Memurlarda Atama İptali Davası Nedir?

Kira Artışı Hak ve Nesafete Uygun Olmalıdır

Kira Artışı Hak ve Nesafete Uygun Olmalıdır

YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2011/18969
KARAR NO : 2012/1714
KİRA ARTIŞININ HAK VE NEFASETE UYGUN OLMASI GEREKTİĞİ…
Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2010 gününden başlayarak aylık 400 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü, kısmen reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, 1.1.2010 tarihinde başlayan döneme ilişkin kira parasının tespiti istenilmiş; mahkemece aylık 240.20 TL. kira parasına hükmedilmiştir.
Taraflar arasındaki ilk kira ilişkisi 1.1.1993 tarihinde başlamış olup, davada tespiti istenilen dönem 1.1.2010 tarihinden itibaren başlayan döneme ilişkindir. O halde kira tespiti hak ve nesafet esaslarına göre yapılacaktır.
Anayasa Mahkemesinin 6570 sayılı yasanın 2 ve 3.maddelerinin iptaline ilişkin 26.3.1963 tarih ve 3/67 sayılı kararı ile, 6570 sayılı yasanın kira parasındaki “sınırlı artış” ilkesini ortadan kaldırılmamıştır. Bununla birlikte kira parasının tespiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. O nedenle kira parasının tespiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir.
18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.
Öyle ise mahkemece, yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek hak ve nesafete göre kira tespiti cihetine gidilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile endeksin hak ve nesafete uygun olduğu gerekçesi ile sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 25.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.