Temyizde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi

(…) (1) Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi (1) Madde 308 – (1) Yargıtay ceza dairelerinden birinin kararına karşı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, re’sen veya istem üzerine, ilâmın kendisine verildiği tarihten itibaren otuz gün içinde Ceza Genel Kuruluna itiraz edebilir. Sanığın lehine itirazda süre aranmaz.

• (Ek: 2/7/2012-6352/99 md.) İtiraz üzerine dosya, kararına itiraz edilen daireye gönderilir.
• (Ek: 2/7/2012-6352/99 md.) Daire, mümkün olan en kısa sürede itirazı inceler ve yerinde görürse kara­rını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Ceza Genel Kuruluna gönderir.

Genel Olarak

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının Özel Daire Kararları­na karşı itiraz edebileceği 1412 sayılı CMUK’un 322. maddesi­nin 4. fıkrasında ve 5271 sayılı CMK’nın 308. maddesinde dü­zenlenmiştir.

5271 sayılı Yasada olağanüstü yasa yolları arasında sa­yılmıştır. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 10/04/2007 tarihli ve 63- 87 sayılı kararında, bozma kararlarına karşı da Yargıtay Cum­huriyet Başsavcısı tarafından itiraz yoluna gidilebileceği sonu­cuna varmıştır. Yalnızca onama ve bozma kararları değil, Yargıtay Ceza Dairesinin verdiği düzelterek onama, ret ve düşme kararları da itiraza konu olabilir.

Yargıtay, kanun yararına bozma incelemesi sonucu veri­len kararların da CMK’mn 308. maddesi uyarmca itiraz kanun yoluna konu olabileceğini kabul etmektedir.

Yargıtay Ceza Daireleri tarafından verilen sanığının tutuk­luluk halinin devamına ilişkin kararlar (CGK, 29.03.2011, 49- 28),” aleyhine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının olağanüstü itiraz yasa yoluna başvurma yetkisi bulunmamaktadır.

İtiraz Yetkisi, Süresi, Şekli ve Mercii

CMK’mn 308. maddesi uyarınca itiraza başvurma yetkisi sadece Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına tanınmıştır. Bu ne­denle Yargıtay Cumhuriyet savcıları ancak Yargıtay Cumhu­riyet Başsavcısı adına itiraz yoluna başvurabilmektedir.

Uyuşmazlığın tarafları da Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı­lığından itiraz yoluna gidilmesini talep edebilir.

Davanın tarafları dava dosyasıyla birlikte Yargıtay Cum­huriyet Başsavcılığına gönderilmek üzere ilk derece mahke­mesine ya da bölge adliye mahkemesine dilekçe verebilecekle­ri gibi doğrudan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına hitaben da dilekçe yazabilirler. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı talep ile bağlı değildir. İtiraz kanun yoluna başvurma konusunda mutlak takdir yetkisi vardır. Re’sen de itiraz kanun yoluna başvurabilir.

Sanık aleyhine yapılacak itirazda süre otuz gün olup kara­rın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verildiği tarihten itiba­ren işlemeye başlar. Sanığın lehine itirazda ise süre aranmaz.

İtiraz, kararı veren Yargıtay ilgili dairesine yapılır (CMK m308/2). Daire, mümkün olan en kısa sürede itirazı inceler ve yerinde görürse kararını düzeltir; görmezse dosyayı Yargıtay Ceza Genel Kuruluna gönderir (CMK m.308/3). İtiraz infazı durdurmaz.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu, dosya üzerinden inceleme yaparak itiraz konusunda bir karar verir. İtiraz incelemesinde duruşma yapılmaz. Sanık aleyhine itirazın süresinde yapılma­dığım ya da konunun itiraz edilebilir olmadığını tespit ederse usulden ret kararı verir. Usulden ret sebebi yoksa itirazı esas­tan inceler ve yerinde bulmazsa esastan ret kararı verir. İtirazın yerinde görülmesi halinde ise ceza dairesinin ilamını kaldırır ve kaldırılan kararın yerine verilmesi gereken kararı gösterir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının itirazını geri alması­na yasal bir engel bulunmamaktadır. Yargıtay Ceza Genel Ku­rulu, olağan kanun yollarından temyize ilişkin olarak Cumhu­riyet savcısının sanık lehine yaptığı başvurusundan onun rıza­sı olmadan vazgeçemeyeceği kuralının (CMK m.266/1) Yargı­tay Cumhuriyet Başsavcısının itirazında uygulanmasının mümkün olmadığına karar vermiştir.

İtiraz Sebepleri

5271 sayılı CMK’nın 308. maddesinde; “Yargıtay ceza dai­relerinden birinin kararına karşı Yargıtay Cumhuriyet Başsav­cısı, re’sen veya istem üzerine, ilâmın kendisine verildiği tarih­ten itibaren otuz gün içinde Ceza Genel Kuruluna itiraz edebi­lir. Sanığın lehine itirazda süre aranmaz.” düzenlemesine yer verilmiştir. Düzenlemede söz konusu yasa yolunun Yargıtay ceza dairelerinin tüm kararlarına karşı tanındığının açıkça be­lirtildiği, buna karşılık itiraz nedenlerinin ayrıca gösterilmedi­ği, hatta daire kararlarmda yer alan hangi hukuka aykırılıklar­la ilgili olarak bu yola başvurulabileceği yönünde bir sınırla­ma da getirilmediği anlaşılmaktadır.

Yargıtay ceza dairelerinin kararlarındaki hukuka aykırı­lıklar itiraz sebebidir. İtiraz, daire kararında gerek maddî ve gerek usul hukukuna aykırı olduğu saptanan hususlara yöne­lik olabilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı “itirazname” denilen belge ile yapılır. İtiraz başvurusunda bütün itiraz ne­denlerinin açık ve gerekçesiyle birlikte yazılı olarak bildirilme­si gerekir.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu da, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itiraz nedenleri ile bağlı olmaksızın inceleme yapıp, tespit ettiği tüm yasaya aykırılıkları bozma nedeni ya­pabileceğine ve itiraz üzerine yapılan incelemede sübuta iliş­kin değerlendirme yapılmasının da mümkün olduğuna karar vermiştir.