nasıl Uygulanır?
Ceza hukukunda kusur yeteneğini etkileyen hâllerden birisi de akıl hastalığıdır. Akıl hastalarının kusur yeteneği olmadığı kabul edildiğinden bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmesi esastır.
Akıl hastaları, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında tedavi altına alınır. Tedbir, failin tehlikeliliği ortadan kalkıncaya kadar devam edecektir.
Kanunda, akıl hastalarının, tedbir sona erdikten sonra, gerektiğinde kontrol edilmeleri ve tehlikeliliklerinin artması hâlinde tekrar tedavi görmeleri de hükme bağlanmıştır.
İşledikleri fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yetenekleri azalan kişiler ise cezalarını -süresi hükmedilen cezayla aynı olmak koşuluyla- tedavi kurumlarında güvenlik tedbiri şeklinde çekebileceklerdir. Alkol ve uyuşturucu bağımlıları da bu bağımlılıklarından kurtuluncaya kadar bir sağlık kuruluşunda tedavi edileceklerdir.
Akıl hastalığı TCK m.32’de ikili bir ayırıma tabi tutulmuştur:
Akıl hastalığı nedeniyle işlenen fiilin hukuki anlam ve sonuçlarının algılanamaması veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin önemli derecede azalması
Bu durumda kişiye ceza verilmez. Ancak bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunur.
Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri ise m.57’de düzenlenmiştir. Buna göre “Fiili işlediği sırada akıl hastası olan kişi hakkında, koruma ve tedavi amaçlı olarak güvenlik tedbirine hükmedilir. Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilen akıl hastaları, yüksek güvenlikli sağlık kurumlarında koruma ve tedavi altına alınırlar”.
Hakkında güvenlik tedbirine hükmedilmiş olan akıl hastası, yerleştirildiği kurumun sağlık kurulunca düzenlenen raporda toplum açısından tehlikeliliğinin ortadan kalktığının veya önemli ölçüde azaldığının belirtilmesi üzerine mahkeme veya hâkim kararıyla serbest bırakılabilir.
Fıkra (1)’de gösterilen derecede olmamakla beraber, suçun (fiilin) işlendiği sırada akıl sağlığında bozukluk veya şuur bozukluğunun varlığı
Bu kişilerin ceza sorumluluğu vardır ancak ceza 1/6’ya kadar indirilir fakat bu ceza süresinin akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak uygulanabilmesi de mümkündür.