İşçinin sigara içmesi işveren için fesih sebebi midir?
Sözleşmede yasaklandığı ve daha önce uyarı aldığı halde tekrar sigara içilmesi, haklı fesih sebebidir. Özellikle yanıcı ve patlayıcı maddelerin yoğun olarak kullanıldığı işyerlerinde en ufak ihmalin bile telafisi mümkün olmayacak boyutta zararlara sebep olacağı aşikar olduğundan, bunu bilebilecek durumda olan işçinin işyerinde sigara içmesi, işverene haklı nedenle fesih imkanı verir.
Yasak olduğu halde maden ocağına sigara ve çakmakla giren işçinin, iş güvenliğini tehlikeye attığından, sigara içme olgusunun fiilen tespit edilmesi zorunluluğu bulunmamakta ve işverene bu durum, haklı fesih imkanı vermektedir.
Yargıtay, yanıcı – patlayıcı madde bulunan yerler dışında, sigara nedeniyle işin güvenliğinin tehlikeye düşüp düşmediğinin araştırılması, mahallinde keşif yapılması gerektiği görüşündedir.
Eğer işçiye, sigara içme eylemi neticesi haklı nedenle fesih imkanı varken ihtar cezası vermiş ise, işveren aynı olay ilgili olarak işçinin iş akdini feshedemeyecektir. Dolayısı ile verilen ihtar, işveren için bağlayıcıdır. İhtardan dönülerek iş akdi feshedilemez.
“…Mahallinde keşif yapılarak sigara içilen sahanın iş yerinde tehlike yaratacak bölge olup olmadığı tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalıdır.”(9.HD 2010/25878 E. 2012/35437 K. 31.10.2012)
“…Somut olayda, davalı işyerinde kimyevi madde alım satımı yapıldığı ve depolandığı, kimyasal maddelerin içinde sigara içilmesinin işverence yasaklandığı, bu yasağa rağmen, davacının işyerinde sigara içtiği ve işin güvenliğini tehlikeye düşürdüğü anlaşılmakta ise de, davacının bu eylemi ile 16.1.2007 tarihli ihtar cezası ile cezalandırıldığı ve yine aynı tarihte, aynı olay sebebiyle iş sözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiği, tek bir eylem nedeniyle davacıya ihtar verilmesini takiben, iş sözleşmesinin feshi suretiyle iki ceza verildiği; ancak tek eylem için birden fazla ceza verilmesinin mümkün bulunmadığı gözönüne alındığında, bu olaya dayalı haklı fesih imkanının ortadan kalktığı, davacının ihbar ve kıdem tazminatı isteğinin kabulü gerektiği gözetilmeden, ret kararı verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”(9. HD. 2009/3735 E. 2011/2470 K. 04.02.2011)
“…Somut olayda, davacı işçinin imzasını taşıyan 13.01.2004 tarihli işyeri kurallarını içeren belgede sigara içilmesinin yasaklandığı yerlerde sigara içilmeyeccği kararlaştırılmış olup, işyeri yönetmeliğinde dc işletme içerisinde sigara içmenin kesinlikle yasak olduğu açıklanmıştır.
Davacının fesihten önce 27.08.2007 tarihinde işyeri içerisinde bu yasağa aykırı davrandığı ve ihtarla cezalandırıldığı, akabinde 03.06.2008 tarihinde işletme içerisinde sigara içtiğinin belirlendiği ve işçinin de “uykum geldi, uyumaktansa sigara içmeye gittim, hem sigara içtiğim odada sigara içmek yasak değil, ustası sigara içiyorsa işçisi de kapalı mekanda sigara içer” savunmasıyla olayı kabul ettiği anlaşılmaktadır.
İşverence daha önce yapılan ihtara rağmen işyeri yönetmeliği ile yasaklanmış eylemi tekrarlayarak işyeri güvenliğini tehlikeye soktuğu anlaşılan davacı işçinin iş sözleşmesinin yasal 6 günlük süre içerisinde işverence feshi haklı nitelikte olup, davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddi yerine kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Ayrıca ıslah dilekçesinde faiz talep edilmemesine karşın ıslah edilen miktarlara faiz hükmedilmesi ayrı bir bozma nedenidir.”(9.HD. 2010/11279 E. 2012/17874 K. 21.05.2012)
“…Dosya içeriğine göre, davacının 24.08.1998-02.06.2009 tarihleri arasında davalı işyerinde işçi olarak çalıştığı, iş sözleşmesinin işbaşında olması gereken bir zamanda görev yerini terk ederek sigara içtiğinin tespiti ve bu şekilde yanıcı vc parlayıcı gibi tehlikeli maddelerin bulunduğu işyerinde işverenin iş, can ve mal güvenliğini tehlikeye attığı gerekçesiyle haklı nedenle feshedildiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davalı taraf davacının iş sözleşmesini yasak olmasına ve tüm uyarılara rağmen işyerinde sigara içerek işyerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye atması nedeniyle haklı nedenle feshedildiğini belirtmiştir. Davacı tanıkları davalı işyerinde sigara içmenin yasak olduklarını bildiklerini, olay günü davacının sigara içtiğini ancak işyerinde herkesçe sigara içildiğini beyan etmişlerdir.
