Fazla Çalışma Alacağına Uygulanacak Faiz Nasıl Hesaplanır?

Fazla Çalışma Alacağına Uygulanacak Faiz

Fazla çalışma ücretinin zamanında ödenmemesi durumunda, bunun ödenmesinde gecikilen süre için borçlunun temerrüde düştüğü ve te­merrüt faizi ödenmesi gerektiği söylenebilecektir(BK.102). Ancak, fazla çalışma ücretine uygulanacak gecikme faizinin (temerrüt faizinin) ne olacağı noktasında çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle konu hakkında bazı somut olgular da dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Zira İş Kanunu genel olarak ücretteki gecikmeye ait bir gecikme faizi getirmekte (İş K. 34) fakat normali aşan çalışma ücretine uygulanacak temerrüt faizi hakkında herhangi bir hüküm içermemektedir. Yargıtayın konuyla ilgili vermiş olduğu kararlarda farklılıklar bulunmaktadır. Buna göre yüksek mahkeme bir kararında; İş K.34 uyarınca “mevduata uygu­lanan en yüksek faiz”in gecikme faizi olarak fazla çalışmalar için de uy­gulanması gerekir derken, bir başka kararında; fazla çalışmalar ile ilgili olarak yasal faizin uygulanması gerektiğini belirtmiştir. Kanımızca fazla çalışma alacağının ücret eki alacağı niteliğinde olduğu kabul edile­rek mevduata uygulanan en yüksek faizin, gecikme faizi olarak uygu­lanması yerinde olacaktır.

Öte yandan fazla çalışma ücreti Türk parasıyla ödenecekse faiz de Türk parası mevduata uygulanan faiz olur. Fakat normali aşan çalışma ücretinin dövizle ödenmesi gereken hallerdeyse aksine bir anlaşma yok­sa, uygulanacak gecikme faizi “Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranıdır (3095 sy. Kanun 4/a). Hükmün açılımı bağlamında sadece “devlet banka­larınca o yabancı paraya uygulanan bir yıl vadeli mevduat hesabı faizi­nin en yüksek olanı tespit edilecektir. Devlet Bankası niteliği taşımayan bankaların faizi bizi ilgilendirmediği gibi devlet bankalarında da yalnız­ca bir yıl vadeli mevduat faizine itibar edecektir. Sözleşmeyle bunun özel bankaların faiz oranlarını da kapsar biçimde tespiti öngörülebilir. Fakat anlaşmayla getirilen oranın yasaca öngörülenden düşük olmaması ge­rektiğini belirtmeliyiz.

İster Türk Parası isterse dövizle ödeme ve faiz söz konusu olsun, fa­iz oranları yıllık olarak ele alınacak ve gecikmenin başladığı ilk andan itibaren o anki faiz yıllık süre için uygulanacak, bu yılın bitip izleyen yılın başladığı andaki yıllık oran yine bir yıllık süre için uygulanacak yani faiz oranı her bir yılın başındaki yıllık oran olarak bir yıl boyunca tatbik edilecektir. Yoksa bir yıllık süre içindeki herhangi bir zaman dili­mindeki en yüksek faiz oranı olarak algılanmayacaktır. Faizin ilk başlan­gıç anı ise işverenin temerrüde düşürüldüğü ilk tarihtir.