Yargıtay, hacca gitmek isteyen öğretmene izin vermeyen işvereni haksız buldu
Bir kolejde uzun yıllardır kimya öğretmeni olarak çalışan işçi, hac başvurusunun kabulü üzerine işverenden ücretsiz izin talep etti.
İzin istenen dönemin, okulların açık olduğu döneme denk gelmesi nedeniyle, işveren tarafından izin talebi kabul edilmedi.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, hacca gitmek isteyen öğretmene izin vermeyen işvereni, işçiyi gözetme borcuna aykırı davrandığı için haksız buldu.
Kararın özeti: Davacı öğretmenin hacca gitme imkanını elde ettiği ve bu ibadet zamanının okulların açık olduğu döneme isabet etmesi nedeniyle işgörme edimini uzun bir süre yerine getiremeyeceği açık olup işyerinde 15 yıllık kıdemi bulunan davacıya bu ibadetini ifası için izin verilmemesi, işverenin işçiyi gözetme borcu gereği, işçinin kişiliğinin, özel yaşamının, sağlığının, bedensel ve ruhsal bütünlüğünün, ahlaki değerlerinin korunmasını da içerdiği dikkate alındığında, işçinin rapor alarak hacca gitmesinin işverene haklı fesih olanağı tanıyacağının kabulü mümkün görülmemektedir.
“…Mahkemece, davacının davalı T.Kolejinde Kimya Öğretmeni olarak 01.09.1995 tarihinden itibaren çalışmaya başladığı, iş akdinin noter kanalı ile işverence 15.12.2009 tarihinde feshedildiği, fesih gerekçesinin yerinde olmadığı, davacının kıdem tazminatına hak kazandığı iddia edilmiş ise de davacının kendi beyanı ve dinlenen tanıkların beyanları doğrultusunda kimya öğretmeni olarak 2009 yılı eğitim öğretim yılının başladığı ve devam ettiği bir dönemde ücretsiz izin talep ettiği, yönetimce eğitim ve öğretimin aksamasına yol açacağı için ücretsiz izin verilmemesi üzerine davacının rapor alarak işe gelmediği, daha sonra raporlu olduğu dönemde hac görevini yerine getirmek üzere yurt dışına çıktığı yine orada hac görevini yerine getirirken doktor raporu alarak iş yerine gönderdiği, bu hususun davacının kendi beyanı ve kabulünde olduğu, davacının eğitimci olarak eğitim ve öğretimin devam ettiği bir dönemde ücretsiz izin talebinin reddedilmesi üzerine rapor alarak hacca gitmesi ve oradan rapor göndermesi bunun sonucu olarak davalı işverenin davacının devamsızlığını gerekçe göstererek savunmasının istenmesine rağmen savunmada verilmeyerek iş akdini feshetmesinde hukuka aykırı bir durum görülmediği, işverence iş akdinin yasalara uygun şekilde feshedildiği dolayısı ile davacının kıdem tazminatı alacağının oluşmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, hacca gitmek için izin istemi kabul edilmeyen davacının rapor alarak gitmesi üzerine iş sözleşmesinin işverence feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı noktasındadır.
Hac ibadetinin belli bir zaman diliminde ifa edilebileceği ve Suudi Arabistan’ın ülkelere kontenjan uygulaması nedeniyle bu istekte bulunanların uzun yıllar sıra bekledikleri, ismi kontenjana dahil edilenlerin, bu haklarını kullanmamaları halinde sürecin yeniden işlemeye başladığı bilinen bir gerçektir.
Davacı öğretmenin hacca gitme imkanını elde ettiği ve bu ibadet zamanının okulların açık olduğu döneme isabet etmesi nedeniyle işgörme edimini uzun bir süre yerine getiremeyeceği açık olup işyerinde 15 yıllık kıdemi bulunan davacıya bu ibadetini ifası için izin verilmemesi, işverenin işçiyi gözetme borcu gereği, işçinin kişiliğinin, özel yaşamının, sağlığının, bedensel ve ruhsal bütünlüğünün, ahlaki değerlerinin korunmasını da içerdiği dikkate alındığında, işçinin rapor alarak hacca gitmesinin işverene haklı fesih olanağı tanıyacağının kabulü mümkün görülmemektedir. İlk derece mahkemesince davacının kıdem tazminatı talebinin kabulü gerekirken reddi hatalı olmuştur.” (9.HD. 2014/664 E. 2014/4313 K. 12.02.2014)