Meskeniyet İddiası Evin Borçlunun Haline Münasip Olması
YARGITAY Hukuk Genel Kurulu
Esas Numarası: 2013/12-134
Karar Numarası: 2013/1368
53.932,00 TL DEĞERİNDEKİ EV BORÇLUNUN HALİNE MÜNASİP EVİDİR…
Taraflar arasındaki “meskeniyet şikayeti” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; …2. İcra Hukuk Mahkemesi’nce şikayetin kabulüne dair verilen 21.06.2011 gün ve 2009/1329 E., 2011/589 K. sayılı kararın incelenmesinin davalı (alacaklı) vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 20.03.2012 gün ve 2011/24157 E., 2012/8526 K. sayılı ilamı ile;
(…Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
İİK. nun 82/12. maddesi gereğince, borçlunun “haline münasip” evi haczedilemez. Bir meskenin borçlunun haline uygun olup olmadığı adı geçenin haciz anındaki sosyal durumuna ve borçlu ile ailesinin ihtiyaçlarına göre belirlenir. Buradaki “aile” terimi, geniş anlamda olup, borçlu ile birlikte aynı çatı altında yaşayan, bakmakla yükümlü olduğu kişileri kapsar. İcra mahkemesince, borçlunun sözü edilenlerle birlikte barınması için zorunlu olan haline münasip meskeni temin etmesi için gerekli bedel bilirkişilere tespit ettirildikten sonra, haczedilen yerin kıymeti bundan fazla ise satılmasına karar verilmeli ve satış bedelinden yukarıda nitelikleri belirlenen mesken için gerekli olan miktar borçluya bırakılmalı, kalanı alacaklıya ödenmelidir.
Bu kıstasları aşan nitelik ve evsaftaki yerlerle, makul ölçüleri geçen oda ve salonu kapsayan ve ikamet için zorunlu öğeleri içeren bir meskenin dışındaki yerler, maddede öngörülen amaca aykırıdır. Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez.
Somut olayda, mahkemece hükme esas alınan raporda, borçlunun oturduğu yerden başka yerlerde de haline münasip evi alacağı değer belirlenmemiştir. Bu bağlamda mahkemece, borçlunun bulunduğu yerden daha mütevazı bir semtte, daha mütevazı koşullarda haline münasip evin değerinin belirlenerek, oluşacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken eksik inceleme ile hüküm tesisi isabetsizdir…)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı(alacaklı ) vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
İstek, meskeniyet şikâyetine ilişkindir.
Davacı(borçlu) vekili, müvekkili hakkında davalı(alacaklı) tarafından yürütülen icra takibi sırasında müvekkilinin haline ve sosyal durumuna münasip meskeninin haczedildiğini belirtip, meskeniyet iddiasında bulunarak taşınmaz üzerindeki haczin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı(alacaklı) vekili, davacının meskeniyet iddiasını kabul etmediklerini, davaya konu taşınmazda davacının yaşamadığını belirtip, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Yerel Mahkemece, İ.İ.K.’nun 82/12 maddesine göre davacı tarafın iddiasının sübut bulduğu kanaatine varılarak davanın kabulü ile davaya konu taşınmaz üzerindeki haczin kaldırılmasına karar vermiştir.
Davalı(alacaklı) vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece, yukarıda açıklanan nedenlerle karar bozulmuştur.
Yerel Mahkemece, önceki gerekçeler genişletilmek suretiyle direnme kararı verilmiş, direnme kararı davalı(alacaklı) vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; borçlunun haczedilemez nitelikteki, haline münasip evin belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
Bilindiği üzere; İ.İ.K.’nun 82. maddesinde haczolunamaz şeyler sayılmış, 12. bendinde de “Borçlunun haline münasip evi (Ancak evin kıymeti fazla ise bedelinden haline münasip bir yer alınabilecek miktarı borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır.)” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Somut olayda, mahkemece mahallinde yapılan keşif sonucu alınan 21.03.2011 tarihli bilirkişi heyet raporunda, davaya konu taşınmazın borçlunun haline münasip olduğu, belirlenen 53.932,00 TL taşınmaz bedelinin borçlu ve ailesinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek normal bir evin değerinden düşük olduğu tespit edilmiştir.
Dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilirkişi raporuna göre İİK’nun 82/12 maddesi gözetilerek, meskeniyet iddiasının kabulü ile davaya konu taşınmaz üzerindeki haczin kaldırılmasına dair yerel mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygun olup verilen hükmün onanması gerekir.
SONUÇ: Davalı(alacaklı) vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, gerekli temyiz ilam harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’na 5311 sayılı Kanun’un 29. maddesi ile eklenen Geçici 7. madde atfıyla aynı Kanun’un 366/III. maddesi uyarınca tebliğden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 18.09.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.