İşveren tarafından verilen ücret yazısı – Yargıtay kararları
…Taraflar arasında davacı işçinin aldığı ücretin miktarı çekişmeli olup davacı aylık net 2050 TL ücret aldığını iddia etmiştir. Davalı bordrolardaki ücret üzerinden çalıştığını savunmuştur.
Mahkemece ücret bordrolarındaki brüt ücret üzerinden hesaplama yapan bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulmuştur. Davacı işçi karara itiraz etmiştir.
Davacı, 21.06.2007 tarihli ücretinin aylık net 1780 TL olduğunu belirten ve işverenden sadır olan belgeye dayanmaktadır. İşveren bu belgeye karşı beyanda bulunmamıştır.
Bu nedenle belge aslı davalıya gösterilmeli, imza ve diğer unsurların işverene ait olduğunun tespit edilmesi halinde işverenin tacir olarak verdiği belgenin sonuçlarına katlanması gerektiği değerlendirilmeli, buna bağlı olarak belgeye itibar edilmesi gerektiği düşünülmelidir. Dairemizin son dönemde kararlık kazanmış uygulaması bu yöndedir.
Bu nedenle anılan belgeye itibar edilerek sonuca gidilmelidir.
9. HD. 2010/25674 E. 2012/34871 K. 17.10.2012
…Davacı vekilince dosyaya delil olarak sunulan belgeler arasında, ilgili makama hitaben yazılmış bulunan 28/12/2009 tarihli, davacıya maaş, asgari geçim indirimi ve mesai tutarı toplamı net 648 TL. ve 300 TL. harcırah olarak toplam net 948 TL. ödendiğini belirten, davalıya atfen kaşe ve imza taşıyan bir belge fotokopisi ibraz edilmiştir. Davalı vekili tarafından belgenin süresinde verilmediği itirazı yapılmış ise de sözlü yargılama usulünde yargılamanın sonuna kadar delil ikamesi mümkündür.
Davacı ve davalı tarafa bu belgenin mahiyeti açıklatılmak, bu belgenin tazminata esas ücretin tespitinde dayanak olabileceğinin tespit edilmesi halinde, asgari geçim indirimi ve mesai ücretinin tazminata esas ücrete dahil olmadığı gözönüne alınarak, bu belgede belirtilen net ödenen meblağdan ne kadarının maaş olduğu belirlenmelidir.
Diğer taraftan, hükme esas alınan bilirkişi raporunda harcırah ödemesinin tazminata esas ücretin hesabında dikkate alınmaması çelişkilidir. Sözkonusu belge dosyadaki diğer deliller ve tarafların bu belge hakkındaki açıklamaları ile birlikte değerlendirilerek, tazminata esas ücrete harcırah ödemesinin de dahil edilip edilmeyeceği ve edilecek ise miktarı tespit edilmelidir.
9. HD. 2011/41512 E. 2013/30759 K. 26.11.2013
…Somut olayda; davacı tarafından ibraz edilen ve ilgili makama ibraz edilmek üzere, işverenin kaşe ve imzası ile düzenlenen 18.03.2010 ve 25.03.2010 tarihli belgelerde davacının aylık ücretinin 2.500,00 TL olduğu belirtilmiş ise de, Gebze Ticaret Odasından yapılan emsal ücret araştırılması sonucu, davalı işverenin iddiasını doğrulamaktadır. Mahkemece; sadece Gebze Ticaret Odasından sorularak emsal ücret araştırması yapılmış olması yetersizdir. Davacı tarafça aylık ücret miktarına ilişkin delili olarak ibraz edilen belgelere ilişkin davalı işverenin beyanları tespit edilmeli ve davacının fiilen yaptığı iş meslekteki kıdem süresi de belirtilmek sureti ile ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından yeniden emsal ücretin ne araştırılmalı, ve tüm deliller bir arada değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Eksik incelemeye dayalı karar verilmesi isabetsizdir.