Davalı işyerinde ambalaj üretimi yapıldığı, işin niteliği gereği yanıcı ve parlayıcı özelliği olan solvent maddesinin yoğun olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece kimya mühendisi bilirkişiden alman raporda ambalaj sanayinde ve çalışan ortamda yanıcı parlayıcı maddelerin tehlike arz ettiği solvent tanklarının olduğu mahalde sigara içilmesinin kesinlikle yasak olduğunu, ateş yakılmasının ufak bir kıvılcımın bile yangına sebep olacağını belirtmiştir. Mahkeme de gerekçesinde davacının sigara içtiğinin sabit olduğunu belirtmiş ancak işyerinde birçok kişinin sigara içtiğinin, sadece davacı hakkında iş sözleşmesinin feshi yoluna gidilmesinin işverence eşit davranma ilkesine aykırı olduğu iş sözleşmesinin feshinin haksız olduğunu kabul etmiştir. Dosya arasında bulunan tutanakta sigara içtiği tespit edilen davacıyla birlikte iki işçinin daha iş sözleşmesine son verildiği anlaşılmaktadır.
Tüm dosya kapsamından anlaşılacağı üzere davacının davalı işyerinde sigara içtiği sabittir. Bu noktada tartışılması gereken nokta davacının bu eyleminin iş sözleşmesinin haklı nedenle fesih sebebi olup olmayacağıdır. Anılan bilirkişi raporundan da anlaşılacağı üzere davalı işyeri sınırları içerisinde sigara içmenin yasak olduğu, işyerinde ateş yakılmasının ufak bir kıvılcımın bile yangına sebep olacağının bildirildiği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca davacının sabit olan eylemi ile davalı işyerini büyük bir risk altına almakta, işyerinde kendinin ve diğer çalışanların can ve mal güvenliğini tehlikeye atmaktadır. Bu tarz yanıcı ve patlayıcı maddelerin yoğun olarak kullanıldığı işyerlerinde en ufak ihmalin bile telafisi mümkün olmayacak boyutta zararlara sebep olacağı aşikardır. Bu nedenlerle davalı işyerince yapılan fesih haklı nedene dayanmaktadır. Bu gerekçe ile davacının ihbar ve kıdem tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile kabulüne ilişkin karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”(22.HD. 2012/16640 F.. 2013/4968 K. 11.03.2013)
“…Davacı yıllık izindeyken iş akdinin haksız olarak feshedildiğini iddia etmiş, davalı ise davacının işyerinde ki hijyen kurallarına aykırı hareket ettiğini, iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini savunmuştur.
Dosya kapsamından davalı işyerinin gıda sektöründe faaliyet gösteren bir işyeri olduğu, davacıya işyerinde uygulanan işçi sağlığı vc iş güvenliği yönetmeliğinin usulüne uygun olarak tebliğ edildiği anlaşılmıştır.
Ancak davacının, işyerinde giymek zorunda olduğu kıyafetiyle kesimhane dışına çıkarak sigara içtiği, savunmasında da dışarıda telefon ile konuşurken sigara içtiğini açık şekilde kabul ettiği, öncesinde de davacının bu şekilde eylemleri nedeniyle savunmalarının alındığı da sabittir.
Buna göre mahkemenin davacının eyleminin işverene iş akdini geçerli nedenle feshetme hakkını vermeyeceği yönündeki değerlendirmesi hatalıdır. İş akdinin davalı tarafından haklı nedenle feshedildiğinin kabulü ile davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”(9.HD 2009/47386 E. 2012/6616 K. 01.03.2012)
Davacı işçi ihbar ve kıdem tazminatı ile işlemiş faiz istekleri yönünden icra takibi yapmış, davalı borçlu itiraz etmiştir. Bu davada, itirazın iptali ile takibin devamı ve icra inkar tazminatı ödetilmesi talep olunmuştur. Davalı işveren feshin haklı olduğunu savunmuştur. Mahkemece isteklerin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı işçinin iş sözleşmesi, maden ocağı işyerinde sigara içtiği gerekçe gösterilerek feshedilmiştir. Mahkemece davacının sigara içtiğinin kanıtlanamadığı ve çantasında bulunan sigara ve çakmak sebebiyle ihtar cezası verilmesi gerekirken yapılan feshin haklı olmadığı gerekçesiyle isteklerin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İşyerinde sigara içilmesinin ve yanıcı maddeler bulundurulmasının yasaklandığı, buna dair duyuruların yapıldığı dosya içeriği ile sabit olmuştur. İşverenin bu yönde uyarısını içeren levha üzerine işyeri yeklisine hakaret anlamına gelen yazılar yazılmış ve bunun üzerine maden ocağında arama yapılmıştır. Davacı işçinin çantasında sigara ve çakmak bulunmuştur. İşverence tutanak tutulmuş ve davacı da tutanağı imzalamıştır. Davacı tanıkları, maden ocağında sigara ve çakmak bulundurmanın yasak olduğunu bildiklerini açıklamışlardır.
Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzüğün 346. maddesinde, “kömür ve kükürt ocaklarıyla yangın tehlikesi olan ocaklarda tütün içilemez. Bu ocaklara sigara, pipo, puro, kibrit, çakmak vb. madde ve malzemeler sokulamaz” şeklinde kurala yer verilmiştir. İşyerinin anılan yasaklama kapsamında bulunduğu tartışma dışıdır. Davacı işçinin maden ocağına sigara ve çakmak götürmüş olması, işin güvenliğini ciddi şekilde tehlikeye düşürmektedir. Bu durumda davacı işçinin iş sözleşmesinin işverence feshi haklı nedene dayanmaktadır. İhbar vc kıdem tazminatlarına hak kazanılmasına olanak bulunmamaktadır. Mahkemece davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.”(9.HD 2006/14535 E. 2006/17207 K. 13.06.2006)