Emekli Olup Tekrar Çalışanların Hakları Nelerdir?
Emekli Olup, Tekrar Çalışanların Kıdem Tazminatı Yıllık İzin Süreleri
İş Kanununda emekli çalışanların hakları kısıtlanmamıştır. Emekli çalışanlar SGDP ödeyerek çalışmaya devam eder. Diğer çalışanlarla aynı haklara sahiptirler. İşçiler emekli olduktan sonra aynı işveren emrinde tekrar çalışır, işveren tarafından iş akitleri fesih edilirse, 4857 sayılı İş Kanunundaki yazılı uygulamalar hayata geçirilir.
İtibar Tazminatı
Emekli olup, aynı iş yerinde, ya da farklı iş yerinde çalışanların 4857 sayılı İş Kanunun 17. maddesine göre ihbar tazminatı alma hakları vardır.
Kıdem Tazminatı
Emekli olan işçi, emekli olduğu süreye kadar olan hizmetinin karşılığı kıdem tazminatını aldıktan sonra, aynı işverenin aynı veya değişik iş yerlerinde çalışmaya devam eder ve iş yerinde emeklilik sonrası en az bir yıl çalışıp, iş sözleşmesi de 1475 sayılı İş Kanunun 14. maddesinde belirtilen hükümlere uygun olarak kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde son bulur ise, ikinci defa çalışmaya başladığı süreye ilişkin olarak kıdem tazminatı ödenir. Bir yıllık süre olmaz ise, kıdem tazminatı ödenmez.
Kıdem tazminatının hesaplanması, son ücret üzerinden yapılır. Ancak, tazminata esas ücret, işçinin işten ayrılma tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında çıplak ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur.
Yargıtay 9. HD., 24.12.2004 tarih ve E.2005/9479, K.2005/37140 sayılı kararında;
“İşçinin emekli olduktan sonraki çalışması yeni bir iş sözleşmesi olarak değerlendirilecektir. İşçinin emeklilikten sonraki döneme ait kıdem tazminatı, son ücreti üzerinden hesaplanacaktır. ”
Yargıtay kararında da belirtildiği üzere, işçi emeklilik sonrası kıdem tazminatının hesabında emeklilikten önceki çalışma süresinin dahil edilerek, son ücreti üzerinden yeniden hesaplamasını istemeyecektir. O halde işçinin emeklilik öncesi hizmet süresi, kıdem tazminatının hesabında dikkate alınmaz.
Buna göre; işçi emekli olmuş, ancak kıdem tazminatı işveren tarafından ödenmemişse ve işçi de halen aynı iş yerinde çalışmaya devam ediyorsa, işçinin emeklilik sonrası iş sözleşmesi de kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde son bulmuş ise,
Kıdem tazminatının hesabında, emeklilik öncesi süre ile emeklilik sonrası süre birleştirilecektir. En son ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenecektir.
Emekli olduktan sonra eski iş yerlerinin dışında başka işverenlere ait iş yerlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri hesap edilirken, emeklilik öncesi çalışma süreleri dikkate alınmaz. Burada da işçinin yıllık ücretli izne hak kazanabilmesi için en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir. Emekli olarak aynı iş yerinde çalışanların yıllık izin sürelerindeki yargı kararlarında, emekli olan işçi kıdem tazminatını alarak, kıdem yıllarını tasfiye ettiği gerekçesi ile emekli olduktan sonra aynı iş yerinde çalışsa da, emeklilik öncesi çalışma süresi emeklilik sonrasının kıdeminde dikkate alınmaması yönünde yargı kararlan varsa da, kesintiye uğramamış olarak sayılarak, işçi lehine kazanılmış haklarla da devam edilebilir. Bu şekli ile işveren işçi lehine pozitif uygulama yapabilir. Fakat işçi, işvereni eski çalışma süreleri dikkate alınarak yıllık izin süresi belirlemeye zorlayamaz.