22. HD. 2012/5505 E. 2012/25015 K. 13.11.2012
…Somut olayda işyerinde iki dönem halinde 08.06.1999-25.03.2000 ile 20.02.2001 – 30.04.2012 tarihleri arasında estetisyen olarak çalışan davacı aylık net 1.300,00 TL ücret aldığını iddia etmiştir. Davalı asgari ücret üzerinden çalıştığını savunmuştur. Dosyaya sunulan bir kısım ücret bordrolarında asgari ücret seviyesinden ücret tahakkuk ettirilmiştir. Mahkemece, salt ilgili makama sunulmak üzere davalı şirket kaşe ve imzası bulunan davacının 1.300,00 TL ücret ile çalıştığını belirten belgeye itibar edilerek davacının talep ettiği
1.300,0 TL ücret seviyesinden yapılan hesaplamaya itibarla fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı hakkında hüküm kurulmuştur.
İşçinin kıdemi, meslek ünvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözctilmcli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek ünvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendika ve ilgili işçi ve işveren kuaıluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikle değerlendirildikten sonra fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı hakkında karar verilmelidir.
22. HD. 2013/12271 E. 2014/14077 K. 22.05.2014
…Somut olayda, davacı işçinin, davalıya ait cep telefonu satışı yapılan işyerinde satış temsilcisi olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Davacı aylık ücretinin net 2.500,00 TL olduğunu iddia etmiş, davalı işveren ise Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirildiği üzere asgari ücret olduğunu savunmuştur. Mahkemece, davacı vekilince dosyaya sunulan, 15.04.2005 tarihli “ilgili makama” hitaben düzenlenen davacının aylık ücretinin net 2.000,00 TL olduğu yönündeki davalı işverenliğin kaşe ve imzasını taşıyan ücret yazısı nazara alınarak davacının fesih tarihi olan 2008 yılı itibariyle net 2.500,00 TL aylık ücret aldığı kabul edilmiştir.
Anılan ücret yazısına karşı davalı vekilince, davacının bankadan yüksek limitli kredi çekilebilmesi için yazının düzenlenerek işçiye verildiği, gerçek ücretini yansıtmadığı savunulmuştur. Gerçekten de, bu tür belgelerin bankalardan kredi kartı veya kredi alabilmek için düzenlendiği, çoğu zaman gerçek ücret miktarını yansıtmadığı uygulamalarda anlaşılan bir gerçek olup, aylık ücret miktarının tespitinde anılan belgelere tek başına itibar edilemez. Hal böyleyken, mahkemece emsal ücret araştırması yapılmaksızın sonuca gidilmesi hatalı olmuştur. Anılan nedenlerle, işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı, neticeye göre tüm deliller yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak sonuca gidilmelidir.
22. HD. 2012/30197 E. 2013/28828 K. 10.12.2013
…Davacı dava dilekçesinde 800.00 TL ücret aldığını iddia ile işverenden kredi başvurusunda bulunmak için aldığı belgeyi ibraz etmişse de cevap dilekçesinde ve tanık beyanlarında davacının aylık ücretinin ne olduğu belirtilmemiştir. Mahkeme ücret araştırması da yapmıştır. Ancak dava dosyasında bulunan davacının 25.05.2007 tarihinde BÇM ye yaptığı şikayet başvurusunda aylık ücretinin 750,00 TL olduğunu belirtmiş olmakla davacı resmi makama verdiği beyanıyla bağlıdır. Hesaplamaların bu ücret miktarı dikkate alınarak yapılması gerekir.
Davalının bu yönlere ilişkin temyiz itirazı kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
7. HD. 2013/18105 E. 2014/1199 K. 29.01.2014
…Somut olayda, davacı ücretinin net 1.500 TL olduğunu iddia etmiş, davalı ise davacının asgari ücretle çalıştığını savunmuştur. İşveren tarafından ücret miktarının tespitine yönelik, davacının imzasını havi ücret bordroları dosyaya sunulmamıştır.
