NOTERLERİN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE HUKUKİ SORUMLULUĞU
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi 2009/7021 E.N , 2010/1034 K.N.
İlgili Kavramlar
MADDİ TAZMİNAT
NOTERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
NOTERLERİN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
TAZMİNATTAN İNDİRİM YAPILMASI
Özet
SAHTE MOTORLU ARAÇ TESCİL BELGESİ VE SAHTE KİMLİK BELGESİ KULLANILARAK NOTERDE YAPILAN SATIŞ İŞLEMİNDE BELGENİN ALDATMA YETENEĞİNİN BULUNMASI DURUMUNDA NOTERİN KUSURSUZ SORUMLULUĞUNDAKİ İLLİYET BAĞI KESİLMİŞ OLACAĞINDAN, ARAÇ TESCİL BELGESİNİN ALDATMA YETENEĞİNİN BULUNDUĞU TESPİT EDİLMİŞ İSE DE, NÜFUS KİMLİK BELGESİNDE BU YÖNDE İNCELEME YAPILMADIĞINDAN, BU YÖN ARAŞTIRILARAK, ALDATMA YETENEĞİ VARSA DAVA REDDEDİLMELİ, AKSİ HALDE, MÜHÜR EKSİKLİĞİNİN DAVACININ DA SAVSAMASININ ONUN BÖLÜŞÜK KUSURUNU OLUŞTURACAĞI GÖZÖNÜNE ALINARAK BELİRLENECEK TAZMİNATTAN UYGUN BİR İNDİRİM YAPILMALIDIR.
İçtihat Metni
Davacı F…. vekili tarafından, davalı N.G… ve Ş….. aleyhine 10.12.2004 gününde verilen dilekçe ile tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; mahkemece davanın davalı Ş…. yönünden reddine, diğer davalı yönünden kabulüne dair verilen 17.02.2009 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davalı N.G…l vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
Davacı, davalılardan Noter N.G..’ün noterliğinde düzenlenen satış sözleşmesi ile satın aldığı araca çalıntı olduğu gerekçesiyle el konulduğunu, satış işlemi sırasında noterliğe sunulan satıcıya ait Araç Tescil Belgesi’nin ön yüzünde bulunması gereken su damgalı (filigranlı) mühür ile sahte kimlik belgesinin arka yüzünde bulunması gereken mühür bulunmadığından, aldatma yeteneği bulunmayan bu belgeler ile satış işlemini gerçekleştiren davalı Noter ile noterlik yazmanı (katibi) diğer davalının, uğradığı zarardan sorumlu olduklarını ileri sürerek, uğradığı zararın ödetilmesini istemiştir.
Davalılar ise, istemin reddedilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Yerel mahkemece, satışta kullanılan sahte belgelerin aldatma yeteneği bulunduğu, noterlik yazmanı olan davalının kusuru bulunmadığı, Noter olan diğer davalının ise kusursuz sorumlu olduğu gerekçesiyle, davalılardan Noter N.G… hakkındaki istem kabul edilmiş; diğer davalı Ş…. hakkındaki istem ise reddedilmiş; karar, davalılardan N.G… tarafından temyiz olunmuştur.
Noterlik Yasası’nın 162. maddesine göre noterlerin sorumluluğu kusursuz sorumluluktur. Kusursuz sorumlulukta, üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesileceğinden sorumluluk ortadan kalkar.
Somut olayda, sahte motorlu araç tescil belgesi ve sahte nüfus kimlik belgesi kullanılarak noterde satış işlemi yapılmıştır. Bu belgelerin aldatma yeteneğinin bulunması durumunda, 3. kişinin suç oluşturan bu eylemi nedensellik bağını keseceğinden, işlemi yapan noter kusursuz olarak da sorumlu tutulamaz.
Dosyadaki kanıtlardan Motorlu Araç Tescil Belgesi’nin aldatma yeteneği bulunduğu belirlenmiştir. Ne var ki, sahte nüfus kimlik belgesinin de aldatma yeteneği bulunup bulunmadığı konusunda bir inceleme yapılmamıştır.
Yerel mahkemece yapılacak iş, nüfus kimlik belgesinin de aldatma yeteneği olup olmadığı belirlenerek, aldatma yeteneği varsa dava reddedilmeli, aksi halde nüfus kimlik belgesindeki mühür eksikliğinin davacı tarafından da görülüp anlaşılabileceği ve davacının bu konudaki savsamasının onun bölüşük kusurunu oluşturacağı gözönüne alınarak, belirlenecek tazminat tutarından Borçlar Yasası’nın 44. maddesi gereğince uygun bir indirim yapılmalıdır.
Yerel mahkemece açıklanan yönler gözetilmeden, eksik İnceleme ile karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle (BOZULMASINA) ve peşin alman harcın istek halinde geri verilmesine 09.02.2010 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün onanması görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun bozma kararına katılmıyorum.