Velayetin Kaldırılması Davası Nasıl Açılır?
MEDENİ YASA MADDE 262- Çocuk, küçük iken ana ve babasının velayeti altındadır, kanuni sebep olmadıkça, ana ve babadan alınamaz. Hakim, vasi tayinine lüzum görmedikçe hacredilen çocuklar dahi, ana ve babanın velayetine tabidirler.
MADDE 263- Evlilik, mevcut iken, ana ve baba, velayeti bereberce icra ederler. Anlaşamazlarsa, babanın reyi muteberdir.
MADDE 274- Velayeti ifadan aciz veya mahcur olan yahut nüfuzunu ağır surette suiistimal eden veya fahiş ihmalde bulunan ana ve babadan, hakim velayet hakkını nezedebilir.
Ana ve babanın velayet nez’olununca, çocuğa bir vasi tayin olunur. Nez’in hükmü, ilerde doğacak çocuklara şamildir.
MADDE 275- Velayeti haiz olan ana ve baba, yeniden evlenirse, icabettiği halde çocuğa bir vasi tayin edilir. Karı kocadan birinin, vasi nasbi caizdir.
MADDE 277 – Velayeti nez’edilen ana ve baba, çocuğun iaşe ve terbiye masraflarını, evvelce olduğu gibi tesviye ile mükelleftir. Bu masraflar ana ve baba ile çocuk tediyeden aciz iseler Devletçe tesviye olunur. Nafakaya mütealik hükümler bakidir.
Velayetin Kaldırılması Davası Açıklama
Çocuk, küçük iken ana ve babasının velayeti altındadır. Yasal bir sebep bulunmadıkça, ana ve babadan alınamaz (M.Y. 262). Ancak velayeti ifadan aciz veya hacir altında olan, çocukları üzerindeki görevlerini çok fazla ihmal eden veya ağır surette kötüye kullanan ana ve babadan velayet hakkı kaldırılabilir. Kaldırma hakim kararıyla olur. Medeni Yasamız yukarıdaki maddeleri kabul etmekle, çocuğu korumak istemiştir. Velayet (nez’olununca) kaldırılınca duruma göre, çocuğa bir vasi tayin edilebilir. Nez’i ana veya babanın isteği ile olduğu gibi mahkemece de doğrudan doğruya karar verilebilir.
Velayetin Kaldırılması Davası Görevli Mahkeme
Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Velayetin Kaldırılması Davası Yetkili Mahkeme
Ana babanın konutu mahkemesi, yetkili mahkemedir.
Velayetin Kaldırılması Davası Davacı
- Baba veya
- Anne
Velayetin Kaldırılması Davası Davalı
- Davacı baba ise ana,
- Davacı ana ise babadır.
Velayetin Kaldırılması Davası Dava Açma Koşulları
- Ana veya baba-velayeti ifadan aciz olmalı.
- Ana veya baba, hacir altında bulunmalı.
- Ana veya baba nüfuzlarını ağır surette suistimal etmiş olmalı.
- Ana veya babanın görevlerini yapmakta çok büyük ihtimalde bulunmaları.
Velayetin Kaldırılması Davası Gözönünde Tutulacak Hususlar
- Velayetin nez’i davacı ana veya baba tarafından diğeri aleyhine açılabilir.
- Dava, her türlü delille ispat edilebilir. (Tanık, hacir kararı, doktor raporu vs gibi.)
Asliye hukuk hakimi de M.Y.’nin 272.nci maddesindeki şartlar (yani ana ve babanın görevlerini yapmamaları) tahakkuk ettiği takdirde çocuğun himayesi için gerekli tedbirler cümlesinden olmak üzere velayetin nez’i kararını doğrudan doğruya da verebilir (M.Y. 272).
- Velayeti nez’edilen ana ve baba çocuğun bakım ve terbiye masraflarmı yine ödemekle yükümlüdür (M.Y. 27).
- Velayeti nez’edilen ana ve baba yoksul iseler, çocuğun bakım ve terbiye masraflarını, devlet Öder (M.Y. 277).
- Velayetin nez’i için yasada öngörülen koşulların doğması zorunludur. Hakim, koşulun doğduğunu ispatlanmasını davacıdan isteyebilir.
- Velayeti haiz olan ana ve baba, yeniden evlenirse, duruma göre çocuğa bir vasi tayin edilir. Karı koca da vasi olabilir (M.Y. 275).
- Velayeti nez’edilen ana veya babanın çocuk üzerindeki temsil hakları kalkar.
- Velayetin nez’i hükmü, doğacak çocuklar hakkında da geçerlidir (M.Y.274).