Mahkeme tarafından yaptırılan emsal ücret araştırmalarında işçi örgütü olan TOLEYİS davacının 1.500 TL ila 2.500 TL arasında ücret alabileceğini belirtmişken, işveren örgütü olan İzmir Ticaret Odası ise davacının 850 TL ila
1.0 TL arasında ücret alabileceğini belirtmiştir. Mahkeme tarafından hükme esas alınan bilirkişi raporunda ücret miktarı, tanık beyanları ve TOLEYİS’ in cevabi yazısı nazara alınarak, net 1.000 TL olarak belirlenmiştir.
Dosyada mevcut, işverenden sadır olan ve yine davalı işverenin kaşesi ve imzası bulunan, 18/01/2008 tarihli ve ilgili makama verilmek üzere hazırlanmış olan belgede, davacının aylık net ücretinin 1.500 TL olduğu açıkça belirtilmiştir.
Yargılama aşamasında bu belgenin sahteliği ileri sürülmediği gibi, belgedeki imza ile ilgili olarak imza inkarında da bulunulmamıştır. Dolayısıyla, bu belgeye itibarla davacının ücretinin net 1.500 TL olduğunun kabul edilmesi gerekirken yetersiz gerekçe ile davacının ücretinin yazılı şekilde eksik tespiti hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2010/29593 E. 2012/39066 K. 21/11/2012
…Somut olayda, mahkemece hükme esas alman bilirkişi raporunda davacının kredi alması için bankaya verilen bordrodaki ücret benimsenerek hesaplama yapılmış ise de, davalı taraf bu belgenin davacının kredi almasını teminen verilen bir belge olduğunu ileri sürmüştür.
Ücret araştırması yapılmamıştır. Bu hali ile ücretin tek başına bu bordroya istinaden belirlenmesi mümkün değildir.
Mahkemece davacının alabileceği ücret konusunda yukarıdaki ilkelere göre araştırma yapılarak, diğer tüm deliller ile birlikte bir değerlendirmeye tabi tutulup ücret belirlenerek, gerekirse bilirkişiden ek rapor alınmak sureli ile hüküm tesisi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
9. HD. 2009/25703 E. 2011/42625 K. 14.11.2011
…Somut olayda, davacı tarafından aylık 1.000 TL ücret aldığı iddia edilmiş, davalı işveren ücretin asgari ücret seviyesinde olduğunu savunmuştur. İşçiye ait bordrolar dosyaya sunulmamıştır. Ücretin seviyesini belirtir tek yazılı belge, işveren tarafından bir bankaya hitaben yazılmış ücret yazısı olup, bunun da davacının kredi alabilmesi için yazılmış olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece yapılacak iş, davacının yaptığı işin nitelikleri ve işyerindeki kıdemi belirtilerek, açıklandığı şekilde emsal ücret araştırması yapmaktır. Yazılı şekilde eksik incelemeyle hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2007/30889 E. 2008/31127 K. 17/11/2008
Somut olayda davacı aylık 1.300 TL net ücret ile çalıştığı belirtmiş olup, buna ilişkin 4.10.2004 tarihli belge ibraz etmiştir.
Bu belge altında imzası bulunanlardan biri davacının babası olup, aynı tarihte şirket ortaklar kurulu kararı ile şirket müdürlüğü görevine son verilmiştir. Davalı taraf ise davacının SSK hizmet cetvelinde gözüken ücrete göre çalıştığını savunmuştur.
Davacı muhasebeci olarak 10 yılı aşkın bir süre ile davalı şirkette çalışmıştır. Bu nedenle yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda meslek kuruluşlarından ücret araştırması yapılmak suretiyle davacının yaptığı iş, kıdemi ve tanık beyanları birlikte değerlendirmeye tabi tutularak ücreti tespit edilerek işçilik alacakları buna göre hüküm altına alınmalıdır.
9. HD. 2009/35406 E. 2012/1717 K. 25.01.2012