Borçlar Hukukunun Konusu

TBK, TMK’ nın 5. kitabı, tamamlayıcısı ve bağımsız bir kanundur.

TMK m. 5 hükmüne göre “Bu Kanun ve Borçlar Kanununun genel nitelikli hükümleri, uygun düştüğü ölçüde tüm özel hukuk ilişkilerine uygulanır.”

TBK’daki bir hükmün Medeni Hukukun diğer alanlarında uygulanabilmesi için iki şartın gerçekleşmesi gerekir:

1. Söz konusu mesele için TMK’ da bir hüküm bulunmamalıdır.
2. TBK hükmü uygulanacağı Medeni Hukuk kurumunun ve kavramının bünyesine ve niteliğine aykırı düşmemelidir.

Farklı Görüş: Gürzumar: TMK m. 5 hükmünün sadece dolaylı ve kıyasen uygulamayı düzenlemektedir.

TBK hükümlerinin Medeni Hukukun diğer alanlarında uygulanabileceği haller:

• Kanunda TBK’ ya açıkça yollama yapılması. Örn; nişanın bozulmasında hediyelerin iadesi için TBK’ daki sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanması
• Atıf yoktur fakat TMK’ da düzenlenen bir kurum bir borç ilişkisi oluşturduğu ve hakkında özel bir hüküm bulunmadığı haller. Örn; üyenin bağlı olduğu derneğe aidat borcu ifası, borcun sona ermesi…vs. için TBK hükümlerinin uygulanması.
• Medeni Hukukun TBK’ da düzenlenen kavramlara yer veren ilişkilere kurumu bünyesi ve niteliği engel teşkil etmedikçe TBK hükümleri uygulanır. Örn; zamanaşımı, teselsül…vs.
• Medeni Hukuk ilişkisine TBK hükümlerinin kıyasen uygulanması. Örn; mirasın reddinin aldatma, korkutma altında yapılmış olması halinde bu beyanın hükümsüzlüğü konusunda TMK’ da hüküm yoktur fakat TBK’ da vardır.

Bütün bunların yanı sıra TMK’ da yer alan bir kısım hükümler de Borçlar Hukukkunda uygulanacaktır. Örn; kişiler Hukuku.