Mirasın Reddi Nasıl Yapılır?
Mirasın Reddi Hakkı
MADDE 605-.Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler.
Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.
Yasal ve atanmış mirasçılar mirası ret edebilirler.
Mirasbırakanın borcu ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras ret edilmiş kabul edilir.
Mirası ret edenin sezgin ve ergin olması gerekir. (MY.9) Ergin ve sezgin olmayanların mirası ret hakları yasal temsilcileri veya vekilleri tarafından kullanılır. Çocuk ile veli arasında yarar çatışması var ise çocuğa kayyım atanır. (MY.348, 426, 450, 463) Vekilin mirası ret edebilmesi için vekaletnamede ret yetkisinin olması gerekir. (Tüzük 40)
Kendisine yasal müşavir atanan kimse, müşavirine danışmadan mirası ret edebilir (MY.429)
Mirası ret kayıtsız şartsız olmalıdır. İradeyi fesada uğratan nedenlerle retten dönebilir.
Borca batıklık miras açıldığı anda olmalıdır. Mal vasiyetleri kalıtın borçları
arasında sayılmaz. Borca batıklık için yargı kararına gerek olmadığı gibi resmi bir belge vermek zorunluluğu da yoktur. (İİY. 105, 143) Borca batıklık her tür delille ispat olunabilir. Borca batıklık için her zaman dava açılabilir. Bu dava için hak düşürücü veya zamanaşımı süresi yoktur. Kalıtı sahiplenen borca batıklık iddiasında bulunamaz. (MY. 611)
Kalıtın defterinin tutulması sulh hukuk yargıcından istenmiş ise yargıcın mirasçılara tebliğinden itibaren engeç üç ay içinde mirası ya ret ya da mutlak kabul ederler. (MY. 619, 627)
Yetkili yargı organı mirasbırakanın son yerleşim yeri mahkemesi olup görev ise kalıtın borç miktarına göre belirlenir.
Mirasın Reddi Süresi
Genel olarak
MADDE 606- Miras, üç ay içinde reddolunabilir.
Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe mirasbırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için mirasbırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.
Mirasın reddi üç ay içinde yapılır. Süre hak düşürücü olup yargıç tarafından doğrudan gözönüne alınır. Red süresi ölümün öğrenilmesinden itibaren işlemeye başlar. Mirasçılık çekişmeli ise süre mahkeme kararının kesinleşmesinden itibaren işlemeye başlar. Önlem olarak kalıtın defterinin tutulması istenmiş ise süre defterin tebliğinin bittiği tarihten itibaren işler. (MY.591)
“Mirasbırakanın ölüm sırasında kalıtının borca batık olduğu şayi ve sabit ise, bunun tespiti, yani mirasın reddi için her zaman dava açılabilir (MY.605).
Kalıtın yazımında
MADDE 607- Koruma önlemi olarak terekenin yazımı hâlinde mirası ret süresi, yasal ve atanmış mirasçılar için yazım işleminin sona erdiğinin sulh hâkimi tarafından kendilerine bildirilmesiyle başlar.
Koruma önlemi olarak kalıtın yazımı hâlinde mirası ret süresi, yasal ve atanmış mirasçılar için yazım işleminin sona erdiğinin sulh hukuk yargıcı tarafından kendilerine bildirilmesiyle başlar.
Mirasın Reddi hakkının geçmesi
MADDE 608- Mirası reddetmeden ölen mirasçının ret hakkı kendi mirasçılarına geçer.
Bu mirasçılar için ret süresi, kendilerinin mirasbırakanına mirasın geçtiğini öğrendikleri tarihten başlar. Ancak bu süre, kendilerinin mirasbırakanından geçen mirasın reddi için mirasçıya tanınan süre dolmadıkça sona ermez.
Ret sonucunda miras daha önce mirasçı olmayanlara geçerse; bunlar için ret süresi, önceki mirasçılar tarafından mirasın reddedildiğini öğrendikleri tarihten işlemeye başlar.
Mirasçı, mirası ret etmeden yani ret için gerekli süre bitmeden ölebilir. Bu durumda mirasçılar, mirasbırakanın mirasını ret etme süresi içinde ret edebilirler. İkinci mirasçı her iki mirası ret edebileceği gibi birini de ret edebilir.
Birinci mirasçı, mirasın kendisine geçtiğini öğrenmeden ölmüş ise ikinci mirasçı kendi mirasbırakanına mirasın intikal ettiğini öğrendiği tarih mirasın reddi için başlangıç olur.
Mirası ret etmeden ölenin mirasçıları, gerek kendilerine kalan mirası, gerekse mirasbırakanlarına kalan mirası kendi mirasbırakanlarının ölümünü öğrendikten sonra üç ay içinde mirası ret edebilirler. (MY. 606)
Ret edilen miras daha önce mirasçı olmayanlara geçerse bu mirasçı için ret süresi önceki mirasçılar tarafından mirasın ret edildiğini öğrendikleri tarihten itibaren işlemeye başlar.
Mirasın Reddi’nin şekli
MADDE 609.- Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır.
Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekir.
Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder.
Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir.
Tutanağın ve kütüğün nasıl tutulacağı tüzükle düzenlenir.
Mirasın reddi mirasçılar tarafından sulh hukuk mahkemesine sözlü ve yazılı beyanla yapılır. (MY. 609/1)
HYUY.nın 507, 508.maddeleri gereği sözlü başvurunun kabulü mümkün olmadığından yazılı dilekçe ile sulh hukuk mahkemesine başvurmak gerekeceğinden Medeni Yasanın 509/1 .maddesindeki sözlü başvuru uygulamada mümkün değildir.
Ret istemi kayıtsız ve koşulsuzdur. Görevli yargı organı sulh hukuk mahkemesidir. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı mirasın açıldığı yerin sulh hukuk mahkemesince özel kütüğüne yazılır. Ret eden mirasçıya isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir.
Tutanağın ve kütüğün nasıl düzenleneceği tüzükte düzenlenir.
Mirasın Reddi hakkının düşmesi
MADDE 610- Yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur.
Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez.
Zamanaşımı veya hak düşümü sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebrî icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmaz.
Mirasçı üç aylık yasal süreyi bilerek geçirirse (MY.606), Mirası kabul ederse, mirasa sahip çıkarsa, kalıtın işlerine karışırsa mirasbırakanın işlerinin yapılması için gerekli olanların dışında işler yaparsa, kalıt mallarını gizler veya kendisine mal ederse mirası ret hakkını kaybeder.
Kalıtın, zarara uğramasını, çalınmasını, deftere geçirilmesini istemek, dava açmak, açılmış davaya girmek, işyerinin dağılmasını önlemek için günlük işleri yürütmek, faiz, vergi, harç vb.ödemek mirasın ret edilemeyeceği anlamını taşımaz.
Zamanaşımı, hakdüşürücü sürelerin düşmesine engel olmak, icra takibi yapılması da ret hakkını ortadan kaldırmaz.
kemede açılan bir davada hükmen red koşullarının bulunup bulunmadığı incelenebilir. Davanın alacaklılara yöneltilmesi, dava dilekçesinin açıklanan nedenlerle görev yönünden reddi gerekirken davaya devamla davanın süre yönünden reddi bozmayı gerektirmiştir.”
Mirasçılardan biri tarafından ret
MADDE 611- Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer.
Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, mirasbırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.
Yasal mirasçılardan biri mirası ret ederse onun payı miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi diğer mirasçılara geçer.
Ölüme bağlı tasarrufta aksine bir kural yok ise miras, mirası ret edenin a-tanmış mirasçılarına geçer. Atanmış mirasçının birden çok olması kuralı etkilemez.
Miras ret edilince mirasçı mirasbırakanın borçlarından kurtulur.
En yakın mirasçıların tamamı tarafından ret
Genel olarak
MADDE 612- En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir.
Tasfiye sonunda arta kalan değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir.
En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh hukuk mahkemesince iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir.
Tasfiye sonunda arta kalan .değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir. Bu durumda miras başka mirasçılara geçmez.
Mirasın sağ kalan eşe geçmesi
MADDE 613- Altsoyun tamamının mirası reddetmesi hâlinde, bunların payı sağ kalan eşe geçer.
Altsoyun tamamının mirası ret etmesi durumunda ret edenlerin miras payı sağ kalan eşe geçer.
Sonra gelen mirasçılar yararına ret
MADDE 614- Mirasçılar, mirası reddederken, kendilerinden sonra gelen mirasçılardan mirası kabul edip etmeyeceklerinin sorulmasını tasfiyeden önce isteyebilirler.
Bu takdirde ret, sulh hâkimi tarafından daha sonra gelen mirasçılara bildirilir; bunlar bir ay içinde mirası kabul etmezlerse reddetmiş sayılırlar.
Bunun üzerine miras, iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir ve tasfiye sonunda arta kalan değerler, önce gelen mirasçılara verilir.
Mirasçılar, mirası reddederken, kendilerinden sonra gelen mirasçılardan mirası kabul edip etmeyeceklerinin sorulmasını tasfiyeden önce isteyebilirler.
Bu takdirde ret, sulh hukuk yargıcı tarafından daha sonra gelen mirasçılara bildirilir; bunlar bir ay içinde mirası kabul etmezlerse kalıt ret edilmiş sayılırlar.
Bunun üzerine miras, iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir ve tasfiye sonunda arta kalan değerler, önce gelen mirasçılara verilir.
Mirasın Reddi süresinin uzatılması
MADDE 615- Önemli sebeplerin varlığı hâlinde sulh hâkimi, yasal ve atanmış mirasçılara tanınmış olan ret süresini uzatabilir veya yeni bir süre tanıyabilir.
Haklı nedenlerin varlığı halinde üç aylık süre sulh hukuk yargıcı tarafından uzatılabilir.
Mirası ret edecek mirasçının doğal afetler nedeniyle yargıca mevcudunu tespit etmenin güçlüğü, ağır hastalık vb. durumlarda yargıç başvuru üzerine uygun bir süre verebilir.
Vasiyetin reddi
MADDE 616- Vasiyet alacaklısının vasiyeti reddetmesi hâlinde, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan anlaşılmadıkça, bu redden vasiyet yükümlüsü yararlanır.
Yararına vasiyet yapılan kişi neden göstermeksizin, vasiyet edilen şeyi almayabilir. Vasiyet olunan malın reddi halinde vasiyet olunan pay lehine vasiyet edilen kişiye teslim ile yükümlü olana ait olur.
Mirasçıların alacaklılarının korunması
MADDE 617- Malvarlığı borcuna yetmeyen mirasçı, alacaklılarına zarar vermek amacıyla mirası reddederse; alacaklıları veya iflâs idaresi, kendilerine yeterli bir güvence verilmediği takdirde, ret tarihinden başlayarak altı ay içinde reddin iptali hakkında dava açabilirler.
Reddin iptaline karar verilirse, miras resmen tasfiye edilir.
Bu suretle tasfiye edilen mirastan reddeden mirasçının payına bir şey düşerse bundan, önce itiraz eden alacaklıların, daha sonra diğer alacaklıların alacakları ödenir. Arta kalan değerler ise, ret geçerli olsa idi bundan yararlanacak olan mirasçılara verilir.
Mirasçılar alacaklılarına kötü niyetle, zarar vermek amacıyla borçlarını ödememek arzusu ile mirası ret ederlerse alacaklılar mirasın reddini öğrendikleri günden itibaren altı ay için reddin iptalini dava edebilirler. Davanın koşulları, mirasçıların kötüniyetle borçlarını ödememek için mirası ret etmesi, alacağa karşı mirasçılar tarafından teminat istenmesine rağmen verilmemesi, borçlu mirasbırakanın iflas etmesi gibi durumlardır.
Borçtan bir şeyler kalırsa, ret geçerli olsa idi bundan yararlanacak olan mirasçılara verilir.
Görevli yargı organı asliye hukuk mahkemesi olup davaya mirasbırakanın son yerleşim yeri yargı organında bakılır.
Mirasın Reddi halinde sorumluluk
MADDE 618- Ödemeden âciz bir mirasbırakanın mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklılarına karşı, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar.
Olağan eğitim ve öğrenim giderleriyle âdet üzere verilen çeyiz, bu sorumluluğun dışındadır.
Iyiniyetli mirasçılar, ancak geri verme zamanındaki zenginleşmeleri ölçüsünde sorumlu olurlar.
“Borç ödemeden âciz bir mirasbırakanın mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklılarına karşı, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar.
Olağan eğitim ve öğrenim giderleriyle âdet üzere verilen çeyiz, bu sorumluluğun dışındadır.
İyiniyetli mirasçılar, ancak geri verme zamanındaki zenginleşmeleri ölçüsünde sorumlu olurlar.
Kalıt mirasbırakanın borcunu ödemeye uygun ise alacaklı alacağını kalıttan almakla yükümlüdür. Miras payına mahsuben mal alandan tahsil isteminde bulunamaz. Medeni Yasanın 618. maddesi atanmış mirasçılar hakkında uygulanmaz. Medeni Yasanın 669. maddesi yasal mirasçılarla ilgilidir